Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 165 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРИВИВКА
ПРИВАРОК м; спец., прост. эҫе аш, йылы аш
приватный, -ая, -ое уст. рәсми булмаған, хосуси; в приватном порядке хосуси рәүештә
ПРИВЕДЕНИЕ с см. привести — приводить 2—4; приведение в порядок тәртипкә килтереү
ПРИВЕЗТИ сов. кого-что килтереү, алып ҡайтыу (килеү); привезти туристов в столицу туристарҙы баш ҡалаға алып килеү; в магазин привезли новые книги магазинға яңы китаптар килтерҙеләр
ПРИВЕРЕДЛИВОСТЬ ж талымһаҡлыҡ, һайлансыҡ булыу
ПРИВЕРЕДЛИВЫЙ, -ая, -ое талымһаҡ, һайлансыҡ, ваҡсыл; привередливый ребёнок һайлансыҡ бала; привередливый человек ваҡсыл кеше
ПРИВЕРЕДНИК м и ПРИВЕРЕДНИЦА ж; разг. мыжыҡ, көйһөҙ кеше, һайлансыҡ, нәҙберек кеше
ПРИВЕРЕДНИЧАНЬЕ с; разг. талымлау, талымлылыҡ
ПРИВЕРЕДНИЧАТЬ несов.; разг. һайланыу, талымлау, наҙланыу, ваҡай булыу
ПРИВЕРЖЕНЕЦ м эйәрсен, эйәреүсе, яҡлаусы, яҡлы кеше, тарафдар; приверженец теории конвергенции конвергенция теорияһын яҡлаусы
ПРИВЕРЖЕННОСТЬ ж бирелгәнлек, ысын күңелдән ышанғанлыҡ, тартылыу
ПРИВЕРЖЕННЫЙ, -ая, -ое яҡлы, яҡлаусы, тартылған, бирелгән; человек, приверженный науке фәнгә бирелгән кеше
ПРИВЕРНУТЬ сов. что 1. (завинтить) бороп нығытыу, бороп ҡуйыу, бороп нығытып ҡуйыу; привернуть гайку гайканы бороп ҡуйыу 2. разг. (уменьшить пламя в чём-л.) бороп кәметеү, баҫа төшөү, баҫыу; привернуть газ газды баҫа төшөү
ПРИВЕРНУТЬСЯ сов.; разг. 1. боролоп инеү (нығыу) 2. боролоп кәмеү (төшөү), баҫылыу
ПРИВЕРТЕТЬ сов. см. привернуть 1
ПРИВЁРТЫВАТЬ несов. см. привернуть
ПРИВЁРТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. привернуться 2. страд. от привёртывать
ПРИВЕС м; с. -х. артым, артҡан ауырлыҡ; среднесуточный привес телят быҙауҙарҙың уртаса тәүлек артымы
привЕсить сов. что тағыу, тағып (элеп) ҡуйыу
ПРИВЕСНОЙ, -ая, -ое аҫылмалы, эленмәле
привЕсок м; разг. 1. өҫтәмә (цлсәцҙә, өҫтәмә киҫәк) 2. перен. кәрәкмәгән (өҫтәмә, артыҡ нәмә); ненужный привесок к статье мәҡәләгә кәрәкмәгән өҫтәмә
ПРИВЕСТИ сов. 1. кого-что килтереү, алып килеү (ҡайтыу); привести ребёнка домой баланы өйгә алып ҡайтыу 2. кого-что, к чему; перен . килтереү, алып килеү (барыу); привести к победе еңеүгә алып барыу; исследование приве-
165
ло к важному открытию тикшеренеү мөһим асышҡа килтерҙе 3. кого-что, во что килтереү, төшөрөү; привести в движение хәрәкәткә килтереү; привести в затруднение ҡыйынлыҡҡа төшөрөү; привести книги в порядок китаптарҙы тәртипкә килтереү 4. что килтереү; приводить примеры миҫалдар килтереү; привести данные мәғлүмәттәр килтереү 5. (указать дорогу к че-му-л.) килтереп сығарыу, алып килеү; дорога привела к дому юл өйгә алып килде ♦ привести в себя кого: 1) аңына килтереү; 2) тынысландырыу, иҫкә ҡайтарыу; привести в исполнение башҡарыу
ПРИВЕСТИСЬ сов. с неопр. безл.; разг. тура килеү, яй сығыу; нам не привелось там бывать беҙгә унда булырға тура килмәне
привЕт м сәләм; большой привет суҡ-суҡ сәләм; устный привет телдән сәләм; передавать привет кому сәләм әйтеү, сәләм тапшырыу ♦ ни ответа ни привета хат та, яуап та юҡ; бер хәбәр ҙә юҡ; хәбәр-хәтер булмау
ПРИВЕТЛИВО нареч. яғымлы, асыҡ, асыҡ йөҙ менән, мөләйем; встречать приветливо асыҡ йөҙ менән ҡаршы алыу
ПРИВЕТЛИВОСТЬ с алсаҡлыҡ, мөләйемлек, яғымлылыҡ, асыҡ йөҙлөлөк; проявлять приветливость алсаҡлыҡ күрһәтеү
ПРИВЕТЛИВЫЙ, -ая, -ое алсаҡ, асыҡ, яғымлы; приветливый человек алсаҡ кеше; становиться приветливым алсаҡланыу, алсаҡҡа әйләнеү
ПРИВЕТСТВЕННЫЙ, -ая, -ое тәбрик ...ы, ҡотлау ...ы, ҡотлаулы; приветственное слово тәбрик һүҙе
ПРИВЕТСТВИЕ с 1. (слова, жест при встрече) сәләм, сәләмләшеү, иҫәнләшеү 2. (устное или письменное обращение) тәбрикләү, сәләмләү, ҡотлау; поэтическое приветствие шиғри сәләмләү; торжественное приветствие тантаналы тәбрикләү
ПРИВЕТСТВОВАТЬ несов. 1. кого-что ҡотлау, сәләмләү, тәбрик итеү, тәбрикләү; (друг друга) иҫәнләшеү 2. что; перен. (одобрять) хуплау, ҡотлап ҡаршы алыу; приветствовать новую инициативу яңы инициативаны хуплап ҡаршы алыу
ПРИВЕШИВАТЬ несов. см. привесить
ПРИВИВАНИЕ с см. прививать, прививаться; прививание яблони алманы ашлау
прививать несов. см. привить
ПРИВИВАТЬСЯ несов. 1. см. привиться 2. страд. от прививать
ПРИВИВКА ж 1. см. привить — прививать 1, 2; привиться — прививаться 1, 2; прививка глазком бөрө ялғау; прививка черенками сыбыҡсалар ялғау; прививка против туберкулёза туберкулёзға ҡаршы прививка 2. сад. прививка (ялгап, ҡушып цҫтерелгән цҫемлек)
ПРИВАРОК м; спец., прост. эҫе аш, йылы аш
приватный, -ая, -ое уст. рәсми булмаған, хосуси; в приватном порядке хосуси рәүештә
ПРИВЕДЕНИЕ с см. привести — приводить 2—4; приведение в порядок тәртипкә килтереү
ПРИВЕЗТИ сов. кого-что килтереү, алып ҡайтыу (килеү); привезти туристов в столицу туристарҙы баш ҡалаға алып килеү; в магазин привезли новые книги магазинға яңы китаптар килтерҙеләр
ПРИВЕРЕДЛИВОСТЬ ж талымһаҡлыҡ, һайлансыҡ булыу
ПРИВЕРЕДЛИВЫЙ, -ая, -ое талымһаҡ, һайлансыҡ, ваҡсыл; привередливый ребёнок һайлансыҡ бала; привередливый человек ваҡсыл кеше
ПРИВЕРЕДНИК м и ПРИВЕРЕДНИЦА ж; разг. мыжыҡ, көйһөҙ кеше, һайлансыҡ, нәҙберек кеше
ПРИВЕРЕДНИЧАНЬЕ с; разг. талымлау, талымлылыҡ
ПРИВЕРЕДНИЧАТЬ несов.; разг. һайланыу, талымлау, наҙланыу, ваҡай булыу
ПРИВЕРЖЕНЕЦ м эйәрсен, эйәреүсе, яҡлаусы, яҡлы кеше, тарафдар; приверженец теории конвергенции конвергенция теорияһын яҡлаусы
ПРИВЕРЖЕННОСТЬ ж бирелгәнлек, ысын күңелдән ышанғанлыҡ, тартылыу
ПРИВЕРЖЕННЫЙ, -ая, -ое яҡлы, яҡлаусы, тартылған, бирелгән; человек, приверженный науке фәнгә бирелгән кеше
ПРИВЕРНУТЬ сов. что 1. (завинтить) бороп нығытыу, бороп ҡуйыу, бороп нығытып ҡуйыу; привернуть гайку гайканы бороп ҡуйыу 2. разг. (уменьшить пламя в чём-л.) бороп кәметеү, баҫа төшөү, баҫыу; привернуть газ газды баҫа төшөү
ПРИВЕРНУТЬСЯ сов.; разг. 1. боролоп инеү (нығыу) 2. боролоп кәмеү (төшөү), баҫылыу
ПРИВЕРТЕТЬ сов. см. привернуть 1
ПРИВЁРТЫВАТЬ несов. см. привернуть
ПРИВЁРТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. привернуться 2. страд. от привёртывать
ПРИВЕС м; с. -х. артым, артҡан ауырлыҡ; среднесуточный привес телят быҙауҙарҙың уртаса тәүлек артымы
привЕсить сов. что тағыу, тағып (элеп) ҡуйыу
ПРИВЕСНОЙ, -ая, -ое аҫылмалы, эленмәле
привЕсок м; разг. 1. өҫтәмә (цлсәцҙә, өҫтәмә киҫәк) 2. перен. кәрәкмәгән (өҫтәмә, артыҡ нәмә); ненужный привесок к статье мәҡәләгә кәрәкмәгән өҫтәмә
ПРИВЕСТИ сов. 1. кого-что килтереү, алып килеү (ҡайтыу); привести ребёнка домой баланы өйгә алып ҡайтыу 2. кого-что, к чему; перен . килтереү, алып килеү (барыу); привести к победе еңеүгә алып барыу; исследование приве-
165
ло к важному открытию тикшеренеү мөһим асышҡа килтерҙе 3. кого-что, во что килтереү, төшөрөү; привести в движение хәрәкәткә килтереү; привести в затруднение ҡыйынлыҡҡа төшөрөү; привести книги в порядок китаптарҙы тәртипкә килтереү 4. что килтереү; приводить примеры миҫалдар килтереү; привести данные мәғлүмәттәр килтереү 5. (указать дорогу к че-му-л.) килтереп сығарыу, алып килеү; дорога привела к дому юл өйгә алып килде ♦ привести в себя кого: 1) аңына килтереү; 2) тынысландырыу, иҫкә ҡайтарыу; привести в исполнение башҡарыу
ПРИВЕСТИСЬ сов. с неопр. безл.; разг. тура килеү, яй сығыу; нам не привелось там бывать беҙгә унда булырға тура килмәне
привЕт м сәләм; большой привет суҡ-суҡ сәләм; устный привет телдән сәләм; передавать привет кому сәләм әйтеү, сәләм тапшырыу ♦ ни ответа ни привета хат та, яуап та юҡ; бер хәбәр ҙә юҡ; хәбәр-хәтер булмау
ПРИВЕТЛИВО нареч. яғымлы, асыҡ, асыҡ йөҙ менән, мөләйем; встречать приветливо асыҡ йөҙ менән ҡаршы алыу
ПРИВЕТЛИВОСТЬ с алсаҡлыҡ, мөләйемлек, яғымлылыҡ, асыҡ йөҙлөлөк; проявлять приветливость алсаҡлыҡ күрһәтеү
ПРИВЕТЛИВЫЙ, -ая, -ое алсаҡ, асыҡ, яғымлы; приветливый человек алсаҡ кеше; становиться приветливым алсаҡланыу, алсаҡҡа әйләнеү
ПРИВЕТСТВЕННЫЙ, -ая, -ое тәбрик ...ы, ҡотлау ...ы, ҡотлаулы; приветственное слово тәбрик һүҙе
ПРИВЕТСТВИЕ с 1. (слова, жест при встрече) сәләм, сәләмләшеү, иҫәнләшеү 2. (устное или письменное обращение) тәбрикләү, сәләмләү, ҡотлау; поэтическое приветствие шиғри сәләмләү; торжественное приветствие тантаналы тәбрикләү
ПРИВЕТСТВОВАТЬ несов. 1. кого-что ҡотлау, сәләмләү, тәбрик итеү, тәбрикләү; (друг друга) иҫәнләшеү 2. что; перен. (одобрять) хуплау, ҡотлап ҡаршы алыу; приветствовать новую инициативу яңы инициативаны хуплап ҡаршы алыу
ПРИВЕШИВАТЬ несов. см. привесить
ПРИВИВАНИЕ с см. прививать, прививаться; прививание яблони алманы ашлау
прививать несов. см. привить
ПРИВИВАТЬСЯ несов. 1. см. привиться 2. страд. от прививать
ПРИВИВКА ж 1. см. привить — прививать 1, 2; привиться — прививаться 1, 2; прививка глазком бөрө ялғау; прививка черенками сыбыҡсалар ялғау; прививка против туберкулёза туберкулёзға ҡаршы прививка 2. сад. прививка (ялгап, ҡушып цҫтерелгән цҫемлек)