Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 200 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРОГНОЗИРОВАТЬ
ПРОГНОЗИРОВАТЬ сов., несов. что прогноз яһау, алдан әйтеү, алдан әйтеп ҡуйыу
ПРОГНУТЬ сов. что бөгөү, эйелдереү, һығып төшөрөү; прогнуть пол иҙәнде эйелдереү
ПРОГНУТЬСЯ сов. бөгөлөү, һығылыу, ҡайышыу; половица прогнулась иҙән таҡтаһы ҡайышҡан
ПРОГОВАРИВАТЬ несов. см. проговорить 1
ПРОГОВАРИВАТЬСЯ несов. 1. см. проговориться 2. страд. от проговаривать
ПРОГОВОРИТЬ сов. 1. что и без доп. (произнести ) әйтеп алыу (ҡуйыу), әйтеү 2. (некоторое время) һөйләшеп (ваҡыт) уҙғарыу
ПРОГОВОРИТЬСЯ сов. ысҡындырыу, әйтеп (артыҡ һөйләп) ташлау; проговориться о своих намерениях үҙ уйҙарын һөйләп ташлау
ПРОГОЛОДАТЬСЯ сов. асығыу, ашағы килеү; дети проголодались балалар асыҡты
ПРОГОЛОСОВАТЬ сов. см. голосовать
ПРОГОН I м см. 1. прогнать — прогонять 1; прогон скота малдарҙы ҡыуыу 2. (дорога для выгона скота) көтөү юлы 3. спец. (просмотр спектакля, фильма) ҡарап сығыу, тотош ҡарау
ПРОГОН II м; архит. (опорная балка) өрлөк
ПРОГОНЯТЬ I несов. см. прогнать
ПРОГОНЯТЬ II сов. кого-что и без доп.; разг. ҡыуалау, ҡыуып йөрөтөү; прогонять машину целый день машинаны көн буйы ҡыуып йөрөтөү
ПРОГОРАТЬ несов. см. прогореть 1—3
прогореть сов. 1. (выгореть до дыр) янып тишелеү, тишелгәнсе яныу; сковорода прогорела таба тишелгәнсе янған 2. (сгореть) янып бөтөү; дрова прогорели утын янып бөттө 3. перен ., разг. (обанкротиться) яныу, юҡҡа сығыу; моё дело прогорело минең эш янды 4. (быть зажжённым в течение какого-л. времени) янып үткәреү, янып ултырыу (тороу); лампа прогорела всю ночь лампа төн буйына янып ултырҙы
ПРОГОРКЛЫЙ, -ая, -ое әсегән, иҫкергән, әсе тәм ингән (боҙолоуҙан); прогорклое масло әсегән май
ПРОГОРКНУТЬ сов. әсеү, әсе тәм инеү, боҙолоу, иҫкереү
ПРОГОСТИТЬ сов. ҡунаҡ булыу (булып ятыу)
ПРОГРАММА м; в разн. знач. программа; программа радиопередач радио тапшырыуҙар программаһы; учебная программа уҡыу программаһы; программа по математике математика буйынса программа; программа концерта концерт программаһы; программа партии фирҡәнең программаһы
ПРОГРАММИРОВАНИЕ с; спец. 1. см. программировать 2. (раздел прикладной математики ) программалау
ПРОГРАММИРОВАТЬ несов. что; спец. программалау, программа төҙөү (электрон хисаплау машиналарында)
ПРОГРАММНЫЙ, -ая, -ое в разн. знач. программа ...ы; обсуждение программных вопросов программа мәсьәләләрен тикшереү; программное выступление программа рәүешендәге сығыш
прогревАтель м; тех. ҡыҙҙырғыс, йылытҡыс
ПРОГРЕВАТЬ несов. см. прогреть
ПРОГРЕВАТЬСЯ несов. 1. см. прогреться 2. страд. от прогревать
ПРОГРЕМЕТЬ сов. 1. (прогрохотать) дөбөрләү, даңғыр-доңғор килеү (итеү), шалтырау, шалтыратыу, даңғырлау, доңғорлау; (о громе) күкрәү, гөрөлдәү; (о выстреле) яңғырау; прогремел гром күк күкрәне; прогреметь ключами асҡыстарҙы шалтыратыу; прогремела телега арба даңғыр-доңғор уҙып китте 2. перен. (прославиться ) яңғырау, шаулау, даны таралыу; их имена прогремели уларҙың исеме шауланы
прогресс м прогресс, алға барыш, алға китеш, үҫеш; прогресс техники техниканың үҫә барыуы; идти по пути прогресса үҫеш юлы менән барыу
ПРОГРЕССИВНОСТЬ ж алдынғылыҡ, прог-рессивлыҡ; прогрессивность идей идеяның ал-дынғылығы
ПРОГРЕССИВНЫЙ, -ая, -ое 1. (постепенно возрастающий) үҫә барған, арта бара торған, прогрессив; прогрессивная оплата труда хеҙмәткә прогрессив түләү 2. (передовой) алдынғы, прогрессив; прогрессивный взгляд алдынғы ҡараш; прогрессивное общество алдынғы йәмғиәт; прогрессивный деятель прогрессив эшмәкәр
ПРОГРЕССИРОВАТЬ несов. 1. (постепенно усиливаться) көсәйеү, көсәйә барыу; болезнь прогрессирует ауырыу көсәйә 2. (совершенствоваться ) алға барыу (китеү), үҫеү
прогрессия ж; мат. прогрессия, алға барыу, күбәйеү (арта йәки кәмей барыусы һандар рәте); геометрическая прогрессия геометрик прогрессия
прогрЕть сов. что үтәнән-үтә йылытыу, яғып ныҡ йылытыу, ҡыҙҙырыу
ПРОГРЕТЬСЯ сов. үтәнән-үтә йылыныу, ныҡ йылыныу, ҡыҙыу
ПРОГРОМЫХАТЬ сов.; разг. дөбөрләү, дөбөр-шатыр итеү, дығырлап үтеп китеү, күкрәү, яңғырау; прогромыхал гром дөбөр-шатыр итеп күк күкрәне
прогрохотать сов.; разг. гөрһөлдәү, дөбөрләү, гөрһөлдәп үтеп китеү, күкрәү, яңғырау
ПРОГРЫЗАТЬ несов. см. прогрызть
ПРОГРЫЗТЬ сов. что кимереп тишеү (тишеп сығарыу); мышь прогрызла дыру сысҡан кимереп тишек тишкән
200
ПРОГНОЗИРОВАТЬ сов., несов. что прогноз яһау, алдан әйтеү, алдан әйтеп ҡуйыу
ПРОГНУТЬ сов. что бөгөү, эйелдереү, һығып төшөрөү; прогнуть пол иҙәнде эйелдереү
ПРОГНУТЬСЯ сов. бөгөлөү, һығылыу, ҡайышыу; половица прогнулась иҙән таҡтаһы ҡайышҡан
ПРОГОВАРИВАТЬ несов. см. проговорить 1
ПРОГОВАРИВАТЬСЯ несов. 1. см. проговориться 2. страд. от проговаривать
ПРОГОВОРИТЬ сов. 1. что и без доп. (произнести ) әйтеп алыу (ҡуйыу), әйтеү 2. (некоторое время) һөйләшеп (ваҡыт) уҙғарыу
ПРОГОВОРИТЬСЯ сов. ысҡындырыу, әйтеп (артыҡ һөйләп) ташлау; проговориться о своих намерениях үҙ уйҙарын һөйләп ташлау
ПРОГОЛОДАТЬСЯ сов. асығыу, ашағы килеү; дети проголодались балалар асыҡты
ПРОГОЛОСОВАТЬ сов. см. голосовать
ПРОГОН I м см. 1. прогнать — прогонять 1; прогон скота малдарҙы ҡыуыу 2. (дорога для выгона скота) көтөү юлы 3. спец. (просмотр спектакля, фильма) ҡарап сығыу, тотош ҡарау
ПРОГОН II м; архит. (опорная балка) өрлөк
ПРОГОНЯТЬ I несов. см. прогнать
ПРОГОНЯТЬ II сов. кого-что и без доп.; разг. ҡыуалау, ҡыуып йөрөтөү; прогонять машину целый день машинаны көн буйы ҡыуып йөрөтөү
ПРОГОРАТЬ несов. см. прогореть 1—3
прогореть сов. 1. (выгореть до дыр) янып тишелеү, тишелгәнсе яныу; сковорода прогорела таба тишелгәнсе янған 2. (сгореть) янып бөтөү; дрова прогорели утын янып бөттө 3. перен ., разг. (обанкротиться) яныу, юҡҡа сығыу; моё дело прогорело минең эш янды 4. (быть зажжённым в течение какого-л. времени) янып үткәреү, янып ултырыу (тороу); лампа прогорела всю ночь лампа төн буйына янып ултырҙы
ПРОГОРКЛЫЙ, -ая, -ое әсегән, иҫкергән, әсе тәм ингән (боҙолоуҙан); прогорклое масло әсегән май
ПРОГОРКНУТЬ сов. әсеү, әсе тәм инеү, боҙолоу, иҫкереү
ПРОГОСТИТЬ сов. ҡунаҡ булыу (булып ятыу)
ПРОГРАММА м; в разн. знач. программа; программа радиопередач радио тапшырыуҙар программаһы; учебная программа уҡыу программаһы; программа по математике математика буйынса программа; программа концерта концерт программаһы; программа партии фирҡәнең программаһы
ПРОГРАММИРОВАНИЕ с; спец. 1. см. программировать 2. (раздел прикладной математики ) программалау
ПРОГРАММИРОВАТЬ несов. что; спец. программалау, программа төҙөү (электрон хисаплау машиналарында)
ПРОГРАММНЫЙ, -ая, -ое в разн. знач. программа ...ы; обсуждение программных вопросов программа мәсьәләләрен тикшереү; программное выступление программа рәүешендәге сығыш
прогревАтель м; тех. ҡыҙҙырғыс, йылытҡыс
ПРОГРЕВАТЬ несов. см. прогреть
ПРОГРЕВАТЬСЯ несов. 1. см. прогреться 2. страд. от прогревать
ПРОГРЕМЕТЬ сов. 1. (прогрохотать) дөбөрләү, даңғыр-доңғор килеү (итеү), шалтырау, шалтыратыу, даңғырлау, доңғорлау; (о громе) күкрәү, гөрөлдәү; (о выстреле) яңғырау; прогремел гром күк күкрәне; прогреметь ключами асҡыстарҙы шалтыратыу; прогремела телега арба даңғыр-доңғор уҙып китте 2. перен. (прославиться ) яңғырау, шаулау, даны таралыу; их имена прогремели уларҙың исеме шауланы
прогресс м прогресс, алға барыш, алға китеш, үҫеш; прогресс техники техниканың үҫә барыуы; идти по пути прогресса үҫеш юлы менән барыу
ПРОГРЕССИВНОСТЬ ж алдынғылыҡ, прог-рессивлыҡ; прогрессивность идей идеяның ал-дынғылығы
ПРОГРЕССИВНЫЙ, -ая, -ое 1. (постепенно возрастающий) үҫә барған, арта бара торған, прогрессив; прогрессивная оплата труда хеҙмәткә прогрессив түләү 2. (передовой) алдынғы, прогрессив; прогрессивный взгляд алдынғы ҡараш; прогрессивное общество алдынғы йәмғиәт; прогрессивный деятель прогрессив эшмәкәр
ПРОГРЕССИРОВАТЬ несов. 1. (постепенно усиливаться) көсәйеү, көсәйә барыу; болезнь прогрессирует ауырыу көсәйә 2. (совершенствоваться ) алға барыу (китеү), үҫеү
прогрессия ж; мат. прогрессия, алға барыу, күбәйеү (арта йәки кәмей барыусы һандар рәте); геометрическая прогрессия геометрик прогрессия
прогрЕть сов. что үтәнән-үтә йылытыу, яғып ныҡ йылытыу, ҡыҙҙырыу
ПРОГРЕТЬСЯ сов. үтәнән-үтә йылыныу, ныҡ йылыныу, ҡыҙыу
ПРОГРОМЫХАТЬ сов.; разг. дөбөрләү, дөбөр-шатыр итеү, дығырлап үтеп китеү, күкрәү, яңғырау; прогромыхал гром дөбөр-шатыр итеп күк күкрәне
прогрохотать сов.; разг. гөрһөлдәү, дөбөрләү, гөрһөлдәп үтеп китеү, күкрәү, яңғырау
ПРОГРЫЗАТЬ несов. см. прогрызть
ПРОГРЫЗТЬ сов. что кимереп тишеү (тишеп сығарыу); мышь прогрызла дыру сысҡан кимереп тишек тишкән
200