Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 204 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРОЕКТИРОВЩИК
ПРОЕКТИРОВЩИК м и ПРОЕКТИРОВЩИЦА ж проектсы, проектлаусы (проект төҙөцсе )
проектный, -ая, -ое 1. проект ...ы, про-ект(тар) төҙөү ...ы; проектное бюро проекттар төҙөү бюроһы 2. проект буйынса ҡаралған, проектта күрһәтелгән; проектная мощность проектта күрһәтелгән ҡеүәт
ПРОЕКЦИОННЫЙ, -ая, -ое спец. проекцион, проекция ...ы; проекционный аппарат проекция аппараты; проекционный фонарь проекция фонары (экранда ҙурайтып кцрһәтә торган)
проекция ж проекция (1. мат. арауыҡ-тагы фигураларҙың яҫылыҡта һцрәтләнеше 2. махс. хәрәкәтһеҙ объекттарҙы экранда оптик аппарат аша төшөрөц)
ПРОЁМ м уйым (уйылган урын); оконный проём тәҙрә уйымы
проЕсть сов. что 1. (прогрызть) киҫеү, ашау, кимереп (ашап) тишеү; моль проела сукно буҫтауҙы көйә киҫкән 2. перен. тишеү, тишеп сығыу; ржавчина проела жесть тут ҡалайҙы тишеп сыҡҡан 3. разг. (истратить на еду) ашап бөтөрөү, ашауға тотоу
ПРОЕХАТЬ сов. 1. что и без доп. (проследовать по какому-л. пути) уҙыу, үтеү (атта, машинала, поезда һ. б.); проехать два километра ике километр үтеү 2. (пробыть в пути) барыу, юлда булыу (кцпмелер ваҡыт) 3. что (покрыть какое-л. расстояние) йөрөп (гиҙеп) сығыу; проехать всю Сибирь бөтә Себерҙе йөрөп сығыу 4. что (не остановиться, где следует) үтеп (уҙып) китеү; проехать остановку туҡталышты үтеп китеү
ПРОЕХАТЬСЯ сов.; разг. (бер аҙ) йөрөп ҡайтыу (килеү); проехаться на лошади атта йөрөп ҡайтыу ♦ проехаться на счёт; проехаться по адресу см. пройтись
ПРОЕЦИРОВАТЬ несов. что; спец. проекцияһын күрһәтеү (һцрәтте, кинокадрҙы экранда ҙурайтып кцрһәтец)
ПРОЖАРИВАТЬ несов. см. прожарить
ПРОЖАРИВАТЬСЯ несов. 1. см. прожариться 2. страд. от прожаривать
ПРОЖАРИТЬ сов. что 1. ҡурыу, ҡыҙарғансы (ныҡ) ҡурыу; прожарить мясо ит ҡурыу 2. разг. (сильно прогреть) бик ныҡ ҡыҙҙырыу, утта (ҡыҙыуҙа) тотоу, ҡыҙҙырып алыу
прожАриться сов. 1. (о пище) ҡурылып сығыу (етеү), ҡыҙҙырылыу; мясо прожарилось ит ҡурылып сыҡты 2. перен., разг. (сильно прогреться ) бик ныҡ йылыныу, бешеп китеү
ПРОЖДАТЬ сов. кого-что, чего көтөп тороу; я прождала целый час мин бер сәғәт буйы көтөп торҙом
ПРОЖЕВАТЬ сов. что (яҡшылап) сәйнәү
ПРОЖЕВАТЬСЯ сов. (яҡшы) сәйнәлеү
ПРОЖЁВЫВАТЬ несов. см. прожевать
ПРОЖЁВЫВАТЬСЯ несов. 1. см. прожеваться 2. страд. от прожёвывать
ПРОЖЕКТЁР м; ирон. прожектёр, хыялый (тормошҡа ашмаҫлыҡ пландар төҙөцсе)
ПРОЖЕКТЁРСКИЙ, -ая, -ое ирон. прожек-тёрлыҡ ...ы, прожектёр(ҙар) ...ы; прожектёрский план прожектёрҙар планы
ПРОЖЕКТЁРСТВО с; ирон. прожектёрлыҡ, хыялыйлыҡ
ПРОЖЕКТЁРСТВОВАТЬ несов. хыялый уй менән йәшәү, тормошҡа ашмаҫлыҡ пландар менән мауығыу
прожектор м прожектор (көслө яҡтылыҡ бирә торган аппарат)
ПРОЖЕКТОРИСТ м прожекторсы (прожекторҙар менән эш итецсе)
прожекторный, -ая, -ое прожектор ...ы; прожекторный луч прожектор нуры; прожекторные лампы прожектор лампалары
ПРОЖЕЛТЬ ж һары йүгергән төҫ, һарғылт төҫ; зелёный с прожелтью һарғылт йәшел төҫ
прожЕчь сов. что 1. үтәнән-үтәгә көйҙөрөү, яндырып тишеү, тишкәнсе яндырыу; прожечь одежду кислотой кейемде кислота менән яндырып тишеү 2. яндырып алыу, әсетеү, әсеттереп алыу; боль прожгла всё тело ауыртыу бөтә тәнде яндырып алды 3. перен. күңелде өйкәү (әрнетеү); его прожгла мысль о разлуке айырылышыу тураһындағы уй күңелен әрнетә
ПРОЖЖЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от прожечь 2. прил.; разг. үтеп сыҡҡан, йышылған, йышылып бөткән, шымарған; прожжённый плут үтеп сыҡҡан алдаҡсы
проживать несов. 1. см. прожить
2. (жить) йәшәү, тороу, ғүмер итеү; проживать в городе ҡалала тороу
проживаться несов. см. прожиться
ПРОЖИГАТЕЛЬ и ПРОЖИГАТЕЛЬНИЦА: прожигатель жизни аҙып-туҙып йөрөүсе, типтереп йәшәүсе
прожигать несов. см. прожечь
ПРОЖИЛКА ж 1. (в камне, дереве и т. п.) юлаҡ, һыҙат, (йоҡа) ҡатлам; синие прожилки в белом мраморе аҡ мәрмәрҙәге күк юлаҡтар 2. тамыр, ҡан тамыры, тарамыш; лицо в прожилках тамырҙары беленеп торған йөҙ
ПРОЖИТИЕ с 1. уст. см. прожить; на прожитие йәшәү, тороу өсөн кәрәкле 2. (содержание ) йән аҫрау, ашау
ПРОЖИТОЧНЫЙ, -ая, -ое йәшәү ...ы, тороу ...ы (йән аҫрау өсөн кәрәк булган); прожиточный минимум йәшәү минимумы
ПРОЖИТЬ сов. 1. в разн. знач. йәшәү, тороу, ғүмер итеү; прожить до ста лет йөҙ йәшкә тиклем йәшәү 2. что тотоноу, тотоп бөтөрөү; прожить деньги аҡсаны тотоп бөтөрөү
ПРОЖИТЬСЯ сов.; разг. тотоп (тотоноп) бөтөрөү (аҡсаны, мал-мөлкәтте)
204
ПРОЕКТИРОВЩИК м и ПРОЕКТИРОВЩИЦА ж проектсы, проектлаусы (проект төҙөцсе )
проектный, -ая, -ое 1. проект ...ы, про-ект(тар) төҙөү ...ы; проектное бюро проекттар төҙөү бюроһы 2. проект буйынса ҡаралған, проектта күрһәтелгән; проектная мощность проектта күрһәтелгән ҡеүәт
ПРОЕКЦИОННЫЙ, -ая, -ое спец. проекцион, проекция ...ы; проекционный аппарат проекция аппараты; проекционный фонарь проекция фонары (экранда ҙурайтып кцрһәтә торган)
проекция ж проекция (1. мат. арауыҡ-тагы фигураларҙың яҫылыҡта һцрәтләнеше 2. махс. хәрәкәтһеҙ объекттарҙы экранда оптик аппарат аша төшөрөц)
ПРОЁМ м уйым (уйылган урын); оконный проём тәҙрә уйымы
проЕсть сов. что 1. (прогрызть) киҫеү, ашау, кимереп (ашап) тишеү; моль проела сукно буҫтауҙы көйә киҫкән 2. перен. тишеү, тишеп сығыу; ржавчина проела жесть тут ҡалайҙы тишеп сыҡҡан 3. разг. (истратить на еду) ашап бөтөрөү, ашауға тотоу
ПРОЕХАТЬ сов. 1. что и без доп. (проследовать по какому-л. пути) уҙыу, үтеү (атта, машинала, поезда һ. б.); проехать два километра ике километр үтеү 2. (пробыть в пути) барыу, юлда булыу (кцпмелер ваҡыт) 3. что (покрыть какое-л. расстояние) йөрөп (гиҙеп) сығыу; проехать всю Сибирь бөтә Себерҙе йөрөп сығыу 4. что (не остановиться, где следует) үтеп (уҙып) китеү; проехать остановку туҡталышты үтеп китеү
ПРОЕХАТЬСЯ сов.; разг. (бер аҙ) йөрөп ҡайтыу (килеү); проехаться на лошади атта йөрөп ҡайтыу ♦ проехаться на счёт; проехаться по адресу см. пройтись
ПРОЕЦИРОВАТЬ несов. что; спец. проекцияһын күрһәтеү (һцрәтте, кинокадрҙы экранда ҙурайтып кцрһәтец)
ПРОЖАРИВАТЬ несов. см. прожарить
ПРОЖАРИВАТЬСЯ несов. 1. см. прожариться 2. страд. от прожаривать
ПРОЖАРИТЬ сов. что 1. ҡурыу, ҡыҙарғансы (ныҡ) ҡурыу; прожарить мясо ит ҡурыу 2. разг. (сильно прогреть) бик ныҡ ҡыҙҙырыу, утта (ҡыҙыуҙа) тотоу, ҡыҙҙырып алыу
прожАриться сов. 1. (о пище) ҡурылып сығыу (етеү), ҡыҙҙырылыу; мясо прожарилось ит ҡурылып сыҡты 2. перен., разг. (сильно прогреться ) бик ныҡ йылыныу, бешеп китеү
ПРОЖДАТЬ сов. кого-что, чего көтөп тороу; я прождала целый час мин бер сәғәт буйы көтөп торҙом
ПРОЖЕВАТЬ сов. что (яҡшылап) сәйнәү
ПРОЖЕВАТЬСЯ сов. (яҡшы) сәйнәлеү
ПРОЖЁВЫВАТЬ несов. см. прожевать
ПРОЖЁВЫВАТЬСЯ несов. 1. см. прожеваться 2. страд. от прожёвывать
ПРОЖЕКТЁР м; ирон. прожектёр, хыялый (тормошҡа ашмаҫлыҡ пландар төҙөцсе)
ПРОЖЕКТЁРСКИЙ, -ая, -ое ирон. прожек-тёрлыҡ ...ы, прожектёр(ҙар) ...ы; прожектёрский план прожектёрҙар планы
ПРОЖЕКТЁРСТВО с; ирон. прожектёрлыҡ, хыялыйлыҡ
ПРОЖЕКТЁРСТВОВАТЬ несов. хыялый уй менән йәшәү, тормошҡа ашмаҫлыҡ пландар менән мауығыу
прожектор м прожектор (көслө яҡтылыҡ бирә торган аппарат)
ПРОЖЕКТОРИСТ м прожекторсы (прожекторҙар менән эш итецсе)
прожекторный, -ая, -ое прожектор ...ы; прожекторный луч прожектор нуры; прожекторные лампы прожектор лампалары
ПРОЖЕЛТЬ ж һары йүгергән төҫ, һарғылт төҫ; зелёный с прожелтью һарғылт йәшел төҫ
прожЕчь сов. что 1. үтәнән-үтәгә көйҙөрөү, яндырып тишеү, тишкәнсе яндырыу; прожечь одежду кислотой кейемде кислота менән яндырып тишеү 2. яндырып алыу, әсетеү, әсеттереп алыу; боль прожгла всё тело ауыртыу бөтә тәнде яндырып алды 3. перен. күңелде өйкәү (әрнетеү); его прожгла мысль о разлуке айырылышыу тураһындағы уй күңелен әрнетә
ПРОЖЖЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от прожечь 2. прил.; разг. үтеп сыҡҡан, йышылған, йышылып бөткән, шымарған; прожжённый плут үтеп сыҡҡан алдаҡсы
проживать несов. 1. см. прожить
2. (жить) йәшәү, тороу, ғүмер итеү; проживать в городе ҡалала тороу
проживаться несов. см. прожиться
ПРОЖИГАТЕЛЬ и ПРОЖИГАТЕЛЬНИЦА: прожигатель жизни аҙып-туҙып йөрөүсе, типтереп йәшәүсе
прожигать несов. см. прожечь
ПРОЖИЛКА ж 1. (в камне, дереве и т. п.) юлаҡ, һыҙат, (йоҡа) ҡатлам; синие прожилки в белом мраморе аҡ мәрмәрҙәге күк юлаҡтар 2. тамыр, ҡан тамыры, тарамыш; лицо в прожилках тамырҙары беленеп торған йөҙ
ПРОЖИТИЕ с 1. уст. см. прожить; на прожитие йәшәү, тороу өсөн кәрәкле 2. (содержание ) йән аҫрау, ашау
ПРОЖИТОЧНЫЙ, -ая, -ое йәшәү ...ы, тороу ...ы (йән аҫрау өсөн кәрәк булган); прожиточный минимум йәшәү минимумы
ПРОЖИТЬ сов. 1. в разн. знач. йәшәү, тороу, ғүмер итеү; прожить до ста лет йөҙ йәшкә тиклем йәшәү 2. что тотоноу, тотоп бөтөрөү; прожить деньги аҡсаны тотоп бөтөрөү
ПРОЖИТЬСЯ сов.; разг. тотоп (тотоноп) бөтөрөү (аҡсаны, мал-мөлкәтте)
204