Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 206 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРОИЗВЕДЕНИЕ
ПРОИЗВЕДЕНИЕ с 1. см. произвести — производить 2. әҫәр, хеҙмәт емеше; произведение искусства сәнғәт әҫәре 3. мат. ҡабатландыҡ
ПРОИЗВЕСТИ сов. 1. что яһау, үткәреү; произвести ремонт ремонт яһау; произвести следствие тикшереү үткәреү 2. что етештереү, эшләп сығарыу, яһау, булдырыу; произвести товар тауар етештереү 3. что (вызвать) сығарыу, ҡалдырыу, тыуҙырыу, яһау; произвести впечатление тәьҫир ҡалдырыу; произвести шум шау-шыу сығарыу 4. кого тыуҙырыу, ҡалдырыу; произвести потомство нәҫел ҡалдырыу 5. (с предлогом “в”) дәрәжәһенә күтәреү, итеү; произвести в офицеры офицер итеү ♦ произвести на свет тыуҙырыу, донъяға килтереү, ҡалдырыу
ПРОИЗВОДИТЕЛЬ м 1. эк. етештереүсе, эшләп сығарыусы; производители материальных ценностей матди ҡиммәт етештереүселәр 2. с. -х. (самец) иркәк мал, нәҫел айғыры (үгеҙе, тәкәһе һ.б.)
ПРОИЗВОДИТЕЛЬНОСТЬ ж 1. етештереүсәнлек; повышение производительности труда хеҙмәт етештереүсәнлеген күтәреү; производительность машин машинаның етештереүсәнлеге 2. (целесообразность) һөҙөмтәлелек, нәти-жәлелек; производительность затрат сығымдарҙың һөҙөмтәлелеге
ПРОИЗВОДИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое етеште-реүсән, һөҙөмтәле, нәтижәле; производительный труд һөҙөмтәле хеҙмәт ♦ производительные силы эк. етештереүсе көстәр
ПРОИЗВОДИТЬ несов. 1. см. произвести 2. что килтереп сығарыу; производить фамилию от слова какого-л. ниндәйҙер һүҙҙән фамилияны килтереп сығарыу
ПРОИЗВОДНЫЙ, -ая, -ое 1. (образованный от другого) сығарылма, яһалма; производное слово яһалма һүҙ 2. в знач. сущ. производная ж; мат. сығарылма (дәүмәл); производная синуса синус сығарылмаһы
ПРОИЗВОДСТВЕННИК м и ПРОИЗВОДСТВЕННИЦА ж производствола (сәнәғәт-тә) эшләүсе
ПРОИЗВОДСТВЕННЫЙ, -ая, -ое 1. етештереү ...ы, эшләп сығарыу ...ы, производство ...ы, производствола эшләү(се) ...ы; производственный процесс етештереү процесы; производственное совещание производство кәңәшмәһе; производственный стаж производствола эшләү стажы 2. етештереүсе; производственная бригада етештереүсе бригада ♦ производственные отношения эк. етештереү мөнәсәбәттәре
ПРОИЗВОДСТВО с 1. см. произвести -производить 1, 2, 5; производство опытов тәжрибәләр яһау; производство стали ҡорос етештереү 2. эк. етештереү, производство; средства производства етештереү саралары; способ производства етештереү ысулы 3. в
разн. знач. производство; текстильное производство туҡыу производствоһы; работать на производстве производствола эшләү
ПРОИЗВОДЯЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от производить 2. прил.; эк. етештереүсе, эшләп сығарыусы, яһаусы; производящий район етештереүсе район
ПРОИЗВОЛ м 1. (собственное желание) теләк, мәйел 2. (своеволие) башбаштаҡлыҡ, законһыҙлыҡ; произвол чиновников чиновниктың башбаштаҡлығы 3. (необоснованность) дәлилһеҙлек, нигеҙһеҙлек; произвол в суждениях фекер йөрөтөүҙәге нигеҙһеҙлек ♦ оставить (бросить, покинуть и т.п.) на произвол судьбы яҙмыш ҡосағына (ҡулына) ташлау, ярҙамһыҙ ҡалдырыу
ПРОИЗВОЛЬНОСТЬ ж 1. иреклелек, буйһонмау; произвольность движений хәрәкәттәрҙең иреклелеге 2. нигеҙһеҙлек; произвольность вывода һығымтаның нигеҙһеҙлеге
ПРОИЗВОЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (свободный) ирекле, бәйһеҙ; произвольные движения ирекле хәрәкәттәр 2. (лишённый доказательств) дәлилһеҙ, нигеҙһеҙ; произвольное толкование дәлилһеҙ аңлатма 3. (самовольное) башбаштаҡ; произвольное распоряжение башбаштаҡ әмер
ПРОИЗНЕСТИ сов. что 1. (сказать, выговорить ) әйтеү, һөйләү; правильно произнести слово һүҙҙе дөрөҫ әйтеү 2. (огласить) иғлан итеү; произнести приговор хөкөм ҡарарын иғлан итеү
ПРОИЗНОСИТЬ несов. см. произнести
ПРОИЗНОСИТЬСЯ несов. страд. от произносить
ПРОИЗНОШЕНИЕ с 1. әйтелеш; произношение носовых звуков танау өндәренең әйтелеше 2. өндәр системаһы; русское произношение урыҫ теленең өндәр системаһы
ПРОИЗОЙТИ сов. 1. булыу, (килеп) сығыу; между нами произошёл спор беҙҙең арала бәхәс булды; произошёл пожар янғын сыҡты 2. от кого-чего тыуыу, барлыҡҡа килеү; человек произошёл от обезьяны кеше маймылдан барлыҡҡа килгән
ПРОИЗРАСТАТЬ несов. 1. см. произрасти 2. (расти где-л. — о растениях) үҫеп китеү, таралыу
ПРОИЗРАСТИ сов. (вырасти) үҫеү, (үҫеп) сығыу; деревья произросли ағастар үsкән
ПРОИЛЛЮСТРИРОВАТЬ сов. см. иллюстрировать
ПРОИНФОРМИРОВАТЬ сов. см. информировать; проинформировать людей кешеләргә хәбәр итеү
ПРОИСКАТЬ сов. кого-что эҙләп ваҡыт үткәреү, эҙләү (бер ни тиклем ваҡыт)
прОиски только мн. аҫтыртын эҙләнеүҙәр, мәкерле соҡсоноуҙар, интригалар; происки врагов дошмандарҙың мәкерле соҡсоноуҙары
206
ПРОИЗВЕДЕНИЕ с 1. см. произвести — производить 2. әҫәр, хеҙмәт емеше; произведение искусства сәнғәт әҫәре 3. мат. ҡабатландыҡ
ПРОИЗВЕСТИ сов. 1. что яһау, үткәреү; произвести ремонт ремонт яһау; произвести следствие тикшереү үткәреү 2. что етештереү, эшләп сығарыу, яһау, булдырыу; произвести товар тауар етештереү 3. что (вызвать) сығарыу, ҡалдырыу, тыуҙырыу, яһау; произвести впечатление тәьҫир ҡалдырыу; произвести шум шау-шыу сығарыу 4. кого тыуҙырыу, ҡалдырыу; произвести потомство нәҫел ҡалдырыу 5. (с предлогом “в”) дәрәжәһенә күтәреү, итеү; произвести в офицеры офицер итеү ♦ произвести на свет тыуҙырыу, донъяға килтереү, ҡалдырыу
ПРОИЗВОДИТЕЛЬ м 1. эк. етештереүсе, эшләп сығарыусы; производители материальных ценностей матди ҡиммәт етештереүселәр 2. с. -х. (самец) иркәк мал, нәҫел айғыры (үгеҙе, тәкәһе һ.б.)
ПРОИЗВОДИТЕЛЬНОСТЬ ж 1. етештереүсәнлек; повышение производительности труда хеҙмәт етештереүсәнлеген күтәреү; производительность машин машинаның етештереүсәнлеге 2. (целесообразность) һөҙөмтәлелек, нәти-жәлелек; производительность затрат сығымдарҙың һөҙөмтәлелеге
ПРОИЗВОДИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое етеште-реүсән, һөҙөмтәле, нәтижәле; производительный труд һөҙөмтәле хеҙмәт ♦ производительные силы эк. етештереүсе көстәр
ПРОИЗВОДИТЬ несов. 1. см. произвести 2. что килтереп сығарыу; производить фамилию от слова какого-л. ниндәйҙер һүҙҙән фамилияны килтереп сығарыу
ПРОИЗВОДНЫЙ, -ая, -ое 1. (образованный от другого) сығарылма, яһалма; производное слово яһалма һүҙ 2. в знач. сущ. производная ж; мат. сығарылма (дәүмәл); производная синуса синус сығарылмаһы
ПРОИЗВОДСТВЕННИК м и ПРОИЗВОДСТВЕННИЦА ж производствола (сәнәғәт-тә) эшләүсе
ПРОИЗВОДСТВЕННЫЙ, -ая, -ое 1. етештереү ...ы, эшләп сығарыу ...ы, производство ...ы, производствола эшләү(се) ...ы; производственный процесс етештереү процесы; производственное совещание производство кәңәшмәһе; производственный стаж производствола эшләү стажы 2. етештереүсе; производственная бригада етештереүсе бригада ♦ производственные отношения эк. етештереү мөнәсәбәттәре
ПРОИЗВОДСТВО с 1. см. произвести -производить 1, 2, 5; производство опытов тәжрибәләр яһау; производство стали ҡорос етештереү 2. эк. етештереү, производство; средства производства етештереү саралары; способ производства етештереү ысулы 3. в
разн. знач. производство; текстильное производство туҡыу производствоһы; работать на производстве производствола эшләү
ПРОИЗВОДЯЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от производить 2. прил.; эк. етештереүсе, эшләп сығарыусы, яһаусы; производящий район етештереүсе район
ПРОИЗВОЛ м 1. (собственное желание) теләк, мәйел 2. (своеволие) башбаштаҡлыҡ, законһыҙлыҡ; произвол чиновников чиновниктың башбаштаҡлығы 3. (необоснованность) дәлилһеҙлек, нигеҙһеҙлек; произвол в суждениях фекер йөрөтөүҙәге нигеҙһеҙлек ♦ оставить (бросить, покинуть и т.п.) на произвол судьбы яҙмыш ҡосағына (ҡулына) ташлау, ярҙамһыҙ ҡалдырыу
ПРОИЗВОЛЬНОСТЬ ж 1. иреклелек, буйһонмау; произвольность движений хәрәкәттәрҙең иреклелеге 2. нигеҙһеҙлек; произвольность вывода һығымтаның нигеҙһеҙлеге
ПРОИЗВОЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (свободный) ирекле, бәйһеҙ; произвольные движения ирекле хәрәкәттәр 2. (лишённый доказательств) дәлилһеҙ, нигеҙһеҙ; произвольное толкование дәлилһеҙ аңлатма 3. (самовольное) башбаштаҡ; произвольное распоряжение башбаштаҡ әмер
ПРОИЗНЕСТИ сов. что 1. (сказать, выговорить ) әйтеү, һөйләү; правильно произнести слово һүҙҙе дөрөҫ әйтеү 2. (огласить) иғлан итеү; произнести приговор хөкөм ҡарарын иғлан итеү
ПРОИЗНОСИТЬ несов. см. произнести
ПРОИЗНОСИТЬСЯ несов. страд. от произносить
ПРОИЗНОШЕНИЕ с 1. әйтелеш; произношение носовых звуков танау өндәренең әйтелеше 2. өндәр системаһы; русское произношение урыҫ теленең өндәр системаһы
ПРОИЗОЙТИ сов. 1. булыу, (килеп) сығыу; между нами произошёл спор беҙҙең арала бәхәс булды; произошёл пожар янғын сыҡты 2. от кого-чего тыуыу, барлыҡҡа килеү; человек произошёл от обезьяны кеше маймылдан барлыҡҡа килгән
ПРОИЗРАСТАТЬ несов. 1. см. произрасти 2. (расти где-л. — о растениях) үҫеп китеү, таралыу
ПРОИЗРАСТИ сов. (вырасти) үҫеү, (үҫеп) сығыу; деревья произросли ағастар үsкән
ПРОИЛЛЮСТРИРОВАТЬ сов. см. иллюстрировать
ПРОИНФОРМИРОВАТЬ сов. см. информировать; проинформировать людей кешеләргә хәбәр итеү
ПРОИСКАТЬ сов. кого-что эҙләп ваҡыт үткәреү, эҙләү (бер ни тиклем ваҡыт)
прОиски только мн. аҫтыртын эҙләнеүҙәр, мәкерле соҡсоноуҙар, интригалар; происки врагов дошмандарҙың мәкерле соҡсоноуҙары
206