Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 207 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРОКАТИТЬ
ПРОИСТЕКАТЬ несов. см. проистечь
проистечь сов. 1. книжн., уст. ағыу, ағылыу, ағып (килеп) сығыу 2. перен. тыуыу, барлыҡҡа килеү, килеп сығыу; ошибка проистекла от невнимательности хата иғтибарһыҙлыҡтан килеп сыҡты
ПРОИСХОДИТЬ несов. 1. см. произойти 2. от кого-чего, из кого-чего сығыу, килеп сығыу; он происходит из крестьян ул крәҫтиән ғаиләһенән сыҡҡан
ПРОИСХОЖДЕНИЕ с 1. сығыш; он башкир по происхождению ул сығышы менән башҡорт 2. (возникновение) килеп сығыу, барлыҡҡа килеү; происхождение языка телдең барлыҡҡа килеүе
ПРОИСШЕСТВИЕ с хәл-ваҡиға, мажара, хәл; дорожное происшествие юлда булған хәл; очевидец происшествия хәл-ваҡиғаның шаһиты
ПРОЙДОХА м и ж; разг. әрһеҙ, йышылған, хәйләкәр
ПРОЙМА ж ең төбө
пройтИ сов. 1. что и без доп.; в разн. знач. үтеү, уҙыу, барыу, үтеп (уҙып) китеү; дети прошли балалар уҙып китте; пройти по мосту күперҙән үтеү; прошёл год бер йыл үтеп китте; пройти пять километров биш километр үтеү; пройти лес урман аша уҙыу; пройти к роднику шишмәгә барыу; поезд прошёл поезд үтеп китте 2. (выпасть — об осадках) булыу, булып үтеү, яуып үтеү; прошёл сильный дождь көслө ямғыр булып үтте 3. без доп. (распространиться — о слухах, вестях) таралыу, ишетелеү; прошёл слух хәбәр таралды 4. (просочиться) үтеү, үтеп сығыу; чернила прошли сквозь бумагу ҡара ҡағыҙ аша үтеп сыҡҡан 5. что, через что кисереү, үтеү; пройти через испытания һынауҙар аша үтеү 6. что үтеү, үткәреү; пройти военную службу хәрби хеҙмәтте үтеү; пройти практику практика үтеү 7. что; разг. үтеү, тамамлау; пройти букварь әлифбаны үтеү 8. (прекратиться ) туҡтау, үтеү; метель прошла буран үтте 9. разг. (перестать болеть) туҡтау, бөтөү; голова прошла баш ауыртыуы бөттө 10. что, по чему; спец., разг. буяу, ағартыу, эшкәртеү, эшкәртеп үтеү; пройти потолок мелом түшәмде аҡбур менән ағартыу 11. тикшерелеп үтеү, аша үтеү, -нан/-нән үтеү; пройти через цензуру цензуранан үтеү ♦ пройти в жизнь тормошҡа ашыу; пройти мимо иғтибарһыҙ ҡалдырыу; пройти огонь и воду (и медные трубы) см. огонь; даром не пройдёт см. даром; это не пройдёт (не прошло) был барып сыҡмаҫ, был нәмә килеп сыҡмаҫ
ПРОЙТИСЬ сов. 1. урап (йөрөп) килеү, йөрөп әйләнеү (ҡайтыу); пройтись по парку парк буйлап йөрөп килеү 2. разг. бейеп алыу; пройтись в вальсе вальс бейеп алыу 3. по чему; разг. таҙартыу, һыпырыу; пройтись щёткой по ковру келәмде щётка менән таҙартыу ♦ пройтись на счёт чей кемгәлер төрттөрөп әйтеү
ПРОК м; разг. файҙа, рәт; проку нет файҙа юҡ
ПРОКАЖЁННЫЙ м и ПРОКАЖЁННАЯ ж проказалы, махау ауырыулы
ПРОКАЗА I ж шаянлыҡ, шуҡлыҡ; проказы клоунов клоундарҙың шуҡлыҡтары
ПРОКАЗА II ж проказа, махау ауырыуы
ПРОКАЗНИК м и ПРОКАЗНИЦА ж шаян, шуҡ, тиктормаҫ (кеше)
ПРОКАЗНИЧАТЬ несов. шаярыу, шуҡлыҡ күрһәтеү
ПРОКАЛИВАТЬ несов. см. прокалить
ПРОКАЛИВАТЬСЯ несов. 1. см. прокалиться 2. страд. от прокаливать
ПРОКАЛИТЬ сов. что (подвергнуть калению ) бик ныҡ ҡыҙҙырыу, бик ныҡ эҫетеү, яндырыу, сыныҡтырыу; прокалить проволоку сымды бик ныҡ ҡыҙҙырыу
ПРОКАЛИТЬСЯ сов. бик ныҡ ҡыҙыу, сынығыу
ПРОКАЛЫВАТЬ несов. см. проколоть
ПРОКАЛЫВАТЬСЯ несов. 1. см. проколоться 2. страд. от прокалывать
ПРОКАНИТЕЛИТЬСЯ сов.; разг. оҙаҡ маташыу (аҙапланыу), маташып ваҡыт үткәреү, кәрәгенән артыҡ булышыу
ПРОКАПЫВАТЬ несов. см. прокопать
ПРОКАПЫВАТЬСЯ несов. 1. см. прокопаться 1; 2. страд. от прокапывать
ПРОКАРАУЛИТЬ сов. кого-что и без доп.; разг. 1. (прозевать, карауля) ҡулдан ысҡынды-рыу, ҡарауыллап та тота алмау 2. һаҡлап (һағалап) тороу, ҡарауыллау, һағалау; прокараулить всю ночь төнө буйы ҡарауыллау
ПРОКАРМЛИВАТЬ несов. см. прокормить 1
ПРОКАРМЛИВАТЬСЯ несов. 1. см. прокормиться 2. страд. от прокармливать
ПРОКАТ I м; тех. 1. см. прокатка 2. собир. прокат (прокатланган нәмәләр); выпуск проката прокат эшләп сығарыу
ПРОКАТ II м прокат, ҡуртым; плата за прокат ҡуртым өсөн түләү
ПРОКАТАТЬ сов. 1. что (разгладить) тә-гәр(л)әтеп тигеҙләү (шымартыу); прокатать бельё керҙе тәгәрләтеп тигеҙләү 2. что; тех. прокатлау; прокатать сталь ҡорос прокатлау 3. кого-что (ултыртып) йөрөтөү, йөрөтөп килтереү; два часа прокатать детей на лодке балаларҙы ике сәғәт кәмәлә йөрөтөү
ПРОКАТАТЬСЯ сов. 1. (тәгәр(л)әтеп) тигеҙләнеү, шымар(тыл)ыу; бельё прокаталось кер шымарҙы 2. (ултырып) йөрөү, йөрөп килеү; прокататься целый день на велосипеде көн буйы велосипедта йөрөү
ПРОКАТИТЬ сов. 1. кого йөрөтөп килтереү, йөрөтөп алыу; прокатить на автомобиле автомобилдә йөрөтөп алыу 2. что тәгәрәтеү, тә-гәр(л)әтеп алып китеү; прокатить бочку мискәне тәгәрәтеп алып китеү 3. кого; перен., разг. (не
207
ПРОИСТЕКАТЬ несов. см. проистечь
проистечь сов. 1. книжн., уст. ағыу, ағылыу, ағып (килеп) сығыу 2. перен. тыуыу, барлыҡҡа килеү, килеп сығыу; ошибка проистекла от невнимательности хата иғтибарһыҙлыҡтан килеп сыҡты
ПРОИСХОДИТЬ несов. 1. см. произойти 2. от кого-чего, из кого-чего сығыу, килеп сығыу; он происходит из крестьян ул крәҫтиән ғаиләһенән сыҡҡан
ПРОИСХОЖДЕНИЕ с 1. сығыш; он башкир по происхождению ул сығышы менән башҡорт 2. (возникновение) килеп сығыу, барлыҡҡа килеү; происхождение языка телдең барлыҡҡа килеүе
ПРОИСШЕСТВИЕ с хәл-ваҡиға, мажара, хәл; дорожное происшествие юлда булған хәл; очевидец происшествия хәл-ваҡиғаның шаһиты
ПРОЙДОХА м и ж; разг. әрһеҙ, йышылған, хәйләкәр
ПРОЙМА ж ең төбө
пройтИ сов. 1. что и без доп.; в разн. знач. үтеү, уҙыу, барыу, үтеп (уҙып) китеү; дети прошли балалар уҙып китте; пройти по мосту күперҙән үтеү; прошёл год бер йыл үтеп китте; пройти пять километров биш километр үтеү; пройти лес урман аша уҙыу; пройти к роднику шишмәгә барыу; поезд прошёл поезд үтеп китте 2. (выпасть — об осадках) булыу, булып үтеү, яуып үтеү; прошёл сильный дождь көслө ямғыр булып үтте 3. без доп. (распространиться — о слухах, вестях) таралыу, ишетелеү; прошёл слух хәбәр таралды 4. (просочиться) үтеү, үтеп сығыу; чернила прошли сквозь бумагу ҡара ҡағыҙ аша үтеп сыҡҡан 5. что, через что кисереү, үтеү; пройти через испытания һынауҙар аша үтеү 6. что үтеү, үткәреү; пройти военную службу хәрби хеҙмәтте үтеү; пройти практику практика үтеү 7. что; разг. үтеү, тамамлау; пройти букварь әлифбаны үтеү 8. (прекратиться ) туҡтау, үтеү; метель прошла буран үтте 9. разг. (перестать болеть) туҡтау, бөтөү; голова прошла баш ауыртыуы бөттө 10. что, по чему; спец., разг. буяу, ағартыу, эшкәртеү, эшкәртеп үтеү; пройти потолок мелом түшәмде аҡбур менән ағартыу 11. тикшерелеп үтеү, аша үтеү, -нан/-нән үтеү; пройти через цензуру цензуранан үтеү ♦ пройти в жизнь тормошҡа ашыу; пройти мимо иғтибарһыҙ ҡалдырыу; пройти огонь и воду (и медные трубы) см. огонь; даром не пройдёт см. даром; это не пройдёт (не прошло) был барып сыҡмаҫ, был нәмә килеп сыҡмаҫ
ПРОЙТИСЬ сов. 1. урап (йөрөп) килеү, йөрөп әйләнеү (ҡайтыу); пройтись по парку парк буйлап йөрөп килеү 2. разг. бейеп алыу; пройтись в вальсе вальс бейеп алыу 3. по чему; разг. таҙартыу, һыпырыу; пройтись щёткой по ковру келәмде щётка менән таҙартыу ♦ пройтись на счёт чей кемгәлер төрттөрөп әйтеү
ПРОК м; разг. файҙа, рәт; проку нет файҙа юҡ
ПРОКАЖЁННЫЙ м и ПРОКАЖЁННАЯ ж проказалы, махау ауырыулы
ПРОКАЗА I ж шаянлыҡ, шуҡлыҡ; проказы клоунов клоундарҙың шуҡлыҡтары
ПРОКАЗА II ж проказа, махау ауырыуы
ПРОКАЗНИК м и ПРОКАЗНИЦА ж шаян, шуҡ, тиктормаҫ (кеше)
ПРОКАЗНИЧАТЬ несов. шаярыу, шуҡлыҡ күрһәтеү
ПРОКАЛИВАТЬ несов. см. прокалить
ПРОКАЛИВАТЬСЯ несов. 1. см. прокалиться 2. страд. от прокаливать
ПРОКАЛИТЬ сов. что (подвергнуть калению ) бик ныҡ ҡыҙҙырыу, бик ныҡ эҫетеү, яндырыу, сыныҡтырыу; прокалить проволоку сымды бик ныҡ ҡыҙҙырыу
ПРОКАЛИТЬСЯ сов. бик ныҡ ҡыҙыу, сынығыу
ПРОКАЛЫВАТЬ несов. см. проколоть
ПРОКАЛЫВАТЬСЯ несов. 1. см. проколоться 2. страд. от прокалывать
ПРОКАНИТЕЛИТЬСЯ сов.; разг. оҙаҡ маташыу (аҙапланыу), маташып ваҡыт үткәреү, кәрәгенән артыҡ булышыу
ПРОКАПЫВАТЬ несов. см. прокопать
ПРОКАПЫВАТЬСЯ несов. 1. см. прокопаться 1; 2. страд. от прокапывать
ПРОКАРАУЛИТЬ сов. кого-что и без доп.; разг. 1. (прозевать, карауля) ҡулдан ысҡынды-рыу, ҡарауыллап та тота алмау 2. һаҡлап (һағалап) тороу, ҡарауыллау, һағалау; прокараулить всю ночь төнө буйы ҡарауыллау
ПРОКАРМЛИВАТЬ несов. см. прокормить 1
ПРОКАРМЛИВАТЬСЯ несов. 1. см. прокормиться 2. страд. от прокармливать
ПРОКАТ I м; тех. 1. см. прокатка 2. собир. прокат (прокатланган нәмәләр); выпуск проката прокат эшләп сығарыу
ПРОКАТ II м прокат, ҡуртым; плата за прокат ҡуртым өсөн түләү
ПРОКАТАТЬ сов. 1. что (разгладить) тә-гәр(л)әтеп тигеҙләү (шымартыу); прокатать бельё керҙе тәгәрләтеп тигеҙләү 2. что; тех. прокатлау; прокатать сталь ҡорос прокатлау 3. кого-что (ултыртып) йөрөтөү, йөрөтөп килтереү; два часа прокатать детей на лодке балаларҙы ике сәғәт кәмәлә йөрөтөү
ПРОКАТАТЬСЯ сов. 1. (тәгәр(л)әтеп) тигеҙләнеү, шымар(тыл)ыу; бельё прокаталось кер шымарҙы 2. (ултырып) йөрөү, йөрөп килеү; прокататься целый день на велосипеде көн буйы велосипедта йөрөү
ПРОКАТИТЬ сов. 1. кого йөрөтөп килтереү, йөрөтөп алыу; прокатить на автомобиле автомобилдә йөрөтөп алыу 2. что тәгәрәтеү, тә-гәр(л)әтеп алып китеү; прокатить бочку мискәне тәгәрәтеп алып китеү 3. кого; перен., разг. (не
207