Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 210 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРОЛАМЫВАТЬ
ПРОЛАМЫВАТЬ несов. см. проломать, проломить
ПРОЛАМЫВАТЬСЯ несов. 1. см. проломиться 2. страд. от проламывать
ПРОЛАЯТЬ сов. өрөү, өрөп алыу, өрөп сығыу; собака пролаяла всю ночь эт төнө буйы өрөп сыҡты
ПРОЛЕГАТЬ несов. см. пролечь
ПРОЛЕЖАТЬ сов. 1. ятыу, ятып тороу (сығыу, үткәреү) (билдәле бер ваҡыт); пролежать всю ночь төнө буйы ятыу; письмо пролежало на почте хат почтала ятҡан 2. что; разг. (отлежать ) уңайһыҙ (ипһеҙ) ятып ойотоу (иҫһеҙлән-дереү); пролежать бок ипһеҙ ятып ҡабырғаны иҫһеҙләндереү
ПРОЛЕЖЕНЬ м оҙаҡ ятыуҙан тән боҙолоу (тишелеү)
ПРОЛЁЖИВАТЬ несов. см. пролежать
ПРОЛЕЗАТЬ несов. см. пролезть
пролезть сов. 1. (ҡыҫылып) үтеү, инеү, үтеп инеү; пролезть через окно тәҙрә аша үтеп инеү 2. перен., разг. тырышып (хәйлә менән) үтеп инеү
ПРОЛЁТ I м см. пролететь — пролетать I 1; пролёт птиц ҡоштарҙың осоп үтеүе
ПРОЛЁТ II м 1. аралыҡ, асыҡ урын; пролёт ворот ҡапҡа аралығы 2. (моста) тороҡ; мост с шестью пролётами алты тороҡло күпер 3. аралыҡ (колонналарҙа, баҫҡыста һ. б.); упасть в пролёт лестницы баҫҡыс аралығына йығылыу 4. разг. (перегон ) ара
ПРОЛЕТАРИАТ м пролетариат; борьба пролетариата за свои права пролетариаттың үҙ хоҡуҡтары өсөн көрәше
ПРОЛЕТАРИЗАЦИЯ ж пролетарлашыу
ПРОЛЕТАРИЗИРОВАТЬ сов., несов. кого-что пролетарлаштырыу
ПРОЛЕТАРИЗИРОВАТЬСЯ 1 . сов., несов. пролетарлашыу 2. несов. страд. от пролетаризировать
ПРОЛЕТАРИЙ м пролетарий; объединение пролетариев пролетарийҙарҙың берләшеүе
ПРОЛЕТАРСКИЙ, -ая, -ое пролетар, пролетариат ...ы; пролетарская революция пролетар революция
ПРОЛЕТАТЬ I несов. см. пролететь
ПРОЛЕТАТЬ II сов. осоу, осоп йөрөү, осоп ваҡыт үткәреү; пролетать на самолёте час само-лётта бер сәғәт осоу
ПРОЛЕТЕТЬ сов. 1. осоу, осоп үтеү, осоп үтеп китеү; пролететь тысячу километров мең километр осоп үтеү 2. что и без доп.; разг. (промчаться) елеп (шәп итеп, выжлап) үтеп китеү, бик тиҙ осоп үтеү; пролетел курьерский поезд курьер поезы елеп үтте 3. (о времени) бик тиҙ үтеү, үтеп китеү; день пролетел көн бик тиҙ үтте 4. без доп.; перен. (о мыслях) сағылып ҡалыу (китеү, уҙыу)
ПРОЛЁТКА ж еңел кырандас
пролЕчь сов. үтеү, уҙыу, ятыу, һуҙылыу ( юл, һуҡмаҡ һ. б. тураһында)
ПРОЛИВ м боғаҙ; узкий пролив тар боғаҙ
проливать несов. см. пролить 1
ПРОЛИВАТЬСЯ несов. 1. см. пролиться 2. страд. от проливать
ПРОЛИВНОЙ, -ая, -ое ҡойма, ҡойоп яуған, бик көслө; проливной дождь ҡойма ямғыр
ПРОЛИТЬ сов. 1. что түгеү, түгеп ебәреү; пролить чай сәйҙе түгеп ебәреү 2. разг. (о дожде) ҡойоу, ҡойоп яуыу, яуып үтеү ♦ пролить кровь чью ҡанын ҡойоу; пролить свою кровь за кого-что ҡан ҡойоу, үлеү, яраланыу; пролить свет см. свет I; пролить слезу см. слеза
ПРОЛИТЬСЯ сов. 1. түгелеү, түгелеп китеү (бөтөү); вода пролилась из ведра күнәктән һыу түгелде 2. ҡойоу, ҡойоп яуыу, яуып үтеү; пролился дождь ямғыр яуып үтте ♦ пролилась кровь ҡан ҡойолдо (түгелде)
пролОг м пролог (әҙәби һәм музыкаль әҫәрҙец инеш бцлеге)
ПРОЛОЖИТЬ сов. что 1. һалыу, үткәреү, һуҙыу; проложить дорогу юл һалыу; проложить канал канал үткәреү 2. (нанести на карту) һыҙыу, картаға төшөрөү; проложить курс курс һыҙыу 3. (переложить) араға (уртаға) һалып ҡалдырыу (ҡыҫтырыу), аралаштырып һалыу; проложить посуду соломой һауыт-һабаны һалам менән аралаштырып һалыу ♦ проложить дорогу (путь) кому-чему юл асыу (һалыу)
пролОм м 1. см. проломить — проламывать, проломиться — проламываться 2. (место) тишек, емерек, һыныҡ урын, емерек ер; пролом в стене стеналағы тишек
ПРОЛОМАТЬ сов. что (в несколько приёмов ) тишеү, тишеп сығарыу, емереү; проломать стену стенаны емереү
ПРОЛОМАТЬСЯ сов.; прост. см. проломиться
ПРОЛОМИТЬ сов. что тишеү, ватыу, емереү, ватып (емереп) тишеү, уйыу, тишеп сығарыу; проломить лёд боҙҙо ватыу; проломить мост күперҙе емереп төшөрөү
ПРОЛОМИТЬСЯ сов. ватылыу, емерелеү, һыныу, ватылып (емерелеп, уйылып) сығыу (төшөү), ярылыу
ПРОЛОНГАЦИЯ ж; спец. пролонгация, кисектереү, оҙайтыу; пролонгация срока аренды ҡуртым ваҡытын оҙайтыу
ПРОЛОНГИРОВАТЬ сов., несов. что; спец. ваҡытын оҙайтыу, кисектереү; пролонгировать договор килешеү ваҡытын оҙайтыу
ПРОМАЗАТЬ сов. 1. что майлау, майлап сығыу; промазать колесо машины машинаның тәгәрмәстәрен майлап сығыу 2. что (замазать) һылау, һылап ҡуйыу (сығыу); промазать все
210
ПРОЛАМЫВАТЬ несов. см. проломать, проломить
ПРОЛАМЫВАТЬСЯ несов. 1. см. проломиться 2. страд. от проламывать
ПРОЛАЯТЬ сов. өрөү, өрөп алыу, өрөп сығыу; собака пролаяла всю ночь эт төнө буйы өрөп сыҡты
ПРОЛЕГАТЬ несов. см. пролечь
ПРОЛЕЖАТЬ сов. 1. ятыу, ятып тороу (сығыу, үткәреү) (билдәле бер ваҡыт); пролежать всю ночь төнө буйы ятыу; письмо пролежало на почте хат почтала ятҡан 2. что; разг. (отлежать ) уңайһыҙ (ипһеҙ) ятып ойотоу (иҫһеҙлән-дереү); пролежать бок ипһеҙ ятып ҡабырғаны иҫһеҙләндереү
ПРОЛЕЖЕНЬ м оҙаҡ ятыуҙан тән боҙолоу (тишелеү)
ПРОЛЁЖИВАТЬ несов. см. пролежать
ПРОЛЕЗАТЬ несов. см. пролезть
пролезть сов. 1. (ҡыҫылып) үтеү, инеү, үтеп инеү; пролезть через окно тәҙрә аша үтеп инеү 2. перен., разг. тырышып (хәйлә менән) үтеп инеү
ПРОЛЁТ I м см. пролететь — пролетать I 1; пролёт птиц ҡоштарҙың осоп үтеүе
ПРОЛЁТ II м 1. аралыҡ, асыҡ урын; пролёт ворот ҡапҡа аралығы 2. (моста) тороҡ; мост с шестью пролётами алты тороҡло күпер 3. аралыҡ (колонналарҙа, баҫҡыста һ. б.); упасть в пролёт лестницы баҫҡыс аралығына йығылыу 4. разг. (перегон ) ара
ПРОЛЕТАРИАТ м пролетариат; борьба пролетариата за свои права пролетариаттың үҙ хоҡуҡтары өсөн көрәше
ПРОЛЕТАРИЗАЦИЯ ж пролетарлашыу
ПРОЛЕТАРИЗИРОВАТЬ сов., несов. кого-что пролетарлаштырыу
ПРОЛЕТАРИЗИРОВАТЬСЯ 1 . сов., несов. пролетарлашыу 2. несов. страд. от пролетаризировать
ПРОЛЕТАРИЙ м пролетарий; объединение пролетариев пролетарийҙарҙың берләшеүе
ПРОЛЕТАРСКИЙ, -ая, -ое пролетар, пролетариат ...ы; пролетарская революция пролетар революция
ПРОЛЕТАТЬ I несов. см. пролететь
ПРОЛЕТАТЬ II сов. осоу, осоп йөрөү, осоп ваҡыт үткәреү; пролетать на самолёте час само-лётта бер сәғәт осоу
ПРОЛЕТЕТЬ сов. 1. осоу, осоп үтеү, осоп үтеп китеү; пролететь тысячу километров мең километр осоп үтеү 2. что и без доп.; разг. (промчаться) елеп (шәп итеп, выжлап) үтеп китеү, бик тиҙ осоп үтеү; пролетел курьерский поезд курьер поезы елеп үтте 3. (о времени) бик тиҙ үтеү, үтеп китеү; день пролетел көн бик тиҙ үтте 4. без доп.; перен. (о мыслях) сағылып ҡалыу (китеү, уҙыу)
ПРОЛЁТКА ж еңел кырандас
пролЕчь сов. үтеү, уҙыу, ятыу, һуҙылыу ( юл, һуҡмаҡ һ. б. тураһында)
ПРОЛИВ м боғаҙ; узкий пролив тар боғаҙ
проливать несов. см. пролить 1
ПРОЛИВАТЬСЯ несов. 1. см. пролиться 2. страд. от проливать
ПРОЛИВНОЙ, -ая, -ое ҡойма, ҡойоп яуған, бик көслө; проливной дождь ҡойма ямғыр
ПРОЛИТЬ сов. 1. что түгеү, түгеп ебәреү; пролить чай сәйҙе түгеп ебәреү 2. разг. (о дожде) ҡойоу, ҡойоп яуыу, яуып үтеү ♦ пролить кровь чью ҡанын ҡойоу; пролить свою кровь за кого-что ҡан ҡойоу, үлеү, яраланыу; пролить свет см. свет I; пролить слезу см. слеза
ПРОЛИТЬСЯ сов. 1. түгелеү, түгелеп китеү (бөтөү); вода пролилась из ведра күнәктән һыу түгелде 2. ҡойоу, ҡойоп яуыу, яуып үтеү; пролился дождь ямғыр яуып үтте ♦ пролилась кровь ҡан ҡойолдо (түгелде)
пролОг м пролог (әҙәби һәм музыкаль әҫәрҙец инеш бцлеге)
ПРОЛОЖИТЬ сов. что 1. һалыу, үткәреү, һуҙыу; проложить дорогу юл һалыу; проложить канал канал үткәреү 2. (нанести на карту) һыҙыу, картаға төшөрөү; проложить курс курс һыҙыу 3. (переложить) араға (уртаға) һалып ҡалдырыу (ҡыҫтырыу), аралаштырып һалыу; проложить посуду соломой һауыт-һабаны һалам менән аралаштырып һалыу ♦ проложить дорогу (путь) кому-чему юл асыу (һалыу)
пролОм м 1. см. проломить — проламывать, проломиться — проламываться 2. (место) тишек, емерек, һыныҡ урын, емерек ер; пролом в стене стеналағы тишек
ПРОЛОМАТЬ сов. что (в несколько приёмов ) тишеү, тишеп сығарыу, емереү; проломать стену стенаны емереү
ПРОЛОМАТЬСЯ сов.; прост. см. проломиться
ПРОЛОМИТЬ сов. что тишеү, ватыу, емереү, ватып (емереп) тишеү, уйыу, тишеп сығарыу; проломить лёд боҙҙо ватыу; проломить мост күперҙе емереп төшөрөү
ПРОЛОМИТЬСЯ сов. ватылыу, емерелеү, һыныу, ватылып (емерелеп, уйылып) сығыу (төшөү), ярылыу
ПРОЛОНГАЦИЯ ж; спец. пролонгация, кисектереү, оҙайтыу; пролонгация срока аренды ҡуртым ваҡытын оҙайтыу
ПРОЛОНГИРОВАТЬ сов., несов. что; спец. ваҡытын оҙайтыу, кисектереү; пролонгировать договор килешеү ваҡытын оҙайтыу
ПРОМАЗАТЬ сов. 1. что майлау, майлап сығыу; промазать колесо машины машинаның тәгәрмәстәрен майлап сығыу 2. что (замазать) һылау, һылап ҡуйыу (сығыу); промазать все
210