Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 222 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРОСТРАННЫЙ
действии) буш тороу, тик тороу, эшләмәү; комбайн простоял неделю комбайн бер аҙна эшләмәне 3. (остаться без изменений в течение какого - л. времени) тороу, түҙеү; дом простоит ещё долго өй оҙаҡ торасаҡ әле
пространный, -ая, -ое 1. бик киң, иркен; пространное поле бик киң ялан 2. (обстоятельный ) бик ентекле, ентекләп эшләнгән; пространный доклад бик ентекле доклад
ПРОСТРАНСТВО с 1. киңлек; воздушное пространство һауа киңлеге; мировое пространство ғаләм киңлеге 2. филос. арауыҡ; пространство и время арауыҡ һәм ваҡыт 3. (место, способное вместить что - л.) аралыҡ, ара, бушлыҡ; свободное пространство буш ара 4. (большой участок земной поверхности) ер, урын; пространство между Волгой и Уралом Урал менән Волга араһындағы ер
ПРОСТРАЧИВАТЬ несов. см. прострочить
прострел I м сәнсеп ауыртыу (һыуыҡ тейецҙән )
прострел II м йоҡо үләне
ПРОСТРЕЛИВАТЬ несов. см. прострелить
ПРОСТРЕЛИТЬ сов. кого-что тишә атыу, атып тишеү; прострелить руку ҡулды тишә атыу
ПРОСТРОЧИТЬ сов. 1. что тегеп (ҡайып, йөйләп) сығыу; прострочить рукав еңде ҡайып сығыу 2. разг. (дать очередь из автоматического оружия) ут һиптереү (яуҙырыу)
ПРОСТУДА ж: һалҡын (һыуыҡ) тейеү; лечиться от простуды һалҡын тейеүҙән дауаланыу
ПРОСТУДИТЬ сов. кого-что һалҡын (һыуыҡ) тейҙереү, һалҡын (һыуыҡ) тейеү; простудить горло тамаҡҡа һыуыҡ тейҙереү
ПРОСТУДИТЬСЯ сов. һалҡын (һыуыҡ) тейҙереү (алдырыу, тейеү, алыу, үткәреү); ребёнок простудился бала һыуыҡ тейҙергән
ПРОСТУДНЫЙ, -ая, -ое һалҡын (һыуыҡ) тейеүҙән булған; простудные заболевания һыуыҡ тейеүҙән булған ауырыуҙар
простужать несов. см. простудить
ПРОСТУЖАТЬСЯ несов. 1. см. простудиться 2. страд. от простужать
ПРОСТУЖЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от простудить 2. прил. һыуыҡ тейеүҙән боҙолған, һыуыҡ тейгән; простуженный голос һыуыҡ тейгән тауыш
ПРОСТУКАТЬ сов. 1. шаҡылдатыу, туҡылдатыу, шаҡылдатып алыу 2. см. простучать 2; 3. кого-что ҡағып (туҡылдатып) тыңлап ҡарау; простукать лёгкие үпкәне бармаҡ менән ҡағып тыңлап ҡарау
ПРОСТУКИВАТЬ несов. см. простукать
ПРОСТУПАТЬ несов. см. проступить
ПРОСТУПИТЬ сов. 1. сығыу, бәреп (өҫкә) сығыу; пот проступил у него на лице битенә тир бәреп сыҡты 2. (стать слегка видимым) күренә башлау, бер аҙ күренеү
ПРОСТУПОК м яҙыҡлыҡ, ғәйеп эш, ғәйеп; простить мелкие проступки ваҡ ғәйептәрҙе кисереү
ПРОСТУЧАТЬ сов. 1. что и без доп. шаҡылдатыу, туҡылдатыу, шаҡылдатып алыу 2. что и без доп. шаҡылдатып (туҡылдатып) белдереү (хәбәр биреү) 3. шаҡылдатып тороу (йөрөү) (кцпмелер ваҡыт )
ПРОСТЫННЫЙ, -ая, -ое япмалыҡ, йәймә-лек, япмаға (йәймәгә) яраҡлы; простынный материал йәймәлек материал
ПРОСТЫНЯ ж япма, йәймә; полотняная простыня киндер йәймә
ПРОСТЫТЬ и ПРОСТЫНУТЬ сов.; разг. 1. (остыть) һыуыныу, һыуыу, һалҡынайыу; суп простыл аш һыуынған 2. (простудиться) һалҡын (һыуыҡ) тейҙереү (алдырыу, тейеү, алыу, үткәреү); ребёнок простыл бала һыуыҡ тейҙергән ♦ (и) след простыл см. след
ПРОСУНУТЬ сов. кого-что тығыу, тығып ҡуйыу, һуҙыу, һоноу; просунуть руку ҡулды тығыу
ПРОСУНУТЬСЯ сов. тығылыу, һуҙылыу, һонолоу
ПРОСУШИВАТЬ несов. см. просушить
ПРОСУШИВАТЬСЯ несов. 1. см. просушиться 2. страд. от просушивать
ПРОСУШИТЬ сов. что яҡшылап киптереү, киптереп еткереү; просушить валенки быйманы яҡшылап киптереү
ПРОСУШИТЬСЯ сов. 1. яҡшы кибеү, кибеп етеү; одежда просушилась кейем кипкән 2. (просушить на себе одежду, обувь) киптереү, кибенеү, киптеренеү
ПРОСУЩЕСТВОВАТЬ сов. 1. (прожить) йәшәү, тороу, ғүмер итеү; просуществовать сто лет йөҙ йыл йәшәү 2. (продлиться, функционировать ) йәшәү, сығыу, дауам итеү; газета просуществовала три года гәзит өс йыл сыҡты
ПРОСЧЁТ м 1. см. просчитать — просчитывать 1; 2. (ошибка в счёте) яңылыш иҫәп, хата иҫәп 3. (ошибка в предположениях, промах) яңылыш яҙыу, уйҙағы (эштәге) хата
ПРОСЧИТАТЬ сов. 1. что (сосчитать) һанау, иҫәпләү, һанап (иҫәпләп) сығыу; просчитать деньги аҡсаны һанау 2. что и без доп. (ошибиться в счёте) яңылыш иҫәпләү, һанағанда (иҫәпләгәндә) яңылышыу; просчитать тысячу рублей мең һумға яңылыш иҫәпләү
ПРОСЧИТАТЬСЯ сов. 1. яңылыш артыҡ биреү, иҫәпләшкәндә яңылышыу; просчитаться на сто рублей йөҙ һумды яңылыш артыҡ биреү 2. (ошибиться в предположениях) иҫәптә (уй-ниәттә) яңылышыу, уй (эш) барып сыҡмау
ПРОСЧИТЫВАТЬ несов. см. просчитать
ПРОСЧИТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. просчитаться 2. страд. от просчитывать
222
действии) буш тороу, тик тороу, эшләмәү; комбайн простоял неделю комбайн бер аҙна эшләмәне 3. (остаться без изменений в течение какого - л. времени) тороу, түҙеү; дом простоит ещё долго өй оҙаҡ торасаҡ әле
пространный, -ая, -ое 1. бик киң, иркен; пространное поле бик киң ялан 2. (обстоятельный ) бик ентекле, ентекләп эшләнгән; пространный доклад бик ентекле доклад
ПРОСТРАНСТВО с 1. киңлек; воздушное пространство һауа киңлеге; мировое пространство ғаләм киңлеге 2. филос. арауыҡ; пространство и время арауыҡ һәм ваҡыт 3. (место, способное вместить что - л.) аралыҡ, ара, бушлыҡ; свободное пространство буш ара 4. (большой участок земной поверхности) ер, урын; пространство между Волгой и Уралом Урал менән Волга араһындағы ер
ПРОСТРАЧИВАТЬ несов. см. прострочить
прострел I м сәнсеп ауыртыу (һыуыҡ тейецҙән )
прострел II м йоҡо үләне
ПРОСТРЕЛИВАТЬ несов. см. прострелить
ПРОСТРЕЛИТЬ сов. кого-что тишә атыу, атып тишеү; прострелить руку ҡулды тишә атыу
ПРОСТРОЧИТЬ сов. 1. что тегеп (ҡайып, йөйләп) сығыу; прострочить рукав еңде ҡайып сығыу 2. разг. (дать очередь из автоматического оружия) ут һиптереү (яуҙырыу)
ПРОСТУДА ж: һалҡын (һыуыҡ) тейеү; лечиться от простуды һалҡын тейеүҙән дауаланыу
ПРОСТУДИТЬ сов. кого-что һалҡын (һыуыҡ) тейҙереү, һалҡын (һыуыҡ) тейеү; простудить горло тамаҡҡа һыуыҡ тейҙереү
ПРОСТУДИТЬСЯ сов. һалҡын (һыуыҡ) тейҙереү (алдырыу, тейеү, алыу, үткәреү); ребёнок простудился бала һыуыҡ тейҙергән
ПРОСТУДНЫЙ, -ая, -ое һалҡын (һыуыҡ) тейеүҙән булған; простудные заболевания һыуыҡ тейеүҙән булған ауырыуҙар
простужать несов. см. простудить
ПРОСТУЖАТЬСЯ несов. 1. см. простудиться 2. страд. от простужать
ПРОСТУЖЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от простудить 2. прил. һыуыҡ тейеүҙән боҙолған, һыуыҡ тейгән; простуженный голос һыуыҡ тейгән тауыш
ПРОСТУКАТЬ сов. 1. шаҡылдатыу, туҡылдатыу, шаҡылдатып алыу 2. см. простучать 2; 3. кого-что ҡағып (туҡылдатып) тыңлап ҡарау; простукать лёгкие үпкәне бармаҡ менән ҡағып тыңлап ҡарау
ПРОСТУКИВАТЬ несов. см. простукать
ПРОСТУПАТЬ несов. см. проступить
ПРОСТУПИТЬ сов. 1. сығыу, бәреп (өҫкә) сығыу; пот проступил у него на лице битенә тир бәреп сыҡты 2. (стать слегка видимым) күренә башлау, бер аҙ күренеү
ПРОСТУПОК м яҙыҡлыҡ, ғәйеп эш, ғәйеп; простить мелкие проступки ваҡ ғәйептәрҙе кисереү
ПРОСТУЧАТЬ сов. 1. что и без доп. шаҡылдатыу, туҡылдатыу, шаҡылдатып алыу 2. что и без доп. шаҡылдатып (туҡылдатып) белдереү (хәбәр биреү) 3. шаҡылдатып тороу (йөрөү) (кцпмелер ваҡыт )
ПРОСТЫННЫЙ, -ая, -ое япмалыҡ, йәймә-лек, япмаға (йәймәгә) яраҡлы; простынный материал йәймәлек материал
ПРОСТЫНЯ ж япма, йәймә; полотняная простыня киндер йәймә
ПРОСТЫТЬ и ПРОСТЫНУТЬ сов.; разг. 1. (остыть) һыуыныу, һыуыу, һалҡынайыу; суп простыл аш һыуынған 2. (простудиться) һалҡын (һыуыҡ) тейҙереү (алдырыу, тейеү, алыу, үткәреү); ребёнок простыл бала һыуыҡ тейҙергән ♦ (и) след простыл см. след
ПРОСУНУТЬ сов. кого-что тығыу, тығып ҡуйыу, һуҙыу, һоноу; просунуть руку ҡулды тығыу
ПРОСУНУТЬСЯ сов. тығылыу, һуҙылыу, һонолоу
ПРОСУШИВАТЬ несов. см. просушить
ПРОСУШИВАТЬСЯ несов. 1. см. просушиться 2. страд. от просушивать
ПРОСУШИТЬ сов. что яҡшылап киптереү, киптереп еткереү; просушить валенки быйманы яҡшылап киптереү
ПРОСУШИТЬСЯ сов. 1. яҡшы кибеү, кибеп етеү; одежда просушилась кейем кипкән 2. (просушить на себе одежду, обувь) киптереү, кибенеү, киптеренеү
ПРОСУЩЕСТВОВАТЬ сов. 1. (прожить) йәшәү, тороу, ғүмер итеү; просуществовать сто лет йөҙ йыл йәшәү 2. (продлиться, функционировать ) йәшәү, сығыу, дауам итеү; газета просуществовала три года гәзит өс йыл сыҡты
ПРОСЧЁТ м 1. см. просчитать — просчитывать 1; 2. (ошибка в счёте) яңылыш иҫәп, хата иҫәп 3. (ошибка в предположениях, промах) яңылыш яҙыу, уйҙағы (эштәге) хата
ПРОСЧИТАТЬ сов. 1. что (сосчитать) һанау, иҫәпләү, һанап (иҫәпләп) сығыу; просчитать деньги аҡсаны һанау 2. что и без доп. (ошибиться в счёте) яңылыш иҫәпләү, һанағанда (иҫәпләгәндә) яңылышыу; просчитать тысячу рублей мең һумға яңылыш иҫәпләү
ПРОСЧИТАТЬСЯ сов. 1. яңылыш артыҡ биреү, иҫәпләшкәндә яңылышыу; просчитаться на сто рублей йөҙ һумды яңылыш артыҡ биреү 2. (ошибиться в предположениях) иҫәптә (уй-ниәттә) яңылышыу, уй (эш) барып сыҡмау
ПРОСЧИТЫВАТЬ несов. см. просчитать
ПРОСЧИТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. просчитаться 2. страд. от просчитывать
222