Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 223 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРОТЕЧЬ
ПРОСЫП и ПРОСЫП: без просыпу (просыпа) уянмайынса, һис уянмай, баш та ҡалҡытмай, бер ни белмәй
ПРОСЫПАТЬ сов. что түгеү, сәсеү, түгеп (сәсеп) ебәреү; просыпать пшено тары ярмаһын түгеп ебәреү
ПРОСЫПАТЬ I несов. см. проспать
ПРОСЫПАТЬ II несов. см. просыпать
ПРОСЫПАТЬСЯ сов. сәселеү, түгелеү, сәселеп (түгелеп) китеү; из мешка просыпалось зерно тоҡтан иген ҡойолған
ПРОСЫПАТЬСЯ I несов. см. проснуться
ПРОСЫПАТЬСЯ II несов. 1. см. просыпаться 2. страд. от просыпать II
ПРОСЫХАТЬ несов. см. просохнуть
ПРОСЬБА ж һорау, үтенес; обратиться с просьбой үтенес менән мөрәжәғәт итеү
ПРОСЯНОЙ, -ая, -ое тары ...ы; просяная солома тары һаламы
ПРОТАИВАТЬ несов. см. протаять 1, 2
ПРОТАЛИНА ж асылған урын, ҡара ер (яҙ көнө ҡарҙан, боҙҙан әрселгән ер); весенние проталины яҙғы ҡара ерҙәр
ПРОТАЛКИВАТЬ несов. см. протолкать, протолкнуть
ПРОТАЛКИВАТЬСЯ несов. страд. от проталкивать
ПРОТАПЛИВАТЬ несов. что и без доп. яға-яға тороу, яғып-яғып алыу; протапливать печь мейесте яға-яға тороу
ПРОТАПЛИВАТЬСЯ несов. страд. от протапливать
ПРОТАПТЫВАТЬ несов. см. протоптать
ПРОТАРАНИВАТЬ несов. см. протаранить
ПРОТАРАНИТЬ сов. что таранлау, төкөтөү, төкөтөп китеү; протаранить катер катерҙы төкөтөү
ПРОТАСКИВАТЬ несов. см. протащить
ПРОТАЧИВАТЬ несов. см. проточить
ПРОТАЩИТЬ сов. кого-что 1. һөйрәү, һөйрәп алып китеү (барыу); протащить мешок тоҡто һөйрәп алып китеү 2. (пронести через что-л., между чем-л.) үтә (аша) алып сығыу (индереү), үткәреү 3. перен., разг. (провести обманным путём) үткәреү, үткәреп ебәреү; протащить свой проект үҙ проектыңды үткәреп ебәреү 4. разг. (подвергнуть критике) ҡаты тәнҡитләү
ПРОТАЯТЬ сов. 1. (растаять) иреү, иреп бөтөү 2. что (подвергая таянию, сделать отверстие в снегу и т. п.) иретеү, иретеп бөтөрөү 3. иреү (кцпмелер ваҡыт); снег протаял с месяц ҡар бер айға яҡын ирене
ПРОТЕЖЕ м и ж нескл.; книжн. протеже (кемдецдер ҡанат аҫтында булган кешее)
ПРОТЕЖИРОВАТЬ несов. кого, кому-чему; книжн. яҡлау, әрсәләү, ҡурсалау, ҡанат аҫтына алыу
ПРОТЕЗ м протез; зубные протезы теш протезы
ПРОТЕЗИРОВАТЬ сов., несов. кого-что протез ҡуйыу, протезлау (яһалма агза ҡуйыу)
ПРОТЕЗНЫЙ, -ая, -ое протез ...ы, протез яһау ...ы; протезная мастерская протез яһау оҫтаханаһы
ПРОТЕКАТЬ несов. см. протечь
ПРОТЕКТОРАТ м протекторат (икенсе бер көслөрәк дәцләт тарафынан цҙ аллылыгы ныҡ сикләнгән дәцләт һәм шундай колониаль бәйлелек формаһы )
ПРОТЕКЦИОНИЗМ м; эк. протекционизм (сит илдәрҙән индерелә торган тауарга ҙур пошлина һалып, цҙ милли иҡтисадын һаҡлау сәйәсәте); протекционизм развивающихся стран үҫеүсе илдәр протекционизмы
ПРОТЕКЦИОНИСТ м протекционист (протекционизм яҡлы кеше)
ПРОТЕКЦИОНИСТСКИЙ, -ая, -ое протек-ционистик; протекционистская политика про-текционистик сәйәсәт
протекция ж яҡлау, ҡанат аҫтына алыу
ПРОТЕРЕТЬ сов. что 1. ышҡып (ҡырып) тишеү, ышҡый-ышҡый тишеп сығарыу; протереть бумагу резинкой до дыр ҡағыҙҙы юйғыс менән юйып тишеү 2. (вытирая, очистить) һөртөп (ышҡып) таҙартыу, һөртөп алыу; протереть окно тәҙрәне һөртөү 3. (через сито и т. п.) ҡырыу, үткәреү ♦ протереть глаза: 1) күҙҙе тырнап асыу (йоҡонан уяныу); 2) аңға килеү (көтөлмәгән хәлдән )
ПРОТЕРЕТЬСЯ сов. ышҡылып (өйкәлеп, ҡырылып) тишелеү, тишелеп сығыу; брюки протёрлись салбар ышҡылып тишелгән
протест м протест (1. киҫкен ҡаршылыҡ 2. фин. векселдец ваҡытында тцләнмәгәнен рәсми белдерец 3. юр. берәй ҡарар менән килешмәгәнлекте рәсми белдерец); заявить протест протест белдереү; протест прокурора прокурор протесы
ПРОТЕСТАНТ м и ПРОТЕСТАНТКА ж 1. протестант (протестантлыҡты тотоусы) 2. книжн. протест белдереүсе
ПРОТЕСТАНТИЗМ м протестантлыҡ (христиан динендәге бер йцнәлеш)
ПРОТЕСТАНТСКИЙ, -ая, -ое протестанттар) ...ы; протестантская церковь протестанттар сиркәүе
ПРОТЕСТАНТСТВО с см. протестантизм
ПРОТЕСТОВАТЬ 1. несов. протест (ризаһыҙлыҡ) белдереү; протестовать против гонки вооружений ҡыҙыу ҡоралланыуға ҡаршы протест белдереү 2. сов., несов. что; фин. протест ҡуйыу (биреү); протестовать вексель векселгә протест ҡуйыу
протЕчь сов. 1. (о реке, ручье) ағыу 2. (просочиться — о жидкости) һарҡыу, һар
223
ПРОСЫП и ПРОСЫП: без просыпу (просыпа) уянмайынса, һис уянмай, баш та ҡалҡытмай, бер ни белмәй
ПРОСЫПАТЬ сов. что түгеү, сәсеү, түгеп (сәсеп) ебәреү; просыпать пшено тары ярмаһын түгеп ебәреү
ПРОСЫПАТЬ I несов. см. проспать
ПРОСЫПАТЬ II несов. см. просыпать
ПРОСЫПАТЬСЯ сов. сәселеү, түгелеү, сәселеп (түгелеп) китеү; из мешка просыпалось зерно тоҡтан иген ҡойолған
ПРОСЫПАТЬСЯ I несов. см. проснуться
ПРОСЫПАТЬСЯ II несов. 1. см. просыпаться 2. страд. от просыпать II
ПРОСЫХАТЬ несов. см. просохнуть
ПРОСЬБА ж һорау, үтенес; обратиться с просьбой үтенес менән мөрәжәғәт итеү
ПРОСЯНОЙ, -ая, -ое тары ...ы; просяная солома тары һаламы
ПРОТАИВАТЬ несов. см. протаять 1, 2
ПРОТАЛИНА ж асылған урын, ҡара ер (яҙ көнө ҡарҙан, боҙҙан әрселгән ер); весенние проталины яҙғы ҡара ерҙәр
ПРОТАЛКИВАТЬ несов. см. протолкать, протолкнуть
ПРОТАЛКИВАТЬСЯ несов. страд. от проталкивать
ПРОТАПЛИВАТЬ несов. что и без доп. яға-яға тороу, яғып-яғып алыу; протапливать печь мейесте яға-яға тороу
ПРОТАПЛИВАТЬСЯ несов. страд. от протапливать
ПРОТАПТЫВАТЬ несов. см. протоптать
ПРОТАРАНИВАТЬ несов. см. протаранить
ПРОТАРАНИТЬ сов. что таранлау, төкөтөү, төкөтөп китеү; протаранить катер катерҙы төкөтөү
ПРОТАСКИВАТЬ несов. см. протащить
ПРОТАЧИВАТЬ несов. см. проточить
ПРОТАЩИТЬ сов. кого-что 1. һөйрәү, һөйрәп алып китеү (барыу); протащить мешок тоҡто һөйрәп алып китеү 2. (пронести через что-л., между чем-л.) үтә (аша) алып сығыу (индереү), үткәреү 3. перен., разг. (провести обманным путём) үткәреү, үткәреп ебәреү; протащить свой проект үҙ проектыңды үткәреп ебәреү 4. разг. (подвергнуть критике) ҡаты тәнҡитләү
ПРОТАЯТЬ сов. 1. (растаять) иреү, иреп бөтөү 2. что (подвергая таянию, сделать отверстие в снегу и т. п.) иретеү, иретеп бөтөрөү 3. иреү (кцпмелер ваҡыт); снег протаял с месяц ҡар бер айға яҡын ирене
ПРОТЕЖЕ м и ж нескл.; книжн. протеже (кемдецдер ҡанат аҫтында булган кешее)
ПРОТЕЖИРОВАТЬ несов. кого, кому-чему; книжн. яҡлау, әрсәләү, ҡурсалау, ҡанат аҫтына алыу
ПРОТЕЗ м протез; зубные протезы теш протезы
ПРОТЕЗИРОВАТЬ сов., несов. кого-что протез ҡуйыу, протезлау (яһалма агза ҡуйыу)
ПРОТЕЗНЫЙ, -ая, -ое протез ...ы, протез яһау ...ы; протезная мастерская протез яһау оҫтаханаһы
ПРОТЕКАТЬ несов. см. протечь
ПРОТЕКТОРАТ м протекторат (икенсе бер көслөрәк дәцләт тарафынан цҙ аллылыгы ныҡ сикләнгән дәцләт һәм шундай колониаль бәйлелек формаһы )
ПРОТЕКЦИОНИЗМ м; эк. протекционизм (сит илдәрҙән индерелә торган тауарга ҙур пошлина һалып, цҙ милли иҡтисадын һаҡлау сәйәсәте); протекционизм развивающихся стран үҫеүсе илдәр протекционизмы
ПРОТЕКЦИОНИСТ м протекционист (протекционизм яҡлы кеше)
ПРОТЕКЦИОНИСТСКИЙ, -ая, -ое протек-ционистик; протекционистская политика про-текционистик сәйәсәт
протекция ж яҡлау, ҡанат аҫтына алыу
ПРОТЕРЕТЬ сов. что 1. ышҡып (ҡырып) тишеү, ышҡый-ышҡый тишеп сығарыу; протереть бумагу резинкой до дыр ҡағыҙҙы юйғыс менән юйып тишеү 2. (вытирая, очистить) һөртөп (ышҡып) таҙартыу, һөртөп алыу; протереть окно тәҙрәне һөртөү 3. (через сито и т. п.) ҡырыу, үткәреү ♦ протереть глаза: 1) күҙҙе тырнап асыу (йоҡонан уяныу); 2) аңға килеү (көтөлмәгән хәлдән )
ПРОТЕРЕТЬСЯ сов. ышҡылып (өйкәлеп, ҡырылып) тишелеү, тишелеп сығыу; брюки протёрлись салбар ышҡылып тишелгән
протест м протест (1. киҫкен ҡаршылыҡ 2. фин. векселдец ваҡытында тцләнмәгәнен рәсми белдерец 3. юр. берәй ҡарар менән килешмәгәнлекте рәсми белдерец); заявить протест протест белдереү; протест прокурора прокурор протесы
ПРОТЕСТАНТ м и ПРОТЕСТАНТКА ж 1. протестант (протестантлыҡты тотоусы) 2. книжн. протест белдереүсе
ПРОТЕСТАНТИЗМ м протестантлыҡ (христиан динендәге бер йцнәлеш)
ПРОТЕСТАНТСКИЙ, -ая, -ое протестанттар) ...ы; протестантская церковь протестанттар сиркәүе
ПРОТЕСТАНТСТВО с см. протестантизм
ПРОТЕСТОВАТЬ 1. несов. протест (ризаһыҙлыҡ) белдереү; протестовать против гонки вооружений ҡыҙыу ҡоралланыуға ҡаршы протест белдереү 2. сов., несов. что; фин. протест ҡуйыу (биреү); протестовать вексель векселгә протест ҡуйыу
протЕчь сов. 1. (о реке, ручье) ағыу 2. (просочиться — о жидкости) һарҡыу, һар
223