Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 225 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРОТОЛКАТЬ
ПРОТИВОПОЛАГАТЬ несов. см. противоположить
ПРОТИВОПОЛОЖИТЬ сов. см. противопоставить
ПРОТИВОПОЛОЖНОСТЬ ж 1. ҡапма-ҡар-шылык, ҡаршылыҡ; противоположность мнений фекерҙәр ҡапма-ҡаршылығы 2. (то, что несходно , и тот, кто несходен с другими по своим качествам ) киреһе, ҡапма-ҡаршыһы; жена — полная противоположность мужу ҡатыны — иренең ҡапма-ҡаршыһы 3. филос. ҡапма-ҡаршылыҡ; единство и борьба противоположностей ҡапма-ҡаршылыҡтарҙың берҙәмлеге һәм ҡаршылығы ♦ в противоположность кому-чему; в знач. предлога -ға/-гә ҡапма-ҡаршы, айырмалы рәүештә
ПРОТИВОПОЛОЖНЫЙ, -ая, -ое 1. ҡаршы булған, ҡаршы яҡтағы; противоположный берег ҡаршы яҡтағы яр 2. (противоречащий другому) ҡаршы, ҡапма-ҡаршы; противоположное мнение ҡапма-ҡаршы фекер
ПРОТИВОПОСТАВИТЬ сов. кого-что, кому-чему 1. (сравнить) ҡаршы ҡуйыу, сағыштырыу 2. (обратить против кого - чего -л.) ҡаршы ҡуйыу; противопоставить себя коллективу үҙеңде коллективҡа ҡаршы ҡуйыу
ПРОТИВОПОСТАВЛЯТЬ несов. см. противопоставить
ПРОТИВОРАКЕТНЫЙ, -ая, -ое ракетаға ҡаршы; противоракетная оборона ракетаға ҡаршы оборона
ПРОТИВОРЕЧИВОСТЬ ж ҡаршылыҡлы-лыҡ, ҡаршылыҡлы булыу; противоречивость суждений фекер йөрөтөүҙең ҡаршылыҡлылығы
ПРОТИВОРЕЧИВЫЙ, -ая, -ое ҡаршылыҡлы, ҡапма-ҡаршы килгән; противоречивые сведения ҡаршылыҡлы мәғлүмәттәр
ПРОТИВОРЕЧИЕ с 1. ҡаршылыҡ, ҡапма-ҡаршылыҡ, тура килмәү; впасть в противоречие ҡаршылыҡҡа (осрау) килеү 2. филос. ҡаршылыҡ; внутренние противоречия эске ҡаршылыҡтар 3. (возражение) ҡаршы килеү (төшөү, булыу, әйтеү); противоречие старшим ололарға ҡаршы килеү
ПРОТИВОРЕЧИТЬ несов. кому-чему 1. ҡарышыу, ҡаршы килеү (сығыу, төшөү), ҡарыулашыу; он не противоречит отцу ул атаһына ҡаршы төшмәй 2. (находиться в противоречии с чем - л.) ҡаршы булыу, тура килмәү; противоречить логике логикаға тура килмәү
ПРОТИВОСТОЯНИЕ с 1. см. противостоять 2. астр. ҡара-ҡаршы торош (планетаның Ҡояш йөҙөнә ҡапма-ҡаршы яҡта булыуы) ♦ Великое противостояние Бөйөк ҡапма-ҡаршы торош (Марстың Ергә иң яҡын килгән хәле)
ПРОТИВОСТОЯТЬ несов. кому-чему 1. ҡаршы тороу, ҡаршылыҡ күрһәтеү; противостоять ветру елгә ҡаршы тороу 2. (бер-береһенә)
225
ҡаршы килеү (булыу, тороу); сила и слабость противостоят друг другу көс һәм көсһөҙлөк бер-береһенә ҡаршы тора
ПРОТИВОТАНКОВЫЙ, -ая, -ое танкыға ҡаршы; противотанковое орудие танкыға ҡаршы туп
ПРОТИВОХИМИЧЕСКИЙ, -ая, -ое ағыулы газдарға ҡаршы, химик ҡоралдан һаҡлай торған
ПРОТИВОЯДИЕ с 1. ағыу ҡайтарғыс (агыу тәьҫиренә ҡаршы нәмә) 2. перен. зарарлы тәьҫиргә ҡаршы торорлоҡ (көс, нәмә һ. б.)
ПРОТИРАТЬ несов. см. протереть
ПРОТИРАТЬСЯ несов. 1. см. протереться 2. страд. от протирать
ПРОТИРКА ж 1. см. протереть — протирать; протирка стёкол быялаларҙы һөртөп таҙартыу 2. спец. таҙартҡыс (атыу ҡоралдарын таҙарта торган ҡулайлама)
т Г Г "и ,
ПРОТИРОЧНЫЙ, -ая, -ое һөртә торған, һөртөп таҙарта торған
ПРОТИСКАТЬСЯ сов.; разг. см. протиснуться
ПРОТИСКИВАТЬ несов. см. протиснуть
ПРОТИСКИВАТЬСЯ несов. 1. см. протиснуться, протискаться 2. страд. от протискивать
ПРОТИСНУТЬ сов. кого-что тығыу, этеп (ҡыҫтап) индереү
ПРОТИСНУТЬСЯ сов. этешеп (төртөшөп) инеү, ҡыҫылып үтеү, тығылыу
ПРОТКАТЬ сов. что сүпләп һуғыу (келәмде, туҡыманы һ. б.)
ПРОТКНУТЬ сов. кого-что (сәнсеп) тишеү, тишә төртөү; проткнуть шилом ремень ҡайышты беҙ менән тишеү
ПРОТОДЬЯКОН м протодьякон (югары дәрәжәле дьякон)
ПРОТОИЕРЕЙ м протоиерей (югары дәрәжәле рухани)
ПРОТОИСТОРИЯ ж тәүтарих (кешелектең тарихҡаса осоро)
протОк м 1. (рукав реки) ҡылымыҡ 2. анат. юл, көпшә; желчный проток үт юлы; слёзный проток йәш юлы
ПРОТОКОЛ м; в разн. знач. протокол; вести протокол протокол яҙып барыу; составить протокол на кого - л. кемгәлер протокол төҙөү; протокол о сотрудничестве дип. хеҙмәттәшлек тураһында протокол
ПРОТОКОЛИРОВАТЬ сов., несов. что протокол яҙыу, протоколға теркәү; протоколировать собрание йыйылыштың протоколын яҙыу
ПРОТОКОЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. протокол ...ы; протокольная запись протокол яҙыуы 2. протоколға хас; протокольный стиль протокол стиле
ПРОТОЛКАТЬ сов. кого-что; разг. этеп (этеп-төртөп) индереү
8 зак. 2.0007.06
ПРОТИВОПОЛАГАТЬ несов. см. противоположить
ПРОТИВОПОЛОЖИТЬ сов. см. противопоставить
ПРОТИВОПОЛОЖНОСТЬ ж 1. ҡапма-ҡар-шылык, ҡаршылыҡ; противоположность мнений фекерҙәр ҡапма-ҡаршылығы 2. (то, что несходно , и тот, кто несходен с другими по своим качествам ) киреһе, ҡапма-ҡаршыһы; жена — полная противоположность мужу ҡатыны — иренең ҡапма-ҡаршыһы 3. филос. ҡапма-ҡаршылыҡ; единство и борьба противоположностей ҡапма-ҡаршылыҡтарҙың берҙәмлеге һәм ҡаршылығы ♦ в противоположность кому-чему; в знач. предлога -ға/-гә ҡапма-ҡаршы, айырмалы рәүештә
ПРОТИВОПОЛОЖНЫЙ, -ая, -ое 1. ҡаршы булған, ҡаршы яҡтағы; противоположный берег ҡаршы яҡтағы яр 2. (противоречащий другому) ҡаршы, ҡапма-ҡаршы; противоположное мнение ҡапма-ҡаршы фекер
ПРОТИВОПОСТАВИТЬ сов. кого-что, кому-чему 1. (сравнить) ҡаршы ҡуйыу, сағыштырыу 2. (обратить против кого - чего -л.) ҡаршы ҡуйыу; противопоставить себя коллективу үҙеңде коллективҡа ҡаршы ҡуйыу
ПРОТИВОПОСТАВЛЯТЬ несов. см. противопоставить
ПРОТИВОРАКЕТНЫЙ, -ая, -ое ракетаға ҡаршы; противоракетная оборона ракетаға ҡаршы оборона
ПРОТИВОРЕЧИВОСТЬ ж ҡаршылыҡлы-лыҡ, ҡаршылыҡлы булыу; противоречивость суждений фекер йөрөтөүҙең ҡаршылыҡлылығы
ПРОТИВОРЕЧИВЫЙ, -ая, -ое ҡаршылыҡлы, ҡапма-ҡаршы килгән; противоречивые сведения ҡаршылыҡлы мәғлүмәттәр
ПРОТИВОРЕЧИЕ с 1. ҡаршылыҡ, ҡапма-ҡаршылыҡ, тура килмәү; впасть в противоречие ҡаршылыҡҡа (осрау) килеү 2. филос. ҡаршылыҡ; внутренние противоречия эске ҡаршылыҡтар 3. (возражение) ҡаршы килеү (төшөү, булыу, әйтеү); противоречие старшим ололарға ҡаршы килеү
ПРОТИВОРЕЧИТЬ несов. кому-чему 1. ҡарышыу, ҡаршы килеү (сығыу, төшөү), ҡарыулашыу; он не противоречит отцу ул атаһына ҡаршы төшмәй 2. (находиться в противоречии с чем - л.) ҡаршы булыу, тура килмәү; противоречить логике логикаға тура килмәү
ПРОТИВОСТОЯНИЕ с 1. см. противостоять 2. астр. ҡара-ҡаршы торош (планетаның Ҡояш йөҙөнә ҡапма-ҡаршы яҡта булыуы) ♦ Великое противостояние Бөйөк ҡапма-ҡаршы торош (Марстың Ергә иң яҡын килгән хәле)
ПРОТИВОСТОЯТЬ несов. кому-чему 1. ҡаршы тороу, ҡаршылыҡ күрһәтеү; противостоять ветру елгә ҡаршы тороу 2. (бер-береһенә)
225
ҡаршы килеү (булыу, тороу); сила и слабость противостоят друг другу көс һәм көсһөҙлөк бер-береһенә ҡаршы тора
ПРОТИВОТАНКОВЫЙ, -ая, -ое танкыға ҡаршы; противотанковое орудие танкыға ҡаршы туп
ПРОТИВОХИМИЧЕСКИЙ, -ая, -ое ағыулы газдарға ҡаршы, химик ҡоралдан һаҡлай торған
ПРОТИВОЯДИЕ с 1. ағыу ҡайтарғыс (агыу тәьҫиренә ҡаршы нәмә) 2. перен. зарарлы тәьҫиргә ҡаршы торорлоҡ (көс, нәмә һ. б.)
ПРОТИРАТЬ несов. см. протереть
ПРОТИРАТЬСЯ несов. 1. см. протереться 2. страд. от протирать
ПРОТИРКА ж 1. см. протереть — протирать; протирка стёкол быялаларҙы һөртөп таҙартыу 2. спец. таҙартҡыс (атыу ҡоралдарын таҙарта торган ҡулайлама)
т Г Г "и ,
ПРОТИРОЧНЫЙ, -ая, -ое һөртә торған, һөртөп таҙарта торған
ПРОТИСКАТЬСЯ сов.; разг. см. протиснуться
ПРОТИСКИВАТЬ несов. см. протиснуть
ПРОТИСКИВАТЬСЯ несов. 1. см. протиснуться, протискаться 2. страд. от протискивать
ПРОТИСНУТЬ сов. кого-что тығыу, этеп (ҡыҫтап) индереү
ПРОТИСНУТЬСЯ сов. этешеп (төртөшөп) инеү, ҡыҫылып үтеү, тығылыу
ПРОТКАТЬ сов. что сүпләп һуғыу (келәмде, туҡыманы һ. б.)
ПРОТКНУТЬ сов. кого-что (сәнсеп) тишеү, тишә төртөү; проткнуть шилом ремень ҡайышты беҙ менән тишеү
ПРОТОДЬЯКОН м протодьякон (югары дәрәжәле дьякон)
ПРОТОИЕРЕЙ м протоиерей (югары дәрәжәле рухани)
ПРОТОИСТОРИЯ ж тәүтарих (кешелектең тарихҡаса осоро)
протОк м 1. (рукав реки) ҡылымыҡ 2. анат. юл, көпшә; желчный проток үт юлы; слёзный проток йәш юлы
ПРОТОКОЛ м; в разн. знач. протокол; вести протокол протокол яҙып барыу; составить протокол на кого - л. кемгәлер протокол төҙөү; протокол о сотрудничестве дип. хеҙмәттәшлек тураһында протокол
ПРОТОКОЛИРОВАТЬ сов., несов. что протокол яҙыу, протоколға теркәү; протоколировать собрание йыйылыштың протоколын яҙыу
ПРОТОКОЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. протокол ...ы; протокольная запись протокол яҙыуы 2. протоколға хас; протокольный стиль протокол стиле
ПРОТОЛКАТЬ сов. кого-что; разг. этеп (этеп-төртөп) индереү
8 зак. 2.0007.06