Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 227 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
(продлиться) һуҙылыу, барыу; собрание протянулось йыйылыш һуҙылды
ПРОУЛОК м; разг. тыҡрыҡ
ПРОУЧИВАТЬ несов. см. проучить 1
ПРОУЧИТЬ сов. 1. кого-что; разг. өйрәтеү, уҡытыу, аҡылға ултыртыу, арт һабағын уҡытыу, кәрәген биреү 2. что өйрәнеү, уҡыу, уҡып (өйрәнеп) ултырыу (кцпмелер ваҡыт); весь вечер он проучил уроки ул кис буйы дәрестәрен уҡып ултырҙы
ПРОУЧИТЬСЯ сов. уҡып йөрөү, уҡыу (кцпмелер ваҡыт )
ПРОУШИНА ж ҡолаҡ, тишек (бау ҡуйыу өсөн )
ПРОФ... ҡушма һцҙҙәрҙец “ профессиональ ”, “ профсоюз ” мәғәнәләрен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., профактив профсоюз активы
ПРОФАН м (сей) наҙан, томана
ПРОФАНАЦИЯ ж; книжн. боҙоп күрһәтеү, тап төшөрөү, бәҫен ебәреү (төшөрөү); профанация науки фәндең бәҫен ебәреү
ПРОФАНИРОВАТЬ сов., несов. что; книжн. боҙоп күрһәтеү, бәҫен ебәреү, абруйын төшөрөү (сәнғәтте, фәнде, фекерҙе һ. б.)
ПРОФЕССИОНАЛ м профессионал; он профессионал в своём деле ул үҙ эшенең профессионалы
ПРОФЕССИОНАЛЬНЫЙ, -ая, -ое профессия ...ы, һөнәр ...ы, профессиональ; профессиональное заболевание профессиональ ауырыу; профессиональная ориентация профессиональ йүнәлеш биреү
профессия ж профессия, һөнәр; профессия токаря токарь һөнәре
профессор м профессор; профессор кафедры кафедра профессоры
ПРОФЕССОРСКИЙ, -ая, -ое 1. профессорҙар) ...ы; профессорский состав профессорҙар составы 2. в знач. сущ. профессорская ж профессорҙар бүлмәһе
ПРОФЕССУРА ж 1. профессорлыҡ, профессор вазифаһы; получить профессуру профессорлыҡ алыу 2. собир. профессорҙар
ПРОФИЛАКТИКА ж профилактика, һаҡлау (һаҡланыу, иҫкәртеү) саралары; провести профилактику профилактика үткәреү
ПРОФИЛАКТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое профилактик, профилактика ...ы; профилактические меры профилактик саралар
ПРОФИЛАКТОРИЙ м профилакторий; заводской профилакторий завод профилакторийы
ПРОФИЛИРОВАТЬ сов., несов. что; спец. 1. дөрөҫ рәүеш биреү; профилировать дорогу юлға дөрөҫ рәүеш биреү 2. формалау (деталде формам һалыу)
прОфиль м 1. ҡабырға яҡ, профиль; сфотографировать в профиль профилдән фотоға төшөү 2. спец. киҫелеш, киҫем, профиль; про-
ПРОХОД
дольный профиль дороги юлдың буйға киҫелеше 3. йүнәлеш, профиль; профиль инженера инженер профиле
ПРОФИЛЬТРОВАТЬ сов. что фильтрлау, фильтр аша үткәреү
профком м (профсоюзный комитет) профком
ПРОФОРГАНИЗАЦИЯ ж (профсоюзная организация) профсоюз ойошмаһы
профОрма ж; разг. тышҡы форма, фор-маллек; для проформы тышҡы форма өсөн
ПРОФСОЮЗ м (профессиональный союз) профсоюз; вступить в профсоюз профсоюзға инеү
ПРОФСОЮЗНЫЙ, -ая, -ое профсоюз ...ы; профсоюзная организация профсоюз ойошмаһы
ПРОХАЖИВАТЬСЯ несов. см. пройтись
ПРОХВАТИТЬ сов. кого-что 1. разг. (пронизать — о холоде, сырости) үтә һуғыу, елеккә үтеү 2. (продуть, вызвать простуду) һыуыҡ тейеү, һалҡын үтеү 3. прост. эләктереү, ҡаты тәнҡитләү; прохватить в газете гәзиттә ҡаты тәнҡитләү
ПРОХВАТЫВАТЬ несов. см. прохватить
ПРОХВОРАТЬ сов.; разг. ауырып ятыу (йөрөү), ауырып алыу
ПРОХВОСТ м; разг., бран. ҡәбәхәт, әшәке кеше
ПРОХЛАДА ж: һалҡынса һауа, еләҫлек; вечерняя прохлада киске еләҫлек
ПРОХЛАДЕЦ и ПРОХЛАДЦА: с прохладцем (прохладцей) разг.: 1) һүлпән генә, ашыҡмай; 2) күңел бирмәй (ниҙер башҡарыу)
ПРОХЛАДИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. һалҡы-найтҡыс, һалҡынлыҡ бирә торған; прохладительные напитки һалҡынайтҡыс эсемлектәр 2. в знач. сущ. прохладительное с һалҡын эсемлек
ПРОХЛАДИТЬСЯ сов.; разг. һыуыныу, еләҫләнеү; выйти прохладиться еләҫләнергә сығыу
ПРОХЛАДНО 1. нареч. һалҡын; встретить прохладно һалҡын ҡаршы алыу 2. в знач. сказ., безл. һалҡынса, еләҫ; сегодня прохладно бөгөн һалҡынса 3. кому в знач. сказ., безл. һалҡын, һыуыҡ; мне прохладно миңә һыуыҡ
ПРОХЛАДНЫЙ, -ая, -ое 1. һалҡынса, еләҫ; прохладный вечер еләҫ кис 2. перен. битараф, һалҡын; прохладные отношения һалҡын мөнәсәбәттәр
ПРОХЛАЖДАТЬСЯ несов. 1. см. прохладиться 2. разг. әкрен ҡыланыу, бызмырлау, яй маташыу 3. разг. (жить беззаботно) ҡайғыһыҙ (мәшәҡәтһеҙ) йәшәп ятыу
ПРОХЛОПАТЬ сов. что; прост. ыскындырыу, ауыҙ асып ҡалыу
ПРОХОД м 1. см. проходить I; 2. (место, где можно пройти) үтеү юлы, үткәл; горный проход тау үткәле ♦ задний проход анат. арт юл; прохода (проходу) не давать кому тынғы 227
8*
ПРОУЛОК м; разг. тыҡрыҡ
ПРОУЧИВАТЬ несов. см. проучить 1
ПРОУЧИТЬ сов. 1. кого-что; разг. өйрәтеү, уҡытыу, аҡылға ултыртыу, арт һабағын уҡытыу, кәрәген биреү 2. что өйрәнеү, уҡыу, уҡып (өйрәнеп) ултырыу (кцпмелер ваҡыт); весь вечер он проучил уроки ул кис буйы дәрестәрен уҡып ултырҙы
ПРОУЧИТЬСЯ сов. уҡып йөрөү, уҡыу (кцпмелер ваҡыт )
ПРОУШИНА ж ҡолаҡ, тишек (бау ҡуйыу өсөн )
ПРОФ... ҡушма һцҙҙәрҙец “ профессиональ ”, “ профсоюз ” мәғәнәләрен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., профактив профсоюз активы
ПРОФАН м (сей) наҙан, томана
ПРОФАНАЦИЯ ж; книжн. боҙоп күрһәтеү, тап төшөрөү, бәҫен ебәреү (төшөрөү); профанация науки фәндең бәҫен ебәреү
ПРОФАНИРОВАТЬ сов., несов. что; книжн. боҙоп күрһәтеү, бәҫен ебәреү, абруйын төшөрөү (сәнғәтте, фәнде, фекерҙе һ. б.)
ПРОФЕССИОНАЛ м профессионал; он профессионал в своём деле ул үҙ эшенең профессионалы
ПРОФЕССИОНАЛЬНЫЙ, -ая, -ое профессия ...ы, һөнәр ...ы, профессиональ; профессиональное заболевание профессиональ ауырыу; профессиональная ориентация профессиональ йүнәлеш биреү
профессия ж профессия, һөнәр; профессия токаря токарь һөнәре
профессор м профессор; профессор кафедры кафедра профессоры
ПРОФЕССОРСКИЙ, -ая, -ое 1. профессорҙар) ...ы; профессорский состав профессорҙар составы 2. в знач. сущ. профессорская ж профессорҙар бүлмәһе
ПРОФЕССУРА ж 1. профессорлыҡ, профессор вазифаһы; получить профессуру профессорлыҡ алыу 2. собир. профессорҙар
ПРОФИЛАКТИКА ж профилактика, һаҡлау (һаҡланыу, иҫкәртеү) саралары; провести профилактику профилактика үткәреү
ПРОФИЛАКТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое профилактик, профилактика ...ы; профилактические меры профилактик саралар
ПРОФИЛАКТОРИЙ м профилакторий; заводской профилакторий завод профилакторийы
ПРОФИЛИРОВАТЬ сов., несов. что; спец. 1. дөрөҫ рәүеш биреү; профилировать дорогу юлға дөрөҫ рәүеш биреү 2. формалау (деталде формам һалыу)
прОфиль м 1. ҡабырға яҡ, профиль; сфотографировать в профиль профилдән фотоға төшөү 2. спец. киҫелеш, киҫем, профиль; про-
ПРОХОД
дольный профиль дороги юлдың буйға киҫелеше 3. йүнәлеш, профиль; профиль инженера инженер профиле
ПРОФИЛЬТРОВАТЬ сов. что фильтрлау, фильтр аша үткәреү
профком м (профсоюзный комитет) профком
ПРОФОРГАНИЗАЦИЯ ж (профсоюзная организация) профсоюз ойошмаһы
профОрма ж; разг. тышҡы форма, фор-маллек; для проформы тышҡы форма өсөн
ПРОФСОЮЗ м (профессиональный союз) профсоюз; вступить в профсоюз профсоюзға инеү
ПРОФСОЮЗНЫЙ, -ая, -ое профсоюз ...ы; профсоюзная организация профсоюз ойошмаһы
ПРОХАЖИВАТЬСЯ несов. см. пройтись
ПРОХВАТИТЬ сов. кого-что 1. разг. (пронизать — о холоде, сырости) үтә һуғыу, елеккә үтеү 2. (продуть, вызвать простуду) һыуыҡ тейеү, һалҡын үтеү 3. прост. эләктереү, ҡаты тәнҡитләү; прохватить в газете гәзиттә ҡаты тәнҡитләү
ПРОХВАТЫВАТЬ несов. см. прохватить
ПРОХВОРАТЬ сов.; разг. ауырып ятыу (йөрөү), ауырып алыу
ПРОХВОСТ м; разг., бран. ҡәбәхәт, әшәке кеше
ПРОХЛАДА ж: һалҡынса һауа, еләҫлек; вечерняя прохлада киске еләҫлек
ПРОХЛАДЕЦ и ПРОХЛАДЦА: с прохладцем (прохладцей) разг.: 1) һүлпән генә, ашыҡмай; 2) күңел бирмәй (ниҙер башҡарыу)
ПРОХЛАДИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. һалҡы-найтҡыс, һалҡынлыҡ бирә торған; прохладительные напитки һалҡынайтҡыс эсемлектәр 2. в знач. сущ. прохладительное с һалҡын эсемлек
ПРОХЛАДИТЬСЯ сов.; разг. һыуыныу, еләҫләнеү; выйти прохладиться еләҫләнергә сығыу
ПРОХЛАДНО 1. нареч. һалҡын; встретить прохладно һалҡын ҡаршы алыу 2. в знач. сказ., безл. һалҡынса, еләҫ; сегодня прохладно бөгөн һалҡынса 3. кому в знач. сказ., безл. һалҡын, һыуыҡ; мне прохладно миңә һыуыҡ
ПРОХЛАДНЫЙ, -ая, -ое 1. һалҡынса, еләҫ; прохладный вечер еләҫ кис 2. перен. битараф, һалҡын; прохладные отношения һалҡын мөнәсәбәттәр
ПРОХЛАЖДАТЬСЯ несов. 1. см. прохладиться 2. разг. әкрен ҡыланыу, бызмырлау, яй маташыу 3. разг. (жить беззаботно) ҡайғыһыҙ (мәшәҡәтһеҙ) йәшәп ятыу
ПРОХЛОПАТЬ сов. что; прост. ыскындырыу, ауыҙ асып ҡалыу
ПРОХОД м 1. см. проходить I; 2. (место, где можно пройти) үтеү юлы, үткәл; горный проход тау үткәле ♦ задний проход анат. арт юл; прохода (проходу) не давать кому тынғы 227
8*