Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 228 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРОХОДИМЕЦ
бирмәү, маҙаһыҙлау; прохода (проходу) нет от кого - чего тынғы юҡ, ҡотолор әмәл юҡ
ПРОХОДИМЕЦ м; разг. әшәке (йүнһеҙ) кеше
ПРОХОДИМОСТЬ ж 1. үтерлек, йөрөрлөк булыу; проходимость болота һаҙлыҡтың үтерлек булыуы 2. мед. үткәреү һәләте, үткәреүсәнлек; проходимость кишок эсәктәрҙең үткәреүсәнлеге 3. спец. үтә алыу, үтеүсәнлекле; автомобиль повышенной проходимости бөтә ерҙән дә үтә алыуға эйә автомобиль
ПРОХОДИМЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от проходить I; 2. прил. үтерлек, үтә алырлыҡ, үтмәле; проходимые места тайги тайганың үтерлек урындары
ПРОХОДИТЬ I несов. см. пройти
ПРОХОДИТЬ II сов. 1. йөрөү, йөрөп үткәреү; проходить до обеда по улице төшкә тиклем урамда йөрөү 2. (о механизмах) йөрөү, эшләп тороу; часы проходили год сәғәт бер йыл йөрөнө
прохОдка ж; горн. ҡаҙыу, ҡаҙып үтеү; проходка шахты шахта ҡаҙыу
ПРОХОДНОЙ, -ая, -ое 1. (служащий для прохода) аша үтә торған, үтә йөрөмәле; проходной двор үтә йөрөмәле ишек алды 2. в знач. сущ. проходная ж проходной, үткәргес (заводта , шахтала һ. б.)
ПРОХОДЧЕСКИЙ, -ая, -ое горн. ҡаҙыу ...ы, ҡаҙып үтеүселәр ...ы; проходческая бригада ҡаҙып үтеүселәр бригадаһы
ПРОХОДЧИК м; горн. ҡаҙып үтеүсе, проходчик
ПРОХОЖДЕНИЕ с см. проходить I 1; прохождение сеанса сеанс барыуы; прохождение смотра смотр барышы
ПРОХОЖИЙ, -ая, -ее 1. үтеп барыусы, үткенсе; прохожий человек үтеп барыусы кеше 2. в знач. сущ. прохожий м и прохожая ж үткенсе, юлаусы
ПРОХРИПЕТЬ сов. 1. (издать хрип) хырылдау, ғыжылдау 2. ғыжылдаҡ (ҡарлыҡҡан) тауыш менән әйтеү (йырлау)
ПРОЦВЕСТИ сов. 1. уст. (прийти в состояние подъёма) күтәрелеү, үҫеү, алға барыу (китеү) 2. сәскә атыу, сәскәлә ултырыу (булыу) (кцпмелер ваҡыт); розы процвели целый месяц розалар бер ай буйы сәскәлә ултырҙы
ПРОЦВЕТАНИЕ с см. процветать 2; процветание науки фәндең сәскә атыуы
ПРОЦВЕТАТЬ несов. 1. см. процвести 1; 2. (успешно развиваться) сәскә атыу, гөрләү
ПРОЦЕДИТЬ сов. 1. что һөҙөү, һарҡытыу; процедить молоко һөт һөҙөү 2. что и без доп.; разг. (теш араһынан) һөҙөп сығарыу
ПРОЦЕДУРА ж 1. процедура, тәртип; процедура голосования һайлау тәртибе 2. мед. процедура; лечебные процедуры дауалау процедуралары
ПРОЦЕДУРНЫЙ, -ая, -ое 1. процедура ...ы, тәртип ...ы; процедурный вопрос процедура мәсьәләһе 2. процедура(лар) ...ы; процедурный кабинет процедуралар бүлмәһе
ПРОцЕжИВАТЬ несов. см. процедить
ПРОЦЕНТ м; в разн. знач. процент; выполнить заказ на сто процентов заказды йөҙ процентҡа үтәү; вклады дают двести процентов дохода һалымдар ике йөҙ процент килем бирә ♦ на (все) сто процентов тулыһынса, тотош
ПРОЦЕНТНЫЙ, -ая, -ое 1. (выраженный в процентах) процентлы, процент; процентная норма процентлы норма; процентная надбавка процентлы өҫтәмә 2. (приносящий проценты) процентлы, проценттар менән, процент бирә (өsтәй) торған; процентные бумаги процент өҫтәй торған ҡағыҙҙар
процесс м 1. в разн. знач. барыш, процесс; процесс развития үҫеш процесы; производственный процесс етештереү процесы; уголовный процесс юр. енәйәт эшенең барышы; судебный процесс юр. суд процесы; участвовать в процессе юр. процеста ҡатнашыу 2. процесс (ауырыуҙың көсәйә барыуы); воспалительный процесс шешеү процесы
процессия ж процессия (кцмәк кеше ҡатнашлыгындагы йөрөш)
ПРОЦЕССУАЛЬНЫЙ, -ая, -ое юр. процес-суаль; процессуальный период процессуаль дәүер
ПРОЦИТИРОВАТЬ сов. кого-что өҙөмтә килтереү, өҙөк алыу; процитировать классика классиктан өҙөк алыу
ПРОЧЕРК м һыҙыҡ (булмаган нәмә урынын-дагы); сделать прочерк һыҙыҡ ҡуйып китеү
ПРОЧЁРКИВАТЬ несов. см. прочеркнуть
ПРОЧЕРКНУТЬ сов. что буйҙан-буйға һыҙыу, һыҙыҡ үткәреү, һыҙып ташлау
ПРОЧЕРТИТЬ сов. что; в разн. знач. һыҙыу, һыҙып сығыу, һыҙыҡ үткәреү, буйҙан-буйға һыҙыу; прочертить кривую кәкере һыҙыҡ һыҙыу
ПРОЧЕРЧИВАТЬ несов. см. прочертить
ПРОЧЕСАТЬ сов. что 1. тарау, тетеү, тәрәшләү; прочесать шерсть йөн тарау 2. перен., разг. ентекләп ҡарау, һөҙөп (ентекләп) ҡарап сығыу; прочесать лес урманды ентекләп ҡарап сығыу
ПРОЧЕСТЬ сов. см. прочитать 1—4
ПРОЧЁСЫВАТЬ несов. см. прочесать
ПРОЧИЙ, -ая, -ее 1. башҡа, бүтән, ҡалған; прочие дела башҡа эштәр 2. в знач. сущ. прочее с башҡаһы, бүтәне, ҡалғаны 3. в знач. сущ. прочие мн. башҡалар, бүтәндәр, ҡалғандар (кешеләр тураһында) ♦ и прочее (и пр.) һәм башҡа (һ.б.)
ПРОЧИСТИТЬ сов. что 1. таҙартыу, таҙартып сығыу; прочистить трубу мөрйә таҙартыу 2. (расчищая путь, сделать что - л. проходи
228
бирмәү, маҙаһыҙлау; прохода (проходу) нет от кого - чего тынғы юҡ, ҡотолор әмәл юҡ
ПРОХОДИМЕЦ м; разг. әшәке (йүнһеҙ) кеше
ПРОХОДИМОСТЬ ж 1. үтерлек, йөрөрлөк булыу; проходимость болота һаҙлыҡтың үтерлек булыуы 2. мед. үткәреү һәләте, үткәреүсәнлек; проходимость кишок эсәктәрҙең үткәреүсәнлеге 3. спец. үтә алыу, үтеүсәнлекле; автомобиль повышенной проходимости бөтә ерҙән дә үтә алыуға эйә автомобиль
ПРОХОДИМЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от проходить I; 2. прил. үтерлек, үтә алырлыҡ, үтмәле; проходимые места тайги тайганың үтерлек урындары
ПРОХОДИТЬ I несов. см. пройти
ПРОХОДИТЬ II сов. 1. йөрөү, йөрөп үткәреү; проходить до обеда по улице төшкә тиклем урамда йөрөү 2. (о механизмах) йөрөү, эшләп тороу; часы проходили год сәғәт бер йыл йөрөнө
прохОдка ж; горн. ҡаҙыу, ҡаҙып үтеү; проходка шахты шахта ҡаҙыу
ПРОХОДНОЙ, -ая, -ое 1. (служащий для прохода) аша үтә торған, үтә йөрөмәле; проходной двор үтә йөрөмәле ишек алды 2. в знач. сущ. проходная ж проходной, үткәргес (заводта , шахтала һ. б.)
ПРОХОДЧЕСКИЙ, -ая, -ое горн. ҡаҙыу ...ы, ҡаҙып үтеүселәр ...ы; проходческая бригада ҡаҙып үтеүселәр бригадаһы
ПРОХОДЧИК м; горн. ҡаҙып үтеүсе, проходчик
ПРОХОЖДЕНИЕ с см. проходить I 1; прохождение сеанса сеанс барыуы; прохождение смотра смотр барышы
ПРОХОЖИЙ, -ая, -ее 1. үтеп барыусы, үткенсе; прохожий человек үтеп барыусы кеше 2. в знач. сущ. прохожий м и прохожая ж үткенсе, юлаусы
ПРОХРИПЕТЬ сов. 1. (издать хрип) хырылдау, ғыжылдау 2. ғыжылдаҡ (ҡарлыҡҡан) тауыш менән әйтеү (йырлау)
ПРОЦВЕСТИ сов. 1. уст. (прийти в состояние подъёма) күтәрелеү, үҫеү, алға барыу (китеү) 2. сәскә атыу, сәскәлә ултырыу (булыу) (кцпмелер ваҡыт); розы процвели целый месяц розалар бер ай буйы сәскәлә ултырҙы
ПРОЦВЕТАНИЕ с см. процветать 2; процветание науки фәндең сәскә атыуы
ПРОЦВЕТАТЬ несов. 1. см. процвести 1; 2. (успешно развиваться) сәскә атыу, гөрләү
ПРОЦЕДИТЬ сов. 1. что һөҙөү, һарҡытыу; процедить молоко һөт һөҙөү 2. что и без доп.; разг. (теш араһынан) һөҙөп сығарыу
ПРОЦЕДУРА ж 1. процедура, тәртип; процедура голосования һайлау тәртибе 2. мед. процедура; лечебные процедуры дауалау процедуралары
ПРОЦЕДУРНЫЙ, -ая, -ое 1. процедура ...ы, тәртип ...ы; процедурный вопрос процедура мәсьәләһе 2. процедура(лар) ...ы; процедурный кабинет процедуралар бүлмәһе
ПРОцЕжИВАТЬ несов. см. процедить
ПРОЦЕНТ м; в разн. знач. процент; выполнить заказ на сто процентов заказды йөҙ процентҡа үтәү; вклады дают двести процентов дохода һалымдар ике йөҙ процент килем бирә ♦ на (все) сто процентов тулыһынса, тотош
ПРОЦЕНТНЫЙ, -ая, -ое 1. (выраженный в процентах) процентлы, процент; процентная норма процентлы норма; процентная надбавка процентлы өҫтәмә 2. (приносящий проценты) процентлы, проценттар менән, процент бирә (өsтәй) торған; процентные бумаги процент өҫтәй торған ҡағыҙҙар
процесс м 1. в разн. знач. барыш, процесс; процесс развития үҫеш процесы; производственный процесс етештереү процесы; уголовный процесс юр. енәйәт эшенең барышы; судебный процесс юр. суд процесы; участвовать в процессе юр. процеста ҡатнашыу 2. процесс (ауырыуҙың көсәйә барыуы); воспалительный процесс шешеү процесы
процессия ж процессия (кцмәк кеше ҡатнашлыгындагы йөрөш)
ПРОЦЕССУАЛЬНЫЙ, -ая, -ое юр. процес-суаль; процессуальный период процессуаль дәүер
ПРОЦИТИРОВАТЬ сов. кого-что өҙөмтә килтереү, өҙөк алыу; процитировать классика классиктан өҙөк алыу
ПРОЧЕРК м һыҙыҡ (булмаган нәмә урынын-дагы); сделать прочерк һыҙыҡ ҡуйып китеү
ПРОЧЁРКИВАТЬ несов. см. прочеркнуть
ПРОЧЕРКНУТЬ сов. что буйҙан-буйға һыҙыу, һыҙыҡ үткәреү, һыҙып ташлау
ПРОЧЕРТИТЬ сов. что; в разн. знач. һыҙыу, һыҙып сығыу, һыҙыҡ үткәреү, буйҙан-буйға һыҙыу; прочертить кривую кәкере һыҙыҡ һыҙыу
ПРОЧЕРЧИВАТЬ несов. см. прочертить
ПРОЧЕСАТЬ сов. что 1. тарау, тетеү, тәрәшләү; прочесать шерсть йөн тарау 2. перен., разг. ентекләп ҡарау, һөҙөп (ентекләп) ҡарап сығыу; прочесать лес урманды ентекләп ҡарап сығыу
ПРОЧЕСТЬ сов. см. прочитать 1—4
ПРОЧЁСЫВАТЬ несов. см. прочесать
ПРОЧИЙ, -ая, -ее 1. башҡа, бүтән, ҡалған; прочие дела башҡа эштәр 2. в знач. сущ. прочее с башҡаһы, бүтәне, ҡалғаны 3. в знач. сущ. прочие мн. башҡалар, бүтәндәр, ҡалғандар (кешеләр тураһында) ♦ и прочее (и пр.) һәм башҡа (һ.б.)
ПРОЧИСТИТЬ сов. что 1. таҙартыу, таҙартып сығыу; прочистить трубу мөрйә таҙартыу 2. (расчищая путь, сделать что - л. проходи
228