Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 232 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПРЯМОТА
Һүҙле, хәйләһеҙ; прямолинейный человек тура һүҙле кеше
ПРЯМОТА ж туралыҡ, тура һүҙлелек, хәйлә-һеҙлек; прямота ответа яуаптың туралығы; прямота характера холоҡтоң туралығы
ПРЯМО-ТАКИ нареч.; разг. см. прямо 5
ПРЯМОУГОЛЬНИК м тура дүртмөйөш
ПРЯМОУГОЛЬНЫЙ, -ая, -ое тура мөйөшлө; прямоугольный треугольник тура мөйөшлө өсмөйөш
прЯник м перәник; медовый пряник баллы перәник
ПРЯНИЧНЫЙ, -ая, -ое перәник, перәник (бешереү) ...ы; пряничный петушок перәник әтәс; пряничный цех перәник цехы
ПРЯНОСТЬ ж тәмләткес (борос, ҡәнәфер, керән һ. б.)
прЯный, -ая, -ое 1. үткер, ҡырҡыу тәмле, хуш еҫле; пряный запах үткер еҫ; пряные блюда ҡырҡыу тәмле аштар 2. перен. үткер, киҫкен; пряные речи үткер һүҙҙәр
ПРЯСЛО с һайғау, ҡолға; изгородь из прясел һайғау кәртә
ПРЯСТЬ I несов. что и без доп. (еп) иләү; прясть шерсть йөн иләү
ПРЯСТЬ II: прясть ушами см. прядать ушами
ПРЯСТЬСЯ несов. страд. от прясть I
ПРЯТАТЬ несов. кого-что; прям., перен. йәшереү, йыйып ҡуйыу; прятать ключи асҡыстарҙы йәшереү; прятать чувства тойғоларҙы йәшереү
ПРЯТАТЬСЯ несов. 1. в разн. знач. йәшенеү, йәшеренеү, ҡасыу, боҫоу, ышыҡланыу; прятаться в лесу урманда йәшенеү; прятаться от дождя ямғырҙан ҡасыу; солнце прячется за горой ҡояш тау артына ышыҡлана 2. перен., разг. ҡасып йөрөү, күренмәҫкә тырышыу; прятаться от знакомых таныштарҙан ҡасып йөрөү 3. страд. от прятать
ПРЯТКИ только мн. йәшенмәк (балалар уйыны) ♦ играть в прятки: 1) йәшенмәк уйнау; 2) перен. йәшерен эш итеү, аҫтыртын эш алып барыу
прЯха ж( (еп) иләүсе
псалОм м; рел. доға, псалом (Псалтырҙың өлөшө )
ПСАЛОМЩИК м псаломсы (сиркәүҙәге иң кесе хеҙмәткәр)
ПСАЛТЫРЬ ж и разг. ПСАЛТЫРЬ м Псалтырь, Зәбур (Библияның бер өлөшө)
ПСАРНЯ ж эттәр ояһы
ПСАРЬ м һунар эттәрен ҡараусы
ПСЕВДО... урыҫ телендә ҡушма һүҙҙәрҙең “ ялган ”, “ уйҙырма ”, “ буш ” мәғәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., псевдонаука уйҙырма фән
ПСЕВДОНИМ м псевдоним (яҙыусының, рәссамдың һ. б. үҙенә алган икенсе исеме)
ПСИНА ж 1. разг. (собачье мясо) эт ите 2. разг. (запах собаки) эт еҫе 3. прост. (пёс) эт
псИный, -ая, -ое разг. эт ...ы; псиный запах эт еҫе
ПСИХ м; прост. ҡыҙма, ҡыҙыу ҡанлы кеше
ПСИХАСТЕНИК м психастеник (психастения менән ауырыусы)
ПСИХАСТЕНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое психастения ...ы; психастенические симптомы психастения билдәләре
ПСИХАСТЕНИЯ ж; мед. психастения (ҡурҡыу , үҙ-үҙенә ышанмау, бәйләнсек уйҙар, шикләнеү һ. б. гибәрәт булган психик ауырыу)
ПСИХИАТР м психиатр (психиатрия белгесе )
ПСИХИАТРИЧЕСКИЙ, -ая, -ое психиатрик, психиатрия ...ы; психиатрическая больница психиатрия хәстәханаһы
ПСИХИАТРИЯ ж; мед. психиатрия (медицинаның психик ауырыуҙарҙы, уларҙы дауалау ысулдарын өйрәнә торган бүлеге)
ПСИХИКА ж психика, рух; здоровая психика сәләмәт рух
ПСИХИЧЕСКИЙ, -ая, -ое психик, психика ...ы; психические особенности психик үҙенсәлектәр ♦ психическая атака психик атака (ҡаршы яҡты ҡурҡытыу, алышҡа ихтыярын баҫыу өсөн яһалган асыҡ һөжүм); психические болезни психик ауырыуҙар
ПСИХОАНАЛИЗ м психоанализ (психологик процестарҙы өйрәнеүгә ҡоролган ысул)
ПСИХОВАТЬ несов.; прост. ҡыҙышыу, ҡыҙып китеү, үҙеңде тота алмау
ПСИХОЗ м; мед. психоз (психик ауырыу)
ПСИХОЛИНГВИСТИКА ж психолингвистика (телмәр барлыҡҡа килеүен, уны ҡабул итеү законлыҡтарын өйрәнеүсе фән)
ПСИХОЛОГ м психолог (1. психология белгесе 2. кеше психологияһын тәрән тойоусы)
ПСИХОЛОГИЗМ м психологизм (1. социоло-гиялагы идеалистик йүнәлеш 2. кешеләрҙең рухи кисерештәрен тәрән белеү һәм нескә һүрәтләү ); психологизм в литературе әҙәбиәттә психологизм
ПСИХОЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое психологик, психология ...ы; психологический анализ психологик анализ; психологический роман психологик роман
ПСИХОЛОГИЯ ж; в разн. знач. психология; отрасли психологии психологияның тармаҡтары; психология ребёнка бала психологияһы; психология творчества ижад психологияһы
ПСИХОПАТ м и ПСИХОПАТКА ж психопат (психопатия менән сирләүсе)
ПСИХОПАТИЯ ж психопатия (рухи һәләттең , психиканың ауырыу булыуы)
ПСИХОПАТОЛОГ м психопатолог (психопатология белгесе)
232
Һүҙле, хәйләһеҙ; прямолинейный человек тура һүҙле кеше
ПРЯМОТА ж туралыҡ, тура һүҙлелек, хәйлә-һеҙлек; прямота ответа яуаптың туралығы; прямота характера холоҡтоң туралығы
ПРЯМО-ТАКИ нареч.; разг. см. прямо 5
ПРЯМОУГОЛЬНИК м тура дүртмөйөш
ПРЯМОУГОЛЬНЫЙ, -ая, -ое тура мөйөшлө; прямоугольный треугольник тура мөйөшлө өсмөйөш
прЯник м перәник; медовый пряник баллы перәник
ПРЯНИЧНЫЙ, -ая, -ое перәник, перәник (бешереү) ...ы; пряничный петушок перәник әтәс; пряничный цех перәник цехы
ПРЯНОСТЬ ж тәмләткес (борос, ҡәнәфер, керән һ. б.)
прЯный, -ая, -ое 1. үткер, ҡырҡыу тәмле, хуш еҫле; пряный запах үткер еҫ; пряные блюда ҡырҡыу тәмле аштар 2. перен. үткер, киҫкен; пряные речи үткер һүҙҙәр
ПРЯСЛО с һайғау, ҡолға; изгородь из прясел һайғау кәртә
ПРЯСТЬ I несов. что и без доп. (еп) иләү; прясть шерсть йөн иләү
ПРЯСТЬ II: прясть ушами см. прядать ушами
ПРЯСТЬСЯ несов. страд. от прясть I
ПРЯТАТЬ несов. кого-что; прям., перен. йәшереү, йыйып ҡуйыу; прятать ключи асҡыстарҙы йәшереү; прятать чувства тойғоларҙы йәшереү
ПРЯТАТЬСЯ несов. 1. в разн. знач. йәшенеү, йәшеренеү, ҡасыу, боҫоу, ышыҡланыу; прятаться в лесу урманда йәшенеү; прятаться от дождя ямғырҙан ҡасыу; солнце прячется за горой ҡояш тау артына ышыҡлана 2. перен., разг. ҡасып йөрөү, күренмәҫкә тырышыу; прятаться от знакомых таныштарҙан ҡасып йөрөү 3. страд. от прятать
ПРЯТКИ только мн. йәшенмәк (балалар уйыны) ♦ играть в прятки: 1) йәшенмәк уйнау; 2) перен. йәшерен эш итеү, аҫтыртын эш алып барыу
прЯха ж( (еп) иләүсе
псалОм м; рел. доға, псалом (Псалтырҙың өлөшө )
ПСАЛОМЩИК м псаломсы (сиркәүҙәге иң кесе хеҙмәткәр)
ПСАЛТЫРЬ ж и разг. ПСАЛТЫРЬ м Псалтырь, Зәбур (Библияның бер өлөшө)
ПСАРНЯ ж эттәр ояһы
ПСАРЬ м һунар эттәрен ҡараусы
ПСЕВДО... урыҫ телендә ҡушма һүҙҙәрҙең “ ялган ”, “ уйҙырма ”, “ буш ” мәғәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., псевдонаука уйҙырма фән
ПСЕВДОНИМ м псевдоним (яҙыусының, рәссамдың һ. б. үҙенә алган икенсе исеме)
ПСИНА ж 1. разг. (собачье мясо) эт ите 2. разг. (запах собаки) эт еҫе 3. прост. (пёс) эт
псИный, -ая, -ое разг. эт ...ы; псиный запах эт еҫе
ПСИХ м; прост. ҡыҙма, ҡыҙыу ҡанлы кеше
ПСИХАСТЕНИК м психастеник (психастения менән ауырыусы)
ПСИХАСТЕНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое психастения ...ы; психастенические симптомы психастения билдәләре
ПСИХАСТЕНИЯ ж; мед. психастения (ҡурҡыу , үҙ-үҙенә ышанмау, бәйләнсек уйҙар, шикләнеү һ. б. гибәрәт булган психик ауырыу)
ПСИХИАТР м психиатр (психиатрия белгесе )
ПСИХИАТРИЧЕСКИЙ, -ая, -ое психиатрик, психиатрия ...ы; психиатрическая больница психиатрия хәстәханаһы
ПСИХИАТРИЯ ж; мед. психиатрия (медицинаның психик ауырыуҙарҙы, уларҙы дауалау ысулдарын өйрәнә торган бүлеге)
ПСИХИКА ж психика, рух; здоровая психика сәләмәт рух
ПСИХИЧЕСКИЙ, -ая, -ое психик, психика ...ы; психические особенности психик үҙенсәлектәр ♦ психическая атака психик атака (ҡаршы яҡты ҡурҡытыу, алышҡа ихтыярын баҫыу өсөн яһалган асыҡ һөжүм); психические болезни психик ауырыуҙар
ПСИХОАНАЛИЗ м психоанализ (психологик процестарҙы өйрәнеүгә ҡоролган ысул)
ПСИХОВАТЬ несов.; прост. ҡыҙышыу, ҡыҙып китеү, үҙеңде тота алмау
ПСИХОЗ м; мед. психоз (психик ауырыу)
ПСИХОЛИНГВИСТИКА ж психолингвистика (телмәр барлыҡҡа килеүен, уны ҡабул итеү законлыҡтарын өйрәнеүсе фән)
ПСИХОЛОГ м психолог (1. психология белгесе 2. кеше психологияһын тәрән тойоусы)
ПСИХОЛОГИЗМ м психологизм (1. социоло-гиялагы идеалистик йүнәлеш 2. кешеләрҙең рухи кисерештәрен тәрән белеү һәм нескә һүрәтләү ); психологизм в литературе әҙәбиәттә психологизм
ПСИХОЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое психологик, психология ...ы; психологический анализ психологик анализ; психологический роман психологик роман
ПСИХОЛОГИЯ ж; в разн. знач. психология; отрасли психологии психологияның тармаҡтары; психология ребёнка бала психологияһы; психология творчества ижад психологияһы
ПСИХОПАТ м и ПСИХОПАТКА ж психопат (психопатия менән сирләүсе)
ПСИХОПАТИЯ ж психопатия (рухи һәләттең , психиканың ауырыу булыуы)
ПСИХОПАТОЛОГ м психопатолог (психопатология белгесе)
232