Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 235 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПУСТОЗВОНСТВО
ПУНКТУАЦИОННЫЙ, -ая, -ое грам. пунк-туацион, тыныш билдәләре, пунктуация ...ы; пунктуационные правила тыныш билдәләре ҡуйыу ҡағиҙәләре
ПУНКТУАЦИЯ ж; грам. пунктуация (тыныш билдәләренең ҡуйылыш системаһы)
ПУНЦОВЫЙ, -ая, -ое ҡан ҡыҙыл, сейә ҡыҙыл
ПУНШ м пунш (ҡыҙыл араҡының бер төрө)
ПУНШЕВЫЙ, -ая, -ое пуншлы, пунш ...ы; пуншевая конфета пуншлы кәнфит
ПУП м; разг. см. пупОк 1 ♦ пуп земли кто - что; ирон. кәрәкле кишер япрағы
ПУПАВКА ж тау сәскәһе, һары ромашка ПУПОВИНА ж; анат. кендек, кендек бауы пупОк м 1. кендек 2. зоол. ҡош бөрләтәүенең аҫҡы өлөшө
ПУПОЧНЫЙ, -ая, -ое кендек ...ы; пупОчная грыжа кендек бүҫере
ПУПЫРИСТЫЙ, -ая, -ое см. пупырчатый , ,
ПУПЫРЧАТЫЙ, -ая, -ое ҡутырлы; пупырчатая кожа ҡутырлы тире
ПУПЫРЫШЕК м; разг. ҡутыр, һытҡы
ПУРГА ж көслө буран; поднимается пурга көслө буран күтәрелә
ПУРЖИТЬ несов., безл.; разг. буранлау, буран күтәрелеү, ҡар өйөрөлөү
ПУРИЗМ м пуризм, пуристлыҡ (1. цтә саф, талапсан булып ҡыланыу 2. телдең сафлыгын, нормаларын һаҡлау өсөн, башҡа телдәрҙән һцҙ алмаҫҡа тырышыу)
ПУРИСТ м и ПУРИСТКА ж пурист(пуризм яҡлы кеше)
ПУРИТАНИН м и ПУРИТАНКА ж пуритан (1. XVI—XVII бб. Англия буржуазияһы араһында таралган дини-сәйәси агымда ҡатнашыусы 2. тормошта, көнкцрештә цтә тый-наҡлылыҡ яҡлы кеше)
ПУРИТАНСТВО с пуританлыҡ
ПУРПУР м пурпур (1. ҡарагусҡыл, ҡуйы ҡыҙыл төҫ 2. ҡуйы ҡыҙыл буяу 3. иҫк. ҡуйы ҡыҙыл туҡыма йәки шундай туҡыманан тегелгән затлы кейем)
ПУРПУРНЫЙ и ПУРПУРНЫЙ, -ая, -ое ҡуйы ҡыҙыл, пурпурға буялған; пурпурное небо ҡуйы ҡыҙыл күк
ПУРПУРОВЫЙ, -ая, -ое см. пурпурный
ПУСК м см. пустить — пускать 3—6, 9; пуск турбины турбинаны ебәреү; пуск пара пар сығарыу
пускай частица и союз; разг. см. пусть
ПУСКАТЕЛЬ ж пускатель (электр двигателендә )
ПУСКАТЬ несов. см. пустить
ПУСКАТЬСЯ несов. 1. см. пуститься
2. страд. от пускать
ПУСКАЧ м; разг. пускач (механизмды эшләтеп ебәрә торган)
ПУСКОВОЙ, -ая, -ое 1. сафҡа индерә торған, эшләй башлау ...ы; пусковой объект сафҡа индерә торған объект; пусковой период эшләй башлау осоро 2. эшләтеп ебәреү ...ы, эшләтеп (хәрәкәткә килтереп) ебәрә торған; пусковой механизм эшләтеп ебәрә торған механизм
ПУСТЕЛЬГА ж торомтай
ПУСТЕТЬ несов. бушау, бушап ҡалыу; вечером улицы пустеют кисен урамдар бушап ҡала
ПУСТИТЬ сов. 1. кого-что ебәреү, сығарып ебәреү; пустить птицу на волю ҡошто иреккә сығарып ебәреү; пусти его, не держи ебәр уны, тотма 2. кого-что ебәреү, рөхсәт итеү; пустить в отпуск ялға ебәреү; пустить коня на траву атты үләнгә ебәреү 3. кого-что индереү, ебәреү; пустить квартиранта квартирант индереү; пустить ночевать ҡунырға индереү 4. что хәрәкәткә килтереү, сафҡа индереү, эшләтеп ебәреү; пустить завод заводты эшләтеп ебәреү 5. что ебәреү, йөрөтә башлау; пустить автобус по новому маршруту яңы маршрут буйынса автобус ебәреү 6. что, чем ебәреү, бәреү, елгәреү; пустить камнем в окно тәҙрәгә таш бәреү 7. что; разг. ебәреү, таратыу; пустить слух хәбәр ебәреү 8. что (дать росток, корни) ебәреү, үҫә башлау, сығарыу; дубок пустил корни йәш имән тамыр ебәрҙе 9. (с предлогом “в”) -ға/-гә ебәреү (биреү); пустить в продажу һатыуға ебәреү; пустить в прокат ҡуртымға биреү ♦ пустить козла в огород см. козёл; пустить корни см. корень; пустить (красного) петуха см. петух; пустить пыль в глаза см. пыль; пустить в дело см. дело; пустить в оборот әйләнешкә индереү; пустить в ход эшләтеп ебәреү; пустить на дно см. дно; по миру пустить см. мир
ПУСТИТЬСЯ сов.; разг. 1. китеү, сығыу, юл тотоу; пуститься в путь юлға сығыу; пуститься в погоню ҡыуып китеү 2. во что и с неопр. башлау, тотоноу, керешеү; пуститься бежать йүгерә башлау; пуститься в пляс бейергә тотоноу ♦ пуститься во все тяжкие см. тяжкий
пУсто 1. нареч. буш; смотреть равнодушно и пусто хуш күңел һәм буш ҡараш менән ҡарау 2. в знач. сказ., безл. буш, буп-буш; в комнате было пусто бүлмә буш ине; на душе пусто күңелем буп-буш ♦ чтоб тебе (ему, ей, вам, им) пусто было ҡәһәр һуҡһын, суҡынып китһен (китегеҙ)
ПУСТОВАТЬ несов. буш булыу (тороу); комната пустует бүлмә буш тора
ПУСТОГОЛОВЫЙ, -ая, -ое разг. мәғәнәһеҙ, буш, кәбәк баш
ПУСТОЗВОН м; разг. ярыҡ барабан, буш боғаҙ, лығырлаҡ
ПУСТОЗВОНИТЬ несов. лығырлау, таҡылдау
ПУСТОЗВОНСТВО с лығырлаҡ булыу, бушҡа боғаҙ киреү, шапырыныу
235
ПУНКТУАЦИОННЫЙ, -ая, -ое грам. пунк-туацион, тыныш билдәләре, пунктуация ...ы; пунктуационные правила тыныш билдәләре ҡуйыу ҡағиҙәләре
ПУНКТУАЦИЯ ж; грам. пунктуация (тыныш билдәләренең ҡуйылыш системаһы)
ПУНЦОВЫЙ, -ая, -ое ҡан ҡыҙыл, сейә ҡыҙыл
ПУНШ м пунш (ҡыҙыл араҡының бер төрө)
ПУНШЕВЫЙ, -ая, -ое пуншлы, пунш ...ы; пуншевая конфета пуншлы кәнфит
ПУП м; разг. см. пупОк 1 ♦ пуп земли кто - что; ирон. кәрәкле кишер япрағы
ПУПАВКА ж тау сәскәһе, һары ромашка ПУПОВИНА ж; анат. кендек, кендек бауы пупОк м 1. кендек 2. зоол. ҡош бөрләтәүенең аҫҡы өлөшө
ПУПОЧНЫЙ, -ая, -ое кендек ...ы; пупОчная грыжа кендек бүҫере
ПУПЫРИСТЫЙ, -ая, -ое см. пупырчатый , ,
ПУПЫРЧАТЫЙ, -ая, -ое ҡутырлы; пупырчатая кожа ҡутырлы тире
ПУПЫРЫШЕК м; разг. ҡутыр, һытҡы
ПУРГА ж көслө буран; поднимается пурга көслө буран күтәрелә
ПУРЖИТЬ несов., безл.; разг. буранлау, буран күтәрелеү, ҡар өйөрөлөү
ПУРИЗМ м пуризм, пуристлыҡ (1. цтә саф, талапсан булып ҡыланыу 2. телдең сафлыгын, нормаларын һаҡлау өсөн, башҡа телдәрҙән һцҙ алмаҫҡа тырышыу)
ПУРИСТ м и ПУРИСТКА ж пурист(пуризм яҡлы кеше)
ПУРИТАНИН м и ПУРИТАНКА ж пуритан (1. XVI—XVII бб. Англия буржуазияһы араһында таралган дини-сәйәси агымда ҡатнашыусы 2. тормошта, көнкцрештә цтә тый-наҡлылыҡ яҡлы кеше)
ПУРИТАНСТВО с пуританлыҡ
ПУРПУР м пурпур (1. ҡарагусҡыл, ҡуйы ҡыҙыл төҫ 2. ҡуйы ҡыҙыл буяу 3. иҫк. ҡуйы ҡыҙыл туҡыма йәки шундай туҡыманан тегелгән затлы кейем)
ПУРПУРНЫЙ и ПУРПУРНЫЙ, -ая, -ое ҡуйы ҡыҙыл, пурпурға буялған; пурпурное небо ҡуйы ҡыҙыл күк
ПУРПУРОВЫЙ, -ая, -ое см. пурпурный
ПУСК м см. пустить — пускать 3—6, 9; пуск турбины турбинаны ебәреү; пуск пара пар сығарыу
пускай частица и союз; разг. см. пусть
ПУСКАТЕЛЬ ж пускатель (электр двигателендә )
ПУСКАТЬ несов. см. пустить
ПУСКАТЬСЯ несов. 1. см. пуститься
2. страд. от пускать
ПУСКАЧ м; разг. пускач (механизмды эшләтеп ебәрә торган)
ПУСКОВОЙ, -ая, -ое 1. сафҡа индерә торған, эшләй башлау ...ы; пусковой объект сафҡа индерә торған объект; пусковой период эшләй башлау осоро 2. эшләтеп ебәреү ...ы, эшләтеп (хәрәкәткә килтереп) ебәрә торған; пусковой механизм эшләтеп ебәрә торған механизм
ПУСТЕЛЬГА ж торомтай
ПУСТЕТЬ несов. бушау, бушап ҡалыу; вечером улицы пустеют кисен урамдар бушап ҡала
ПУСТИТЬ сов. 1. кого-что ебәреү, сығарып ебәреү; пустить птицу на волю ҡошто иреккә сығарып ебәреү; пусти его, не держи ебәр уны, тотма 2. кого-что ебәреү, рөхсәт итеү; пустить в отпуск ялға ебәреү; пустить коня на траву атты үләнгә ебәреү 3. кого-что индереү, ебәреү; пустить квартиранта квартирант индереү; пустить ночевать ҡунырға индереү 4. что хәрәкәткә килтереү, сафҡа индереү, эшләтеп ебәреү; пустить завод заводты эшләтеп ебәреү 5. что ебәреү, йөрөтә башлау; пустить автобус по новому маршруту яңы маршрут буйынса автобус ебәреү 6. что, чем ебәреү, бәреү, елгәреү; пустить камнем в окно тәҙрәгә таш бәреү 7. что; разг. ебәреү, таратыу; пустить слух хәбәр ебәреү 8. что (дать росток, корни) ебәреү, үҫә башлау, сығарыу; дубок пустил корни йәш имән тамыр ебәрҙе 9. (с предлогом “в”) -ға/-гә ебәреү (биреү); пустить в продажу һатыуға ебәреү; пустить в прокат ҡуртымға биреү ♦ пустить козла в огород см. козёл; пустить корни см. корень; пустить (красного) петуха см. петух; пустить пыль в глаза см. пыль; пустить в дело см. дело; пустить в оборот әйләнешкә индереү; пустить в ход эшләтеп ебәреү; пустить на дно см. дно; по миру пустить см. мир
ПУСТИТЬСЯ сов.; разг. 1. китеү, сығыу, юл тотоу; пуститься в путь юлға сығыу; пуститься в погоню ҡыуып китеү 2. во что и с неопр. башлау, тотоноу, керешеү; пуститься бежать йүгерә башлау; пуститься в пляс бейергә тотоноу ♦ пуститься во все тяжкие см. тяжкий
пУсто 1. нареч. буш; смотреть равнодушно и пусто хуш күңел һәм буш ҡараш менән ҡарау 2. в знач. сказ., безл. буш, буп-буш; в комнате было пусто бүлмә буш ине; на душе пусто күңелем буп-буш ♦ чтоб тебе (ему, ей, вам, им) пусто было ҡәһәр һуҡһын, суҡынып китһен (китегеҙ)
ПУСТОВАТЬ несов. буш булыу (тороу); комната пустует бүлмә буш тора
ПУСТОГОЛОВЫЙ, -ая, -ое разг. мәғәнәһеҙ, буш, кәбәк баш
ПУСТОЗВОН м; разг. ярыҡ барабан, буш боғаҙ, лығырлаҡ
ПУСТОЗВОНИТЬ несов. лығырлау, таҡылдау
ПУСТОЗВОНСТВО с лығырлаҡ булыу, бушҡа боғаҙ киреү, шапырыныу
235