Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 236 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПУСТОЙ
пустОй, -ая, -ое 1. буш; пустая бочка буш мискә; пустой дом буш ей 2. (полый) (эсе) ҡыуыш, көпшә; пустой шар ҡыуыш шар 3. перен. буш, мәғәнәһеҙ; пустой человек буш кеше; пустые обещания буш вәғәҙәләр; пустая книга мәғәнәһеҙ китап 4. перен. әһәмиәтһеҙ, юҡ, бәләкәй; пустой повод юҡ сәбәп 5. в знач. сущ. пустое с юҡ, буш нәмә; говорить пустое бушты һөйләү ♦ переливать из пустого в порожнее см. порожний; пустая порода горн. буш руда; пустой карман (кошелёк) буш кеҫә (аҡсаһыҙ); пустое место буш кеше; с пустыми руками (прийти, явиться, уйти и т.п.) буш ҡул менән (килеү, булыу, китеү һ.б.)
ПУСТОМЕЛЯ ми ж; разг. тел биҫтәһе, тәтелдәк
ПУСТОПОРОЖНИЙ, -яя, -ее разг. буш, мәғәнәһеҙ; пустопорожняя дискуссия буш бәхәс
ПУСТОСЛОВ м; разг. буш боғаҙ, ләстит һатыусы, лығырлаҡ
ПУСТОСЛОВИЕ с; разг. ләстит, сафсата, буш һүҙ
ПУСТОСЛОВИТЬ несов.; разг. юҡ-бар (буш һүҙ) һөйләү, ләстит һатыу
ПУСТОТА ж 1. бушлыҡ, (эсе) ҡыуыш булыу; пустота дома өйҙөң бушлығы; пустота шара шарҙың эсе ҡыуыш булыу 2. бушлыҡ, мәғәнәһеҙлек; пустота жизни тормоштоң мәғәнәһеҙлеге 3. перен. рухи бушлыҡ, өмөтһөҙлөк, күңел бушлығы; чувствовать пустоту күңел бушлығы тойоу 4. тех. ҡыуышлыҡ, бушлыҡ, ҡыуыш урын; пустоты в литье ҡойолмалағы бушлыҡ
пустотелый, -ая, -ое (эсе) ҡыуыш, ҡыуыш эсле; пустотелый кирпич ҡыуыш эсле кирбес пустоцвет м 1. бот. буш (ҡыҫыр) сәскә 2. перен. булдыҡһыҙ (буш) кеше
ПУСТОШЬ ж ташландыҡ ер, буш ятҡан ер
ПУСТЫННИК м пустынник, монах (христиандарҙа һәм башҡа диндәрҙә донъяуи рәхәтлектәрҙән баш тартып, кешеләрҙән ситләшеп йәшәцсе )
ПУСТЫННЫЙ, -ая, -ое 1. сүл ...ы; пустынный барс сүл барсы 2. кешеһеҙ, кеше йәшәмәгән; пустынный остров кеше йәшәмәгән утрау 3. буш, кеше йөрөмәгән; пустынная улица кеше йөрөмәгән урам
ПУСТЫНЯ ж сүл; проехать пустыню сүлде үтеү
ПУСТЫРНИК м арыҫлан ҡойроғо (дарыу цләне)
ПУСТЫРЬ м ташландыҡ (буш) ер
ПУСТЫШКА разг. 1. ж эсе ҡыуыш (нәмә), эсе буш (нәмә); орех-пустышка эсе буш сәтләүек 2. ж (соска) имеҙлек 3. м и ж; перен. буш кеше, елғыуар, эшкинмәгән
ПУСТЬ частица и союз 1. частица (для выражения согласия) -һын/-һен әйҙә, -а/-ә бирһен; пусть идёт килһен әйҙә 2. частица (всё
236
равно) ярар, шулай булһын; ну и пусть, я пойду йә ярар, мин барам 3. союз уступ. (допустим ) ярай (булһын), да ти, әйҙә; пусть я ошибся, но ошибку исправил ярай, мин хаталандым да ти, әммә хатамды төҙәттем ♦ пусть себе; пусть его (её, их) ярар, шулай ҙа булһын
ПУСТЯК м; разг. 1. юҡ-бар нәмә, ваҡ-төйәк, сүп-сар; поссориться из-за пустяка юҡ-бар нәмә өсөн асыуланышыу 2. обычно мн. пустяки буш (юҡ) һүҙ, мәғәнәһеҙ һүҙ; говорить пустяки буш һүҙ һөйләү 3. обычно мн. пустяки в знач. сказ. зарар юҡ, бер ни түгел; вам больно? — Пустяки һеҙгә ауырттымы? — Зарар юҡ ♦ пара пустяков бер ни түгел
ПУСТЯКОВЫЙ, -ая, -ое разг. 1. ваҡ-төйәк, буш, әһәмиәтһеҙ, бәләкәй генә; пустяковый вопрос ваҡ мәсьәлә; пустяковая сумма бәләкәй генә сумма 2. (нетрудный) еңел генә; пустяковое поручение еңел генә йомош
ПУСТЯЧНЫЙ, -ая, -ое см. пустяковый
ПУТАНИК м; разг., неодобр. бутаусы, буталсыҡ кеше, болғаҡ
ПУТАНИЦА ж; в разн. знач. буталыш, буталсыҡлыҡ, сыуалсыҡлыҡ; путаница мыслей фекер буталсыҡлығы
ПУТАНЫЙ, -ая, -ое 1. буталсыҡ, сыуалсыҡ; путаные объяснения буталсыҡ аңлатмалар 2. разг. буталсыҡ, еңел аҡыллы; путаный человек буталсыҡ кеше
ПУТАССУ ж нескл. путассу (дицгеҙ балығы)
ПУТАТЬ несов. 1. что сеймәлтәү, сейәлтеү, сырмалтыу, сейәләндереү, сыуаландырыу; путать пряжу иләгән епте сейәлтеү 2. что (нарушать порядок расположения) бутау, сыуалтыу; путать ряды рәттәрҙе бутау; путать страницы рукописи ҡулъяҙманың биттәрен бутау 3. кого-что (сбивать с толку) бутау, яңылыштырыу; путать вопросами һорауҙар менән бутау 4. что и без доп. бутау, яңылышыу; рассказывать, не путая бутамай һөйләү 5. кого - что; разг. (вовлекать ) бутау, ҡатнаштырыу, ҡыҫтырыу; путать в неблаговидные дела насар эштәргә ҡатнаштырыу 6. кого-что (смешивать) бутау, буташтырыу; путать имена исемдәрҙе бутау 7. кого-что тышаулау, тышау; путать лошадей аттарҙы тышау ♦ путать следы эҙ яҙҙырыу, эҙ йәшереү
ПУТАТЬСЯ несов. 1. сеймәлеү, сейәлеү, сейәләнеү, сырмалыу; нить путается еп сейәлә 2. перен., разг. (о мыслях, словах и т.п.) буталыу, сыуалыу 3. в чём эләгеү, тейеү, буталыу; ноги путаются в зарослях сыбыҡ-сабыҡҡа аяҡ эләгә 4. разг. хаталаныу, буталыу; путаться в ответах яуап биргәндә буталыу 5. во что; разг. ҡыҫылыу, буталыу, тығылыу; путаться не в своё дело кеше эшенә ҡыҫылыу 6. с кем; прост., пренебр. буталыу, мөнәсәбәткә инеү 7. страд. от путать ♦ путаться под ногами аяҡ аҫтында буталыу (ҡамасаулау)
пустОй, -ая, -ое 1. буш; пустая бочка буш мискә; пустой дом буш ей 2. (полый) (эсе) ҡыуыш, көпшә; пустой шар ҡыуыш шар 3. перен. буш, мәғәнәһеҙ; пустой человек буш кеше; пустые обещания буш вәғәҙәләр; пустая книга мәғәнәһеҙ китап 4. перен. әһәмиәтһеҙ, юҡ, бәләкәй; пустой повод юҡ сәбәп 5. в знач. сущ. пустое с юҡ, буш нәмә; говорить пустое бушты һөйләү ♦ переливать из пустого в порожнее см. порожний; пустая порода горн. буш руда; пустой карман (кошелёк) буш кеҫә (аҡсаһыҙ); пустое место буш кеше; с пустыми руками (прийти, явиться, уйти и т.п.) буш ҡул менән (килеү, булыу, китеү һ.б.)
ПУСТОМЕЛЯ ми ж; разг. тел биҫтәһе, тәтелдәк
ПУСТОПОРОЖНИЙ, -яя, -ее разг. буш, мәғәнәһеҙ; пустопорожняя дискуссия буш бәхәс
ПУСТОСЛОВ м; разг. буш боғаҙ, ләстит һатыусы, лығырлаҡ
ПУСТОСЛОВИЕ с; разг. ләстит, сафсата, буш һүҙ
ПУСТОСЛОВИТЬ несов.; разг. юҡ-бар (буш һүҙ) һөйләү, ләстит һатыу
ПУСТОТА ж 1. бушлыҡ, (эсе) ҡыуыш булыу; пустота дома өйҙөң бушлығы; пустота шара шарҙың эсе ҡыуыш булыу 2. бушлыҡ, мәғәнәһеҙлек; пустота жизни тормоштоң мәғәнәһеҙлеге 3. перен. рухи бушлыҡ, өмөтһөҙлөк, күңел бушлығы; чувствовать пустоту күңел бушлығы тойоу 4. тех. ҡыуышлыҡ, бушлыҡ, ҡыуыш урын; пустоты в литье ҡойолмалағы бушлыҡ
пустотелый, -ая, -ое (эсе) ҡыуыш, ҡыуыш эсле; пустотелый кирпич ҡыуыш эсле кирбес пустоцвет м 1. бот. буш (ҡыҫыр) сәскә 2. перен. булдыҡһыҙ (буш) кеше
ПУСТОШЬ ж ташландыҡ ер, буш ятҡан ер
ПУСТЫННИК м пустынник, монах (христиандарҙа һәм башҡа диндәрҙә донъяуи рәхәтлектәрҙән баш тартып, кешеләрҙән ситләшеп йәшәцсе )
ПУСТЫННЫЙ, -ая, -ое 1. сүл ...ы; пустынный барс сүл барсы 2. кешеһеҙ, кеше йәшәмәгән; пустынный остров кеше йәшәмәгән утрау 3. буш, кеше йөрөмәгән; пустынная улица кеше йөрөмәгән урам
ПУСТЫНЯ ж сүл; проехать пустыню сүлде үтеү
ПУСТЫРНИК м арыҫлан ҡойроғо (дарыу цләне)
ПУСТЫРЬ м ташландыҡ (буш) ер
ПУСТЫШКА разг. 1. ж эсе ҡыуыш (нәмә), эсе буш (нәмә); орех-пустышка эсе буш сәтләүек 2. ж (соска) имеҙлек 3. м и ж; перен. буш кеше, елғыуар, эшкинмәгән
ПУСТЬ частица и союз 1. частица (для выражения согласия) -һын/-һен әйҙә, -а/-ә бирһен; пусть идёт килһен әйҙә 2. частица (всё
236
равно) ярар, шулай булһын; ну и пусть, я пойду йә ярар, мин барам 3. союз уступ. (допустим ) ярай (булһын), да ти, әйҙә; пусть я ошибся, но ошибку исправил ярай, мин хаталандым да ти, әммә хатамды төҙәттем ♦ пусть себе; пусть его (её, их) ярар, шулай ҙа булһын
ПУСТЯК м; разг. 1. юҡ-бар нәмә, ваҡ-төйәк, сүп-сар; поссориться из-за пустяка юҡ-бар нәмә өсөн асыуланышыу 2. обычно мн. пустяки буш (юҡ) һүҙ, мәғәнәһеҙ һүҙ; говорить пустяки буш һүҙ һөйләү 3. обычно мн. пустяки в знач. сказ. зарар юҡ, бер ни түгел; вам больно? — Пустяки һеҙгә ауырттымы? — Зарар юҡ ♦ пара пустяков бер ни түгел
ПУСТЯКОВЫЙ, -ая, -ое разг. 1. ваҡ-төйәк, буш, әһәмиәтһеҙ, бәләкәй генә; пустяковый вопрос ваҡ мәсьәлә; пустяковая сумма бәләкәй генә сумма 2. (нетрудный) еңел генә; пустяковое поручение еңел генә йомош
ПУСТЯЧНЫЙ, -ая, -ое см. пустяковый
ПУТАНИК м; разг., неодобр. бутаусы, буталсыҡ кеше, болғаҡ
ПУТАНИЦА ж; в разн. знач. буталыш, буталсыҡлыҡ, сыуалсыҡлыҡ; путаница мыслей фекер буталсыҡлығы
ПУТАНЫЙ, -ая, -ое 1. буталсыҡ, сыуалсыҡ; путаные объяснения буталсыҡ аңлатмалар 2. разг. буталсыҡ, еңел аҡыллы; путаный человек буталсыҡ кеше
ПУТАССУ ж нескл. путассу (дицгеҙ балығы)
ПУТАТЬ несов. 1. что сеймәлтәү, сейәлтеү, сырмалтыу, сейәләндереү, сыуаландырыу; путать пряжу иләгән епте сейәлтеү 2. что (нарушать порядок расположения) бутау, сыуалтыу; путать ряды рәттәрҙе бутау; путать страницы рукописи ҡулъяҙманың биттәрен бутау 3. кого-что (сбивать с толку) бутау, яңылыштырыу; путать вопросами һорауҙар менән бутау 4. что и без доп. бутау, яңылышыу; рассказывать, не путая бутамай һөйләү 5. кого - что; разг. (вовлекать ) бутау, ҡатнаштырыу, ҡыҫтырыу; путать в неблаговидные дела насар эштәргә ҡатнаштырыу 6. кого-что (смешивать) бутау, буташтырыу; путать имена исемдәрҙе бутау 7. кого-что тышаулау, тышау; путать лошадей аттарҙы тышау ♦ путать следы эҙ яҙҙырыу, эҙ йәшереү
ПУТАТЬСЯ несов. 1. сеймәлеү, сейәлеү, сейәләнеү, сырмалыу; нить путается еп сейәлә 2. перен., разг. (о мыслях, словах и т.п.) буталыу, сыуалыу 3. в чём эләгеү, тейеү, буталыу; ноги путаются в зарослях сыбыҡ-сабыҡҡа аяҡ эләгә 4. разг. хаталаныу, буталыу; путаться в ответах яуап биргәндә буталыу 5. во что; разг. ҡыҫылыу, буталыу, тығылыу; путаться не в своё дело кеше эшенә ҡыҫылыу 6. с кем; прост., пренебр. буталыу, мөнәсәбәткә инеү 7. страд. от путать ♦ путаться под ногами аяҡ аҫтында буталыу (ҡамасаулау)