Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 237 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ПУЧОК
ПУТЁВКА ж путёвка; путёвка в санаторий шифаханаға путёвка; выписать путёвку спец. путёвка яҙҙырыу (машинам) ♦ путёвка в жизнь тормошҡа путёвка (эштә, тормошта асылған юл)
ПУТЕВОДИТЕЛЬ м (справочник) белешмә; путеводитель по музею музей буйынса белешмә; железнодорожный путеводитель тимер юл буйынса белешмә
ПУТЕВОДНЫЙ, -ая, -ое юл күрһәтеүсе; путеводные знаки юл күрһәтеүсе билдәләр ♦ путеводная звезда юл күрһәтеүсе йондоҙ (тормошта йцнәлеш бирецсе)
ПУТЕВОЙ, -ая, -ое юл ...ы; путевые расходы юл сығымдары; путевые записки юл яҙмалары
ПУТЁВЫЙ, -ая, -ое см. путный
ПУТЕЕЦ м; разг. 1. тимер юл инженеры 2. тимер юл эшсеһе, тимер юлсы
путЕйский, -ая, -ое (тимер) юл ...ы; путейский рабочий тимер юл эшсеһе
ПУТЁМ I нареч.; разг. рәтләп, йүнләп; рассказать путём йүнләп һөйләп биреү
ПУТЁМ II предлог с род. п. (посредством) юлы (ярҙамы) менән, -ып/-еп узнать путём опроса һорашып белеү
ПУТЕОБХОДЧИК м тимер юлды ҡараусы ( эшсе )
ПУТЕПРОВОД м юл күпере, юл үткәргес (юлдар киҫешкән ерҙә)
ПУТЕУКЛАДКА ж; ж. -д. тимер юл һалыу
ПУТЕУКЛАДЧИК м (машина) тимер юл һалғыс
ПУТЕШЕСТВЕННИК м и ПУТЕШЕСТВЕННИЦА ж сәйәхәтсе, илгиҙәр
ПУТЕШЕСТВИЕ с сәйәхәт, ил гиҙеү; кругосветное путешествие Ер шары тирәләй сәйәхәт, донъя буйлап сәйәхәт итеү
ПУТЕШЕСТВОВАТЬ несов. сәйәхәт итеү, ил гиҙеү; путешествовать по тайге тайга буйлап сәйәхәт итеү
ПУТИНА ж балыҡ тотоу мәле, балыҡ ваҡыты; весенняя путина яҙғы балыҡ тотоу мәле
ПУТНИК м и ПУТНИЦА ж юлсы, юлаусы
пУтный, -ая, -ое разг. 1. йүнле, рәтле, булдыҡлы, яраҡлы; путный человек йүнле кеше; из этого ничего путного не выйдет бынан бер йүнле нәмә лә сыҡмаҫ 2. файҙалы, эшлекле; путный совет файҙалы кәңәш
ПУТЧ м фетнә; поднять путч фетнә күтәреү
ПУТЧИСТ м фетнәсе
ПУТЫ мн. (ед. путо с; прост.) 1. тышау, кешән (атҡа) 2. чего; прям., перен. бығау, сынйыр; разорвать путы колониализма колониализм бығауҙарын өҙөү
ПУТЬ м; в разн. знач. юл; водный путь һыу юлы; воздушный путь һауа юлы; железнодорожный путь тимер юл; широкий путь киң юл; пути сообщения юлдар (һауа юлы, тимер юл,
һыу юлы); дыхательные пути анат. тын юлдары; запасной путь ж.-д. запас юл; объездной путь урау юл; пути развития үҫеш юлдары; держать путь юл тотоу; пути достижения чего -л. нимәгәлер ирешеү юлдары ♦ жизненный путь тормош юлы; Млечный Путь см. млечный; последний путь һуңғы юл (ерләц); счастливого пути! хәйерле юл!; по пути: 1) юл ыңғайы, юл айҡан; 2) бер үк йүнәлештә; 3) бергә; не по пути бергә түгел; быть на пути (маҡсатҡа) яҡынайыу, етеп килеү; встать (стать, вступить) на путь йүнәлеш алыу, юлына баҫыу; направить (наставить, обратить) на путь истины (на истинный путь) кого дөрөҫ юл күрһәтеү, дөрөs юлға баsтырыу (төшөрөү); сбить (совлечь, совратить) с пути юлдан яҙҙырыу
ПУФ м пуф (артһыҙ йомшаҡ ултырғыс)
ПУХ м мамыҡ; (козы) дебет; лебяжий пух аҡҡош мамығы; пух одуванчика бәпембә мамығы; тополиный пух тирәк мамығы ♦ в пух (и прах) (разбить, разгромить, разнести и т.д.) көлөн күккә осороу; ни пуха ни пера хәйерлегә булһын; пусть будет земля пухом ауыр тупрағы еңел булһын (цлгән кешегә ҡарата)
ПУХЛОСТЬ ж ҡабарынҡылыҡ, өрөлөп тороу; пухлость щёк яңаҡтарҙың ҡабарынҡылығы пУхлый, -ая, -ое 1. ҡабарынҡы, өрөнкө; пухлая подушка ҡабарынҡы мендәр; пухлые губы өрөнкө ирендәр 2. тулы кәүҙәле, йыуан; пухлый человек йыуан кеше
ПУХНУТЬ несов. 1. ҡабарыу, шешеү, күбеү; нога пухнет аяҡ шешә 2. прост. һимереү, ҡабарыу
ПУХОВИК м 1. (перина) мамыҡ мендәр 2. мамыҡ пальто (куртка); тёплый пуховик йылы мамыҡ пальто
пухОвка ж кершән яҡҡыс, пудра һөрткөс
ПУХОВЫЙ, -ая, -ое мамыҡ, дебет; пуховый платок дебет шәл; пуховая подушка мамыҡ мендәр
ПУХОЕД м мамыҡ ҡорто, ҡош-ҡорт бете
ПУЧЕГЛАЗИЕ с аҡыш күҙлелек (ғәҙәттә ауырыуҙан)
ПУЧЕГЛАЗЫЙ, -ая, -ое разг. аҡыш (таҫыр) күҙле; пучеглазый человек аҡыш күҙле кеше
ПУЧИНА ж 1. упҡын, тоба; морская пучина диңгеҙ упҡыны 2. батҡыл, соңғол (һаҙлыҡта) 3. спец. бүртек, ҡабарыҡ (ҡышҡы юлдағы)
пУчить несов. что; разг. 1. безл. күбеү, ҡабарыу, күптереү, ҡабартыу; пучит живот эс күбә 2. (таращить) аҡырайтыу, аҡайтыу; пучить глаза күҙҙе аҡайтыу
ПУЧИТЬСЯ несов.; разг. 1. күбеү, ҡабарыу, күтәрелеү; тесто пучится ҡамыр ҡабара; река пучится йылға күтәрелә 2. аҡырайыу, аҡайыу (кцҙҙәр)
пучОк м 1. уменьш. от пук; пучок цветов сәскә бәйләме 2. шәлкем; пучок лучей нурҙар шәлкеме
237
ПУТЁВКА ж путёвка; путёвка в санаторий шифаханаға путёвка; выписать путёвку спец. путёвка яҙҙырыу (машинам) ♦ путёвка в жизнь тормошҡа путёвка (эштә, тормошта асылған юл)
ПУТЕВОДИТЕЛЬ м (справочник) белешмә; путеводитель по музею музей буйынса белешмә; железнодорожный путеводитель тимер юл буйынса белешмә
ПУТЕВОДНЫЙ, -ая, -ое юл күрһәтеүсе; путеводные знаки юл күрһәтеүсе билдәләр ♦ путеводная звезда юл күрһәтеүсе йондоҙ (тормошта йцнәлеш бирецсе)
ПУТЕВОЙ, -ая, -ое юл ...ы; путевые расходы юл сығымдары; путевые записки юл яҙмалары
ПУТЁВЫЙ, -ая, -ое см. путный
ПУТЕЕЦ м; разг. 1. тимер юл инженеры 2. тимер юл эшсеһе, тимер юлсы
путЕйский, -ая, -ое (тимер) юл ...ы; путейский рабочий тимер юл эшсеһе
ПУТЁМ I нареч.; разг. рәтләп, йүнләп; рассказать путём йүнләп һөйләп биреү
ПУТЁМ II предлог с род. п. (посредством) юлы (ярҙамы) менән, -ып/-еп узнать путём опроса һорашып белеү
ПУТЕОБХОДЧИК м тимер юлды ҡараусы ( эшсе )
ПУТЕПРОВОД м юл күпере, юл үткәргес (юлдар киҫешкән ерҙә)
ПУТЕУКЛАДКА ж; ж. -д. тимер юл һалыу
ПУТЕУКЛАДЧИК м (машина) тимер юл һалғыс
ПУТЕШЕСТВЕННИК м и ПУТЕШЕСТВЕННИЦА ж сәйәхәтсе, илгиҙәр
ПУТЕШЕСТВИЕ с сәйәхәт, ил гиҙеү; кругосветное путешествие Ер шары тирәләй сәйәхәт, донъя буйлап сәйәхәт итеү
ПУТЕШЕСТВОВАТЬ несов. сәйәхәт итеү, ил гиҙеү; путешествовать по тайге тайга буйлап сәйәхәт итеү
ПУТИНА ж балыҡ тотоу мәле, балыҡ ваҡыты; весенняя путина яҙғы балыҡ тотоу мәле
ПУТНИК м и ПУТНИЦА ж юлсы, юлаусы
пУтный, -ая, -ое разг. 1. йүнле, рәтле, булдыҡлы, яраҡлы; путный человек йүнле кеше; из этого ничего путного не выйдет бынан бер йүнле нәмә лә сыҡмаҫ 2. файҙалы, эшлекле; путный совет файҙалы кәңәш
ПУТЧ м фетнә; поднять путч фетнә күтәреү
ПУТЧИСТ м фетнәсе
ПУТЫ мн. (ед. путо с; прост.) 1. тышау, кешән (атҡа) 2. чего; прям., перен. бығау, сынйыр; разорвать путы колониализма колониализм бығауҙарын өҙөү
ПУТЬ м; в разн. знач. юл; водный путь һыу юлы; воздушный путь һауа юлы; железнодорожный путь тимер юл; широкий путь киң юл; пути сообщения юлдар (һауа юлы, тимер юл,
һыу юлы); дыхательные пути анат. тын юлдары; запасной путь ж.-д. запас юл; объездной путь урау юл; пути развития үҫеш юлдары; держать путь юл тотоу; пути достижения чего -л. нимәгәлер ирешеү юлдары ♦ жизненный путь тормош юлы; Млечный Путь см. млечный; последний путь һуңғы юл (ерләц); счастливого пути! хәйерле юл!; по пути: 1) юл ыңғайы, юл айҡан; 2) бер үк йүнәлештә; 3) бергә; не по пути бергә түгел; быть на пути (маҡсатҡа) яҡынайыу, етеп килеү; встать (стать, вступить) на путь йүнәлеш алыу, юлына баҫыу; направить (наставить, обратить) на путь истины (на истинный путь) кого дөрөҫ юл күрһәтеү, дөрөs юлға баsтырыу (төшөрөү); сбить (совлечь, совратить) с пути юлдан яҙҙырыу
ПУФ м пуф (артһыҙ йомшаҡ ултырғыс)
ПУХ м мамыҡ; (козы) дебет; лебяжий пух аҡҡош мамығы; пух одуванчика бәпембә мамығы; тополиный пух тирәк мамығы ♦ в пух (и прах) (разбить, разгромить, разнести и т.д.) көлөн күккә осороу; ни пуха ни пера хәйерлегә булһын; пусть будет земля пухом ауыр тупрағы еңел булһын (цлгән кешегә ҡарата)
ПУХЛОСТЬ ж ҡабарынҡылыҡ, өрөлөп тороу; пухлость щёк яңаҡтарҙың ҡабарынҡылығы пУхлый, -ая, -ое 1. ҡабарынҡы, өрөнкө; пухлая подушка ҡабарынҡы мендәр; пухлые губы өрөнкө ирендәр 2. тулы кәүҙәле, йыуан; пухлый человек йыуан кеше
ПУХНУТЬ несов. 1. ҡабарыу, шешеү, күбеү; нога пухнет аяҡ шешә 2. прост. һимереү, ҡабарыу
ПУХОВИК м 1. (перина) мамыҡ мендәр 2. мамыҡ пальто (куртка); тёплый пуховик йылы мамыҡ пальто
пухОвка ж кершән яҡҡыс, пудра һөрткөс
ПУХОВЫЙ, -ая, -ое мамыҡ, дебет; пуховый платок дебет шәл; пуховая подушка мамыҡ мендәр
ПУХОЕД м мамыҡ ҡорто, ҡош-ҡорт бете
ПУЧЕГЛАЗИЕ с аҡыш күҙлелек (ғәҙәттә ауырыуҙан)
ПУЧЕГЛАЗЫЙ, -ая, -ое разг. аҡыш (таҫыр) күҙле; пучеглазый человек аҡыш күҙле кеше
ПУЧИНА ж 1. упҡын, тоба; морская пучина диңгеҙ упҡыны 2. батҡыл, соңғол (һаҙлыҡта) 3. спец. бүртек, ҡабарыҡ (ҡышҡы юлдағы)
пУчить несов. что; разг. 1. безл. күбеү, ҡабарыу, күптереү, ҡабартыу; пучит живот эс күбә 2. (таращить) аҡырайтыу, аҡайтыу; пучить глаза күҙҙе аҡайтыу
ПУЧИТЬСЯ несов.; разг. 1. күбеү, ҡабарыу, күтәрелеү; тесто пучится ҡамыр ҡабара; река пучится йылға күтәрелә 2. аҡырайыу, аҡайыу (кцҙҙәр)
пучОк м 1. уменьш. от пук; пучок цветов сәскә бәйләме 2. шәлкем; пучок лучей нурҙар шәлкеме
237