Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 278 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
РАПА
әйт 4. элек, әүәл, борон; раньше здесь был лес элек бында урман булған ♦ раньше времени көн элгәре (элек)
РАПА ж; спец. рапа (тоҙга бай булган кцл һыуы )
РАПИРА ж рапира (фехтованиела ҡулланыла торган дцрт ҡырлы ҡорал)
РАПОРТ м рапорт; подать рапорт командиру командирға рапорт биреү; передать рапорт правительству хөкүмәткә рапорт тапшырыу
РАПОРТИЧКА ж; разг. ҡыҫҡаса хисап
РАПОРТОВАТЬ сов., несов. рапорт биреү, хәбәр итеү, белдереү; рапортовать руководителю етәксегә рапорт биреү; рапортовать о выполнении госзаказа дәүләт заказын үтәү тураһында хәбәр итеү
РАПС м рапс (әцернә сәскәләр гаиләһенә ҡараган майлы цҫемлек)
рАпсовый, -ая, -ое рапс ...ы; рапсовое масло рапс майы
РАПСОДИЯ ж рапсодия (1. боронго гректарҙа эпик әҫәрҙәр өҙөгө 2. халыҡ йырҙары темаларына яҙылган музыкаль әҫәр); Венгерская рапсодия Листа Листың Венгр рапсодияһы
РАРИТЕТ м; книжн. раритет (цтә һирәк осрай торган ҡиммәтле нәмә)
РАС... приставка см. раз...
РАСА ж раса; монголоидная раса монголоид расаһы
РАСИЗМ м расизм; борьба против расизма расизмға ҡаршы көрәш
РАСИСТ м расист (расизм яҡлы кеше)
РАСИСТСКИЙ, -ая, -ое расизм ...ы, расистик, расистар ...ы; расистская теория расизм теорияһы; расистский режим расистик режим
РАСКАБАЛИТЬ сов. кого-что азат итеү, ҡотҡарыу; раскабалить рабов ҡолдарҙы азат итеү
РАСКАБАЛИТЬСЯ сов. азат ителеү, ҡоллоҡтан ҡотолоу
РАСКАБАЛЯТЬ несов. см. раскабалить
РАСКАБАЛЯТЬСЯ несов 1. см. раскабалиться 2. страд. от раскабалять
РАСКАИВАТЬСЯ несов. см. раскаяться
РАСКАЛЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от раскалить 2. прил. ҡыҙыу, эҫе, уттай ҡыҙған; раскалённая печь ҡыҙыу мейес; раскалённое железо уттай ҡыҙған тимер; раскалённый песок эҫе ҡом
РАСКАЛИТЬ сов. что ныҡ ҡыҙҙырыу (эҫетеү); раскалить железо тимер ҡыҙҙырыу
РАСКАЛИТЬСЯ сов. бик ныҡ ҡыҙыу (эҫеү); печь раскалилась мейес бик ныҡ ҡыҙған
РАСКАЛЫВАТЬ несов. см. расколоть
РАСКАЛЫВАТЬСЯ несов. 1. расколоться 2. страд. от раскалывать
РАСКАЛЯТЬ несов. см. раскалить
РАСКАЛЯТЬСЯ несов. 1. см. раскалиться 2. страд. от раскалять
РАСКАПЫВАТЬ несов. см. раскопать РАСКАРМЛИВАТЬ несов. см. раскормить РАСКАТ I м 1. см. раскатать — раскатывать I, раскататься 1 — раскатываться 1; 2. кәйелтмәк, ҡағылма, салыу (алып барып һуга (кәйелтә) торган ҡырын урын); дорога с раскатами кәйелтмәкле юл 3. уст. урын, ур (ҡәлгәгә туп ҡуя торган, төйөп тигеҙләнгән урын )
РАСКАТ II м 1. см. раскатить — раскатывать II, раскатиться — раскатываться II; раскат волны тулҡындар таралыуы 2. (разгон) (алған) тиҙлек, тиҙлек алыу, ҡыҙыулап китеү; перевернуться на всём раскате алған тиҙлектә түңкәрелеү 3. обычно мн. раскаты (длительный, прерывистый гул) гөрһөлдәү, дөһөрләү, күкрәү; раскаты грома күк дөһөрләүе 4. мн. раскаты (өҙөк-өҙөк, яңғырауыҡлы, яңғыратып) тауыш, һайраған тауыш; раскаты смеха яңғыратып көлгән тауыш; голосистые раскаты жаворонков һабан турғайҙарының яңғырауыҡлы тауыштары
РАСКАТАТЬ сов. что 1. йәйеү, йәйеп ебәреү, таратыу; раскатать ковёр келәм йәйеү 2. тәгәр(л)әтеп (таратып) ебәреү, тәгәр(л)әтеп (таратып) ташлау; раскатать брёвна бүрәнәләрҙе тәгәрәтеп ебәреү 3. тәгәр(л)әтеү, тәгәр(л)әтеп тигеҙләү; раскатать бельё катком йыуылған керҙе бәләк менән тәгәрәтеп тигеҙләү 4. шыуып тайғаҡлау (тигеҙләү, шымартыу); раскатать лёд боҙҙо шыуып тигеҙләү 5. йәйеү; раскатать тесто ҡамыр йәйеү
РАСКАТАТЬСЯ I сов. 1. яҙылыу, һүтелеп китеү; ковёр раскатался келәм яҙылды 2. йәйелеү
РАСКАТАТЬСЯ II несов.; разг. шәберәк йөрөй (шыуа) башлау
РАСКАТИСТЫЙ, -ая, -ое 1. яңғырап (шаңғырап) торған, гөрһөлдәгән; раздался раскатистый удар грома күктең гөрһөлдәгән тауышы ишетелде 2. яңғырауыҡлы, яңғырап торған; раскатистый смех яңғырауыҡлы көлөү
РАСКАТИТЬ сов. что 1. ҡыҙҙырып ебәреү, тиҙлек биреү, әйләндереп ебәреү; раскатить колесо тәгәрмәсте әйләндереп ебәреү 2. тә-гәр(л)әтеп (таратып) ебәреү (ташлау); раскатить бочки мискәләрҙе тәгәрәтеп ебәреү; раскатить брёвна бүрәнәләрҙе таратып ташлау
РАСКАТИТЬСЯ сов. 1. ҡыҙып (әйләнеп, шыуып, ҡыҙыулап) китеү; под гору телега раскатилась тау аҫтына табан арба ҡыҙыулап китте 2. (в разные стороны) тәгәрәп (таралып) китеү; яблоки раскатились алмалар тәгәрәп китте 3. (разнестись) таралыу; выстрел раскатился по реке атыу тауышы йылға буйлап таралды
РАСКАТЫВАТЬ I несов. см. раскатать
РАСКАТЫВАТЬ II несов. 1. см. раскатить 2. ҡыҙырып (күп) йөрөү; раскатывать по курортам курорттарҙа күп йөрөү
278
әйт 4. элек, әүәл, борон; раньше здесь был лес элек бында урман булған ♦ раньше времени көн элгәре (элек)
РАПА ж; спец. рапа (тоҙга бай булган кцл һыуы )
РАПИРА ж рапира (фехтованиела ҡулланыла торган дцрт ҡырлы ҡорал)
РАПОРТ м рапорт; подать рапорт командиру командирға рапорт биреү; передать рапорт правительству хөкүмәткә рапорт тапшырыу
РАПОРТИЧКА ж; разг. ҡыҫҡаса хисап
РАПОРТОВАТЬ сов., несов. рапорт биреү, хәбәр итеү, белдереү; рапортовать руководителю етәксегә рапорт биреү; рапортовать о выполнении госзаказа дәүләт заказын үтәү тураһында хәбәр итеү
РАПС м рапс (әцернә сәскәләр гаиләһенә ҡараган майлы цҫемлек)
рАпсовый, -ая, -ое рапс ...ы; рапсовое масло рапс майы
РАПСОДИЯ ж рапсодия (1. боронго гректарҙа эпик әҫәрҙәр өҙөгө 2. халыҡ йырҙары темаларына яҙылган музыкаль әҫәр); Венгерская рапсодия Листа Листың Венгр рапсодияһы
РАРИТЕТ м; книжн. раритет (цтә һирәк осрай торган ҡиммәтле нәмә)
РАС... приставка см. раз...
РАСА ж раса; монголоидная раса монголоид расаһы
РАСИЗМ м расизм; борьба против расизма расизмға ҡаршы көрәш
РАСИСТ м расист (расизм яҡлы кеше)
РАСИСТСКИЙ, -ая, -ое расизм ...ы, расистик, расистар ...ы; расистская теория расизм теорияһы; расистский режим расистик режим
РАСКАБАЛИТЬ сов. кого-что азат итеү, ҡотҡарыу; раскабалить рабов ҡолдарҙы азат итеү
РАСКАБАЛИТЬСЯ сов. азат ителеү, ҡоллоҡтан ҡотолоу
РАСКАБАЛЯТЬ несов. см. раскабалить
РАСКАБАЛЯТЬСЯ несов 1. см. раскабалиться 2. страд. от раскабалять
РАСКАИВАТЬСЯ несов. см. раскаяться
РАСКАЛЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от раскалить 2. прил. ҡыҙыу, эҫе, уттай ҡыҙған; раскалённая печь ҡыҙыу мейес; раскалённое железо уттай ҡыҙған тимер; раскалённый песок эҫе ҡом
РАСКАЛИТЬ сов. что ныҡ ҡыҙҙырыу (эҫетеү); раскалить железо тимер ҡыҙҙырыу
РАСКАЛИТЬСЯ сов. бик ныҡ ҡыҙыу (эҫеү); печь раскалилась мейес бик ныҡ ҡыҙған
РАСКАЛЫВАТЬ несов. см. расколоть
РАСКАЛЫВАТЬСЯ несов. 1. расколоться 2. страд. от раскалывать
РАСКАЛЯТЬ несов. см. раскалить
РАСКАЛЯТЬСЯ несов. 1. см. раскалиться 2. страд. от раскалять
РАСКАПЫВАТЬ несов. см. раскопать РАСКАРМЛИВАТЬ несов. см. раскормить РАСКАТ I м 1. см. раскатать — раскатывать I, раскататься 1 — раскатываться 1; 2. кәйелтмәк, ҡағылма, салыу (алып барып һуга (кәйелтә) торган ҡырын урын); дорога с раскатами кәйелтмәкле юл 3. уст. урын, ур (ҡәлгәгә туп ҡуя торган, төйөп тигеҙләнгән урын )
РАСКАТ II м 1. см. раскатить — раскатывать II, раскатиться — раскатываться II; раскат волны тулҡындар таралыуы 2. (разгон) (алған) тиҙлек, тиҙлек алыу, ҡыҙыулап китеү; перевернуться на всём раскате алған тиҙлектә түңкәрелеү 3. обычно мн. раскаты (длительный, прерывистый гул) гөрһөлдәү, дөһөрләү, күкрәү; раскаты грома күк дөһөрләүе 4. мн. раскаты (өҙөк-өҙөк, яңғырауыҡлы, яңғыратып) тауыш, һайраған тауыш; раскаты смеха яңғыратып көлгән тауыш; голосистые раскаты жаворонков һабан турғайҙарының яңғырауыҡлы тауыштары
РАСКАТАТЬ сов. что 1. йәйеү, йәйеп ебәреү, таратыу; раскатать ковёр келәм йәйеү 2. тәгәр(л)әтеп (таратып) ебәреү, тәгәр(л)әтеп (таратып) ташлау; раскатать брёвна бүрәнәләрҙе тәгәрәтеп ебәреү 3. тәгәр(л)әтеү, тәгәр(л)әтеп тигеҙләү; раскатать бельё катком йыуылған керҙе бәләк менән тәгәрәтеп тигеҙләү 4. шыуып тайғаҡлау (тигеҙләү, шымартыу); раскатать лёд боҙҙо шыуып тигеҙләү 5. йәйеү; раскатать тесто ҡамыр йәйеү
РАСКАТАТЬСЯ I сов. 1. яҙылыу, һүтелеп китеү; ковёр раскатался келәм яҙылды 2. йәйелеү
РАСКАТАТЬСЯ II несов.; разг. шәберәк йөрөй (шыуа) башлау
РАСКАТИСТЫЙ, -ая, -ое 1. яңғырап (шаңғырап) торған, гөрһөлдәгән; раздался раскатистый удар грома күктең гөрһөлдәгән тауышы ишетелде 2. яңғырауыҡлы, яңғырап торған; раскатистый смех яңғырауыҡлы көлөү
РАСКАТИТЬ сов. что 1. ҡыҙҙырып ебәреү, тиҙлек биреү, әйләндереп ебәреү; раскатить колесо тәгәрмәсте әйләндереп ебәреү 2. тә-гәр(л)әтеп (таратып) ебәреү (ташлау); раскатить бочки мискәләрҙе тәгәрәтеп ебәреү; раскатить брёвна бүрәнәләрҙе таратып ташлау
РАСКАТИТЬСЯ сов. 1. ҡыҙып (әйләнеп, шыуып, ҡыҙыулап) китеү; под гору телега раскатилась тау аҫтына табан арба ҡыҙыулап китте 2. (в разные стороны) тәгәрәп (таралып) китеү; яблоки раскатились алмалар тәгәрәп китте 3. (разнестись) таралыу; выстрел раскатился по реке атыу тауышы йылға буйлап таралды
РАСКАТЫВАТЬ I несов. см. раскатать
РАСКАТЫВАТЬ II несов. 1. см. раскатить 2. ҡыҙырып (күп) йөрөү; раскатывать по курортам курорттарҙа күп йөрөү
278