Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 290 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
РАСПРОЩАТЬСЯ
РАСПРОЩАТЬСЯ сов. см. распроститься
РАСПРЫСКАТЬ сов. что; разг. һибеү, һиптереү, сәсрәтеү, һибеп (сәсрәтеп) бөтөрөү; распрыскать духи хушбуйҙы һөртөп бөтөрөү
РАСПРЫСКИВАТЕЛЬ м һиптергес
РАСПРЫСКИВАТЬ несов. см. распрыскать
РАСПРЯ ж ыҙғыш, талаш, ғауға, низағ; межплеменная распря ырыуҙар араһындағы ыҙғыш
РАСПРЯГАТЬ несов. см. распрячь
РАСПРЯГАТЬСЯ несов. 1. см. распрячься 2. страд. от распрягать
РАСПРЯМИТЬ сов. кого-что турайтыу, төҙәйтеү, яҙыу; распрямить согнутый гвоздь кәкрәйгән ҡаҙаҡты төҙәйтеү; распрямить спину арҡаны турайтыу
РАСПРЯМИТЬСЯ сов. турайыу, төҙәйеү, яҙылыу; проволока распрямилась тимерсыбыҡ яҙылды
РАСПРЯМЛЯТЬ несов. см. распрямить
РАСПРЯМЛЯТЬСЯ несов. 1. см. распрямиться 2. страд. от распрямлять
РАСПРЯЧЬ сов. кого туғарыу, туғарып ҡуйыу; распрячь волов үгеҙҙәрҙе туғарыу
РАСПРЯЧЬСЯ сов. туғарылыу, туғарылып китеү; лошадь распряглась ат туғарылған
РАСПУГАТЬ сов. кого-что; разг. ҡурҡытыу, ҡурҡытып (таратып) ебәреү; распугать птиц ҡоштарҙы ҡурҡытыу; распугать детей балаларҙы ҡурҡытыу
РАСПУГИВАТЬ несов. см. распугать
РАСПУГИВАТЬСЯ несов. страд. от распугивать
РАСПУСКАТЬ несов. см. распустить
РАСПУСКАТЬСЯ несов. 1. см. распуститься 2. страд. от распускать
РАСПУСТИТЬ сов. 1. кого-что таратыу, ебәреү; распустить собрание йыйылышты таратыу; распустить школьников на каникулы уҡыусыларҙы каникулға ебәреү 2. что бушатыу, бу-шағайтыу, ебәрә төшөү, ысҡындырыу; распустить ремень ҡайышты бушатыу; распустить вожжи дилбегәне бушатыу 3. что йәйеү, киреү, йәйеп (елберләтеп) ебәреү; распустить знамёна байраҡтарҙы елберләтеп ебәреү; распустить парус елкәнде киреү 4. что (спустить петли, превратив вязанье в нити) һүтеү, күҙен ебәреү; распустить чулок ойоҡ һүтеү 5. кого-что; разг. (ослабить дисциплину) тәртипте бушатыу, ҡаты тотмау, шашындырыу, шаштырыу; распустить детей балаларҙы шаштырыу 6. разг. таратыу, һөйләү; распустить сплетню ғәйбәт таратыу 7. разг. (растворить ) иҙеү, иретеү; распустить краску в воде һыуҙа буяу иҙеү ♦ распустить нюни разг. зарланыу, балауыҙ һығыу, күҙ һытыу; распустить слюни см. слюни; распустить язык см. язык
РАСПУСТИТЬСЯ сов. 1. асылыу, япраҡ ярыу, сәскә атыу; почки распустились бөрө асылған; сирень распустилась сирень сәскә атты
290
2. разг. бушау, сиселеү, ысҡыныу; пояс распустился билбау сиселгән 3. һүтелеү, күҙе китеү, һүрелеү; чулки распустились ойоҡ һүрелгән 4. (о волосах) тағатылыу, һүтелеү, туҙыу; коса распустилась сәс толомо тағатылды 5. (потерять выдержку) йомшарыу, ихтыяр юғалыу 6. перен., разг. тәртипһеҙләнеү, шашыу, тыйнаҡһыҙланыу, аҙыу; мальчики распустились малайҙар тәртипһеҙләнде 7. разг. (раствориться в жидкости) иреү, иҙелеү; соль распустилась в воде тоҙ һыуҙа ирене
РАСПУТАТЬ сов. 1. что сисеү, һүтеү, тағатыу; распутать узел төйөн сисеү 2. что; перен. (сделать понятным) сисеү, асыҡлау, осона сығыу, хәл итеү; распутать сложный вопрос ҡатмарлы мәсьәләне хәл итеү 3. кого-что (освободить от пут) тышауын сисеү (һалдырыу); распутать лошадь аттың тышауын сисеү
РАСПУТАТЬСЯ сов. 1. сиселеү, ысҡыныу, һүтелеү; узел распутался төйөн сиселде 2. перен ., разг. асыҡланыу, сиселеү, аныҡланыу, хәл ителеү; дело распуталось эш асыҡланды 3. с кем-чем и без доп.; перен., разг. ҡотолоу, арыныу, бушаныу, йырып сығыу; распутаться с долгами бурыстарҙан ҡотолоу 4. (освободиться от пут) тышауы ысҡыныу (сиселеү); лошадь распуталась аттың тышауы ысҡынған
РАСПУТИЦА ж өҙәрем, юл өҙөклөгө, алаша-пран; весенняя распутица яҙғы юл өҙөклөгө; выехать в распутицу өҙәремдә юлға сығыу
РАСПУТНИК м и РАСПУТНИЦА ж аҙғын
(фәхеш, боҙоҡ) кеше, уйнашсы
РАСПУТНИЧАТЬ несов. аҙыу
РАСПУТНЫЙ, -ая, -ое аҙғын, боҙоҡ, фәхеш; распутный человек аҙғын кеше; распутное поведение боҙоҡ ҡылыҡ
РАСПУТСТВО с аҙғынлыҡ, боҙоҡлоҡ, фәхешлек; предаваться распутству аҙғынлыҡҡа бирелеү
РАСПУТСТВОВАТЬ несов. см. распутничать
РАСПУТЫВАТЬ несов. см. распутать
РАСПУТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. распутаться 2. страд. от распутывать
РАСПУТЬЕ с 1. юл саты (сатлығы, айыраһы)
2. разг. см. распутица ♦ на распутье (быть, стоять и т.п.) ике арала (булыу, тороу һ.б.), икеләнеп ҡалыу
РАСПУХАТЬ несов. см. распухнуть _ . _ „ч. г г г
РАСПУХЛЫЙ, -ая, -ое прост. күпкән, ҡаба-
рынҡы, шешенке; распухлое лицо шешенке йөҙ
РАСПУХНУТЬ сов. 1. шешеү, шешенеү, күбеү, ҡабарыу, бүртеү; палец распух бармаҡ шеште 2. перен., разг. саманан тыш артыу, артыҡ ҙурайыу (ҡабарыу, күбәйеү); штаты распухли штат саманан тыш артты
РАСПУЧИВАТЬ несов. см. распучить
РАСПУЧИТЬ сов. кого-что безл.; прост. ҡабартыу, күбендереү
РАСПРОЩАТЬСЯ сов. см. распроститься
РАСПРЫСКАТЬ сов. что; разг. һибеү, һиптереү, сәсрәтеү, һибеп (сәсрәтеп) бөтөрөү; распрыскать духи хушбуйҙы һөртөп бөтөрөү
РАСПРЫСКИВАТЕЛЬ м һиптергес
РАСПРЫСКИВАТЬ несов. см. распрыскать
РАСПРЯ ж ыҙғыш, талаш, ғауға, низағ; межплеменная распря ырыуҙар араһындағы ыҙғыш
РАСПРЯГАТЬ несов. см. распрячь
РАСПРЯГАТЬСЯ несов. 1. см. распрячься 2. страд. от распрягать
РАСПРЯМИТЬ сов. кого-что турайтыу, төҙәйтеү, яҙыу; распрямить согнутый гвоздь кәкрәйгән ҡаҙаҡты төҙәйтеү; распрямить спину арҡаны турайтыу
РАСПРЯМИТЬСЯ сов. турайыу, төҙәйеү, яҙылыу; проволока распрямилась тимерсыбыҡ яҙылды
РАСПРЯМЛЯТЬ несов. см. распрямить
РАСПРЯМЛЯТЬСЯ несов. 1. см. распрямиться 2. страд. от распрямлять
РАСПРЯЧЬ сов. кого туғарыу, туғарып ҡуйыу; распрячь волов үгеҙҙәрҙе туғарыу
РАСПРЯЧЬСЯ сов. туғарылыу, туғарылып китеү; лошадь распряглась ат туғарылған
РАСПУГАТЬ сов. кого-что; разг. ҡурҡытыу, ҡурҡытып (таратып) ебәреү; распугать птиц ҡоштарҙы ҡурҡытыу; распугать детей балаларҙы ҡурҡытыу
РАСПУГИВАТЬ несов. см. распугать
РАСПУГИВАТЬСЯ несов. страд. от распугивать
РАСПУСКАТЬ несов. см. распустить
РАСПУСКАТЬСЯ несов. 1. см. распуститься 2. страд. от распускать
РАСПУСТИТЬ сов. 1. кого-что таратыу, ебәреү; распустить собрание йыйылышты таратыу; распустить школьников на каникулы уҡыусыларҙы каникулға ебәреү 2. что бушатыу, бу-шағайтыу, ебәрә төшөү, ысҡындырыу; распустить ремень ҡайышты бушатыу; распустить вожжи дилбегәне бушатыу 3. что йәйеү, киреү, йәйеп (елберләтеп) ебәреү; распустить знамёна байраҡтарҙы елберләтеп ебәреү; распустить парус елкәнде киреү 4. что (спустить петли, превратив вязанье в нити) һүтеү, күҙен ебәреү; распустить чулок ойоҡ һүтеү 5. кого-что; разг. (ослабить дисциплину) тәртипте бушатыу, ҡаты тотмау, шашындырыу, шаштырыу; распустить детей балаларҙы шаштырыу 6. разг. таратыу, һөйләү; распустить сплетню ғәйбәт таратыу 7. разг. (растворить ) иҙеү, иретеү; распустить краску в воде һыуҙа буяу иҙеү ♦ распустить нюни разг. зарланыу, балауыҙ һығыу, күҙ һытыу; распустить слюни см. слюни; распустить язык см. язык
РАСПУСТИТЬСЯ сов. 1. асылыу, япраҡ ярыу, сәскә атыу; почки распустились бөрө асылған; сирень распустилась сирень сәскә атты
290
2. разг. бушау, сиселеү, ысҡыныу; пояс распустился билбау сиселгән 3. һүтелеү, күҙе китеү, һүрелеү; чулки распустились ойоҡ һүрелгән 4. (о волосах) тағатылыу, һүтелеү, туҙыу; коса распустилась сәс толомо тағатылды 5. (потерять выдержку) йомшарыу, ихтыяр юғалыу 6. перен., разг. тәртипһеҙләнеү, шашыу, тыйнаҡһыҙланыу, аҙыу; мальчики распустились малайҙар тәртипһеҙләнде 7. разг. (раствориться в жидкости) иреү, иҙелеү; соль распустилась в воде тоҙ һыуҙа ирене
РАСПУТАТЬ сов. 1. что сисеү, һүтеү, тағатыу; распутать узел төйөн сисеү 2. что; перен. (сделать понятным) сисеү, асыҡлау, осона сығыу, хәл итеү; распутать сложный вопрос ҡатмарлы мәсьәләне хәл итеү 3. кого-что (освободить от пут) тышауын сисеү (һалдырыу); распутать лошадь аттың тышауын сисеү
РАСПУТАТЬСЯ сов. 1. сиселеү, ысҡыныу, һүтелеү; узел распутался төйөн сиселде 2. перен ., разг. асыҡланыу, сиселеү, аныҡланыу, хәл ителеү; дело распуталось эш асыҡланды 3. с кем-чем и без доп.; перен., разг. ҡотолоу, арыныу, бушаныу, йырып сығыу; распутаться с долгами бурыстарҙан ҡотолоу 4. (освободиться от пут) тышауы ысҡыныу (сиселеү); лошадь распуталась аттың тышауы ысҡынған
РАСПУТИЦА ж өҙәрем, юл өҙөклөгө, алаша-пран; весенняя распутица яҙғы юл өҙөклөгө; выехать в распутицу өҙәремдә юлға сығыу
РАСПУТНИК м и РАСПУТНИЦА ж аҙғын
(фәхеш, боҙоҡ) кеше, уйнашсы
РАСПУТНИЧАТЬ несов. аҙыу
РАСПУТНЫЙ, -ая, -ое аҙғын, боҙоҡ, фәхеш; распутный человек аҙғын кеше; распутное поведение боҙоҡ ҡылыҡ
РАСПУТСТВО с аҙғынлыҡ, боҙоҡлоҡ, фәхешлек; предаваться распутству аҙғынлыҡҡа бирелеү
РАСПУТСТВОВАТЬ несов. см. распутничать
РАСПУТЫВАТЬ несов. см. распутать
РАСПУТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. распутаться 2. страд. от распутывать
РАСПУТЬЕ с 1. юл саты (сатлығы, айыраһы)
2. разг. см. распутица ♦ на распутье (быть, стоять и т.п.) ике арала (булыу, тороу һ.б.), икеләнеп ҡалыу
РАСПУХАТЬ несов. см. распухнуть _ . _ „ч. г г г
РАСПУХЛЫЙ, -ая, -ое прост. күпкән, ҡаба-
рынҡы, шешенке; распухлое лицо шешенке йөҙ
РАСПУХНУТЬ сов. 1. шешеү, шешенеү, күбеү, ҡабарыу, бүртеү; палец распух бармаҡ шеште 2. перен., разг. саманан тыш артыу, артыҡ ҙурайыу (ҡабарыу, күбәйеү); штаты распухли штат саманан тыш артты
РАСПУЧИВАТЬ несов. см. распучить
РАСПУЧИТЬ сов. кого-что безл.; прост. ҡабартыу, күбендереү