Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 299 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
РАСТРЁПА
РАСТОРГОВАТЬСЯ сов. 1. уст. (разбогатеть от торговли) һатыу итеп (сауҙа итеп) байыу 2. прост. (бөтә тауарҙы) һатып бөтөрөү; хорошо расторговаться тауарҙарҙы уңышлы һатып бөтөрөү
РАСТОРГОВЫВАТЬ несов. см. расторговать
РАСТОРГОВЫВАТЬСЯ несов. см. расторговаться
РАСТОРЖЕНИЕ с см. расторгнуть — расторгать; расторжение договора килешеүҙе өҙөү; расторжение брака никахты өҙөү
РАСТОРМОШИТЬ сов.; разг. 1. что туҙҙырыу, болартыу, аҫтын өҫкә әйләндереү (килтереү); растормошить сумку сумканың аҫтын өҫкә әйләндереү 2. кого төрткөләп уятыу; растормошить спящего ребёнка йоҡлаған баланы төрткөләп уятыу 3. кого-что; перен. (вывести из состояния вялости) ҡуҙғатыу, хәрәкәткә килтереү
РАСТОРОПНОСТЬ ж өлгөрлөк, етеҙлек, тилберлек; отличаться расторопностью етеҙлек менән айырылып тороу; проявить расторопность өлгөрлөк күрһәтеү
РАСТОРОПНЫЙ, -ая, -ое өлгөр(өм), етеҙ, бөтмөр, тилбер; расторопная сноха өлгөрөм килен; расторопная хозяйка етеҙ хужабикә
РАСТОСКОВАТЬСЯ сов.; разг. ныҡ һағына (юҡһына, яманһыулай) башлау; растосковаться по родине тыуған илде ныҡ һағына башлау
РАСТОЧАТЬ несов. 1. см. расточить II 1;
2. что; перен. йомартланыу, йомартлыҡ күрһәтеү; расточать похвалы маҡтауҙарға йомартланыу
РАСТОЧАТЬСЯ несов. страд. от расточать
РАСТОЧИТЕЛЬ м и РАСТОЧИТЕЛЬНИЦА ж бәрәшән (һаҡһыҙ) кеше, туҙҙырыусы, әрәм-шәрәм (тәләф, исраф) итеүсе; расточитель наследства мираҫты әрәм-шәрәм итеүсе
РАСТОЧИТЕЛЬНОСТЬ ж әрәм-шәрәм (исраф, тәләф) итеүсәнлек, бәрәшәнлек; проявлять расточительность бәрәшәнлек күрһәтеү
РАСТОЧИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое бәрәшән, һаҡһыҙ, исраф (әрәм-шәрәм, тәләф) итеүсән; расточительный человек бәрәшән кеше
РАСТОЧИТЕЛЬСТВО с тәләфләү, исраф (әрәм-шәрәм, тәләф) итеү; расточительство в расходовании денег аҡса тәләфләү
РАСТОЧИТЬ I сов. что; тех. ҡырыу, ҡырып тәрәнәйтеү (киңәйтеү); расточить деталь деталде ҡырыу
РАСТОЧИТЬ II сов. что 1. книжн. тәләфләү, исрафлау, исраф (әрәм-шәрәм) итеү, туҙҙырып бөтөрөү, бәрәшән тотоноу; расточить богатства байлыҡты тәләфләү; расточить наследство мираҫты туҙҙырып бөтөрөү 2. см. расточать 2
РАСТОЧИТЬСЯ сов.; тех. ҡырылып киңәйеү (ҙурайыу, тәрәнәйеү)
РАСТОЧНИК м ҡырыусы (ҡырғыс станокта эшләгән эшсе)
РАСТОЧНЫЙ, -ая, -ое тех. ҡырғыс, ҡыра торған; расточные работы ҡырыу эштәре; расточный станок ҡырғыс станок
РАСТРАВИТЬ сов. 1. кого-что; прям., перен. ярһытыу, ҡуҙғытыу, әрнетеү; растравить рану яраны ярһытыу; растравить горе ҡайғыны ҡуҙғытыу 2. что; полигр. ашатыу, уйыу (кислота ярҙамында хәреф ҡалҡышын кцтәрец йәки төшөрөц)
РАСТРАВИТЬСЯ сов. 1. разг. ярһыу, ҡуҙғыу, ҡуҙыу, аҙыу; рана растравилась яра ҡуҙғыған 2. полигр. кислота ашау
РАСТРАВЛИВАТЬ несов. см. растравить
РАСТРАВЛЯТЬ несов. см. растравить
РАСТРАНЖИРИВАТЬ несов. см. растранжирить
РАСТРАНЖИРИТЬ сов. что; разг. тәләфләү, туҙҙырыу, туҙҙырып (әрәм-шәрәм итеп, тотоп, түгеп) бөтөрөү; растранжирить деньги аҡса туҙҙырыу
РАСТРАНЖИРИТЬСЯ сов.; разг. мал (аҡса) туҙҙырыу, туҙҙырып бөтөрөү
РАСТРАТА ж 1. см. растратить — растрачивать; растрата времени ваҡыт әрәм итеү; растрата сил көс юғалтыу 2. (незаконное расходование денег должностным лицом) өҫкә аҡса сығыу, өҫкә сығарыу 3. (незаконно растраченные казённые деньги) өҫкә сыҡҡан аҡса
РАСТРАТИТЬ сов. что 1. тотоп бөтөрөү, тотоноп бөтөү; растратить деньги на мелочи аҡсаны ваҡ-төйәккә тотоп бөтөрөү 2. (незаконно израсходовать ) туҙҙырыу, әрәм-шәрәм итеү, тәләфләү; растратить казённые деньги ҡаҙна аҡсаһын туҙҙырыу 3. перен. юҡҡа сығарыу, юғалтыу, әрәм итеү; растратить здоровье һаулыҡ юғалтыу; растратить силы көс әрәм итеү
РАСТРАТЧИК м и РАСТРАТЧИЦА ж өҫтө-нә сыҡҡан кеше, дәүләт аҡсаһын (милкен) туҙҙырыусы
РАСТРАЧИВАТЬ несов. см. растратить
РАСТРАЧИВАТЬСЯ несов. страд. от растрачивать
РАСТРЕВОЖИТЬ сов. кого-что 1. борсолдороу, шомландырыу, тынысһыҙлау, борсоу (шом) һалыу, хәүефкә төшөрөү; растревожить мать әсәйҙе борсоуға һалыу 2. прям., перен., разг. ярһытыу, ҡуҙғытыу; растревожить рану яраны ҡуҙғытыу; растревожить сердце йөрәкте ярһытыу
РАСТРЕВОЖИТЬСЯ сов. борсолоу, шомланыу, хәүефләнеү, тынысһыҙланыу; растревожиться напрасно бушҡа тынысһыҙланыу
РАСТРЕЗВОНИТЬ сов. что, о чём; прост. хәбәр таратыу, һөйләп бөтөү; растрезвонить раньше времени о поездке сәфәр тураһында ваҡытынан алда һөйләп бөтөү
РАСТРЁПА м и ж; прост. 1. йолҡош, ялбыр баш; ходить растрёпой йолҡош булып йөрөү 2. см. разиня
299
РАСТОРГОВАТЬСЯ сов. 1. уст. (разбогатеть от торговли) һатыу итеп (сауҙа итеп) байыу 2. прост. (бөтә тауарҙы) һатып бөтөрөү; хорошо расторговаться тауарҙарҙы уңышлы һатып бөтөрөү
РАСТОРГОВЫВАТЬ несов. см. расторговать
РАСТОРГОВЫВАТЬСЯ несов. см. расторговаться
РАСТОРЖЕНИЕ с см. расторгнуть — расторгать; расторжение договора килешеүҙе өҙөү; расторжение брака никахты өҙөү
РАСТОРМОШИТЬ сов.; разг. 1. что туҙҙырыу, болартыу, аҫтын өҫкә әйләндереү (килтереү); растормошить сумку сумканың аҫтын өҫкә әйләндереү 2. кого төрткөләп уятыу; растормошить спящего ребёнка йоҡлаған баланы төрткөләп уятыу 3. кого-что; перен. (вывести из состояния вялости) ҡуҙғатыу, хәрәкәткә килтереү
РАСТОРОПНОСТЬ ж өлгөрлөк, етеҙлек, тилберлек; отличаться расторопностью етеҙлек менән айырылып тороу; проявить расторопность өлгөрлөк күрһәтеү
РАСТОРОПНЫЙ, -ая, -ое өлгөр(өм), етеҙ, бөтмөр, тилбер; расторопная сноха өлгөрөм килен; расторопная хозяйка етеҙ хужабикә
РАСТОСКОВАТЬСЯ сов.; разг. ныҡ һағына (юҡһына, яманһыулай) башлау; растосковаться по родине тыуған илде ныҡ һағына башлау
РАСТОЧАТЬ несов. 1. см. расточить II 1;
2. что; перен. йомартланыу, йомартлыҡ күрһәтеү; расточать похвалы маҡтауҙарға йомартланыу
РАСТОЧАТЬСЯ несов. страд. от расточать
РАСТОЧИТЕЛЬ м и РАСТОЧИТЕЛЬНИЦА ж бәрәшән (һаҡһыҙ) кеше, туҙҙырыусы, әрәм-шәрәм (тәләф, исраф) итеүсе; расточитель наследства мираҫты әрәм-шәрәм итеүсе
РАСТОЧИТЕЛЬНОСТЬ ж әрәм-шәрәм (исраф, тәләф) итеүсәнлек, бәрәшәнлек; проявлять расточительность бәрәшәнлек күрһәтеү
РАСТОЧИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое бәрәшән, һаҡһыҙ, исраф (әрәм-шәрәм, тәләф) итеүсән; расточительный человек бәрәшән кеше
РАСТОЧИТЕЛЬСТВО с тәләфләү, исраф (әрәм-шәрәм, тәләф) итеү; расточительство в расходовании денег аҡса тәләфләү
РАСТОЧИТЬ I сов. что; тех. ҡырыу, ҡырып тәрәнәйтеү (киңәйтеү); расточить деталь деталде ҡырыу
РАСТОЧИТЬ II сов. что 1. книжн. тәләфләү, исрафлау, исраф (әрәм-шәрәм) итеү, туҙҙырып бөтөрөү, бәрәшән тотоноу; расточить богатства байлыҡты тәләфләү; расточить наследство мираҫты туҙҙырып бөтөрөү 2. см. расточать 2
РАСТОЧИТЬСЯ сов.; тех. ҡырылып киңәйеү (ҙурайыу, тәрәнәйеү)
РАСТОЧНИК м ҡырыусы (ҡырғыс станокта эшләгән эшсе)
РАСТОЧНЫЙ, -ая, -ое тех. ҡырғыс, ҡыра торған; расточные работы ҡырыу эштәре; расточный станок ҡырғыс станок
РАСТРАВИТЬ сов. 1. кого-что; прям., перен. ярһытыу, ҡуҙғытыу, әрнетеү; растравить рану яраны ярһытыу; растравить горе ҡайғыны ҡуҙғытыу 2. что; полигр. ашатыу, уйыу (кислота ярҙамында хәреф ҡалҡышын кцтәрец йәки төшөрөц)
РАСТРАВИТЬСЯ сов. 1. разг. ярһыу, ҡуҙғыу, ҡуҙыу, аҙыу; рана растравилась яра ҡуҙғыған 2. полигр. кислота ашау
РАСТРАВЛИВАТЬ несов. см. растравить
РАСТРАВЛЯТЬ несов. см. растравить
РАСТРАНЖИРИВАТЬ несов. см. растранжирить
РАСТРАНЖИРИТЬ сов. что; разг. тәләфләү, туҙҙырыу, туҙҙырып (әрәм-шәрәм итеп, тотоп, түгеп) бөтөрөү; растранжирить деньги аҡса туҙҙырыу
РАСТРАНЖИРИТЬСЯ сов.; разг. мал (аҡса) туҙҙырыу, туҙҙырып бөтөрөү
РАСТРАТА ж 1. см. растратить — растрачивать; растрата времени ваҡыт әрәм итеү; растрата сил көс юғалтыу 2. (незаконное расходование денег должностным лицом) өҫкә аҡса сығыу, өҫкә сығарыу 3. (незаконно растраченные казённые деньги) өҫкә сыҡҡан аҡса
РАСТРАТИТЬ сов. что 1. тотоп бөтөрөү, тотоноп бөтөү; растратить деньги на мелочи аҡсаны ваҡ-төйәккә тотоп бөтөрөү 2. (незаконно израсходовать ) туҙҙырыу, әрәм-шәрәм итеү, тәләфләү; растратить казённые деньги ҡаҙна аҡсаһын туҙҙырыу 3. перен. юҡҡа сығарыу, юғалтыу, әрәм итеү; растратить здоровье һаулыҡ юғалтыу; растратить силы көс әрәм итеү
РАСТРАТЧИК м и РАСТРАТЧИЦА ж өҫтө-нә сыҡҡан кеше, дәүләт аҡсаһын (милкен) туҙҙырыусы
РАСТРАЧИВАТЬ несов. см. растратить
РАСТРАЧИВАТЬСЯ несов. страд. от растрачивать
РАСТРЕВОЖИТЬ сов. кого-что 1. борсолдороу, шомландырыу, тынысһыҙлау, борсоу (шом) һалыу, хәүефкә төшөрөү; растревожить мать әсәйҙе борсоуға һалыу 2. прям., перен., разг. ярһытыу, ҡуҙғытыу; растревожить рану яраны ҡуҙғытыу; растревожить сердце йөрәкте ярһытыу
РАСТРЕВОЖИТЬСЯ сов. борсолоу, шомланыу, хәүефләнеү, тынысһыҙланыу; растревожиться напрасно бушҡа тынысһыҙланыу
РАСТРЕЗВОНИТЬ сов. что, о чём; прост. хәбәр таратыу, һөйләп бөтөү; растрезвонить раньше времени о поездке сәфәр тураһында ваҡытынан алда һөйләп бөтөү
РАСТРЁПА м и ж; прост. 1. йолҡош, ялбыр баш; ходить растрёпой йолҡош булып йөрөү 2. см. разиня
299