Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 306 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
РАСШНУРОВАТЬСЯ
РАСШНУРОВАТЬСЯ сов. 1. бауы сиселеү; ботинки расшнуровались ботинканың бауы сиселде 2. бауҙы сисеү (бушатыу)
РАСШНУРОВЫВАТЬ несов. см. расшнуровать
РАСШНУРОВЫВАТЬСЯ несов. 1. см. расшнуроваться 2. страд. от расшнуровывать
РАСШУМЕТЬСЯ сов.; разг. 1. ныҡ шаулай башлау, шаулаша башлау; дети расшумелись балалар шаулаша башланы 2. перен. (начать шумно спорить) тауыш ҡуптарыу, ҡысҡыра башлау, ҡысҡырынырға тотоноу; расшуметься из-за пустяка юҡ-барға тауыш ҡуптарыу
РАСШУТИТЬСЯ сов.; разг. шаяртырға (мәрәкәләргә) тотоноу, шаярта (мәрәкәләй) башлау; гость расшутился ҡунаҡ мәрәкәләй башланы
РАСЩЕДРИВАТЬСЯ несов. см. расщедриться
РАСЩЕДРИТЬСЯ сов.; разг. йомартлыҡ күрһәтеү, йомартланыу, йомартланып китеү; мама расщедрилась әсәй йомартланып китте
РАСЩЕЛИНА ж 1. (узкое ущелье в горах) тарлауыҡ; глубокая расщелина тәрән тарлауыҡ 2. (большая трещина) ярыҡ, ек, ярылған урын; расщелина ледника боҙлоҡтағы ек
РАСЩЕЛИТЬСЯ сов.; разг. ярылыу, сатнау, ярылып (сатнап) бөтөү; лёд расщелился боҙ сатнаған
РАСЩЁЛКАТЬ сов. что ватыу, ярыу; расщёлкать орехи сәтләүек ватыу
РАСЩЁЛКИВАТЬ несов. см. расщёлкать, расщёлкнуть
РАСЩЁЛКНУТЬ сов. что; разг. см. расщёлкать
РАСЩЕМИТЬ сов. что; разг. асыу, яҙыу; расщемить клещи ҡыпһыуырҙы асыу
РАСЩЕМЛЯТЬ несов. см. расщемить
РАСЩЕМЛЯТЬСЯ несов. страд. от расщемлять
РАСЩЕП м ярыҡ, айырса; перо с расщепом айырсалы перо
РАСЩЕПАТЬ сов. что; разг. сәрпәкләү, ваҡлау; расщепать полено утын ағасын сәрпәкләү
РАСЩЕПИТЬ сов. что 1. ярыу, ярғылап бөтөрөү, сәрпәкләү; расщепить дощечку таҡтаны ярғылап бөтөрөү 2. спец. (раздробить) аралау, айырыу; расщепить волокна сүсте аралау 3. спец. (разложить на части в результате ка-кой-л. реакции) бүлеү, тарҡатыу, айырыу; расщепить атом атомды тарҡатыу
РАСЩЕПИТЬСЯ сов. 1. ярылыу, ярылып бөтөү (сығыу), сәрпәкләнеү; доска расщепилась таҡта ярылып сыҡты 2. спец. араланыу, айырылыу; волокно расщепилось сүс араланды 3. спец. бүленеү, айырылыу, тарҡалыу; эфир расщепился эфир тарҡалды
РАСЩЕПЛЕНИЕ с см. расщепить — расщеплять, расщепиться — расщепляться; расщепление атомов атомдар тарҡалыуы
РАСЩЕПЛЯТЬ несов. см. расщепить
РАСЩЕПЛЯТЬСЯ несов. 1. см. расщепиться 2. страд. от расщеплять
РАСЩИПАТЬ сов. что һурыу, йолҡоу, айырыу, тетеү; расщипать шерсть йөн тетеү
РАСЩИПЫВАТЬ несов. см. расщипать
РАТИН м ратин (йөн туҡыма)
РАТИНОВЫЙ, -ая, -ое ратин; ратиновое пальто ратин пальто
РАТИФИКАЦИОННЫЙ, -ая, -ое ратификация ...ы; ратификационная процедура ратификация процедураһы
РАТИФИКАЦИЯ ж ратификация, раҫлау
РАТИФИЦИРОВАТЬ сов., несов. что ратификациялау, раҫлау
РАТИФИЦИРОВАТЬСЯ несов. страд. от ратифицировать
РАТНИК м 1. уст. һуғышсы, яугир 2. ист. (солдат) ратник (революцияла тиклем Рәсәйҙәге дәцләт ополчениеһы һалдаты)
рАтный, -ая, -ое 1. уст. (военный) хәрби, һуғышсан; ратные люди хәрби кешеләр 2. высок . (воинский) хәрби, һуғыш ...ы, һуғышсан; ратный подвиг хәрби батырлыҡ
РАТОВАТЬ несов. за кого-что; книжн. көрәшеү, көс һалыу, яҡлау, яҡлап сығыу; ратовать за правду дөрөҫлөк өсөн көрәшеү
РАТУША ж ратуша (1. тар. XVIII—XIX бб. Рәсәйҙәге ҡала идараһы органы 2. ҡайһы бер илдәрҙә ҡала идараһы урынлашҡан бина)
РАТЬ ж 1. уст. (битва) һуғыш, яу; кровопролитная рать ҡанлы һуғыш 2. трад.-поэт. (войско) ғәскәр, сиреү, яу; могучая рать көслө ғәскәр 3. кого-чего, какая; перен., уст. (множество кого-л.) (ҙур) төркөм; рать ненавистников күрә алмаусылар төркөмө
РАУНД м; спорт. раунд (бокста: көрәш барган ваҡыт, гәҙәттә, 3 минут була); четвёртый раунд дүртенсе раунд
РАФИНАД м рафинад (шаҡмаҡлы шәкәр)
РАФИНАДНЫЙ, -ая, -ое рафинад ...ы; рафинадный завод рафинад заводы
РАФИНЁР м (машина) рафинёр (ҡагыҙ етештерецҙә ваҡлау өсөн ҡулллнылган ҡорамал)
РАФИНЁРНЫЙ, -ая, -ое спец. 1. таҙартыу ...ы, таҙарта торған; рафинёрный цех таҙартыу цехы 2. (подвергаемый рафинированию) рафинадлау ...ы, рафинадлай торған; рафинёрная масса рафинадлау массаһы
РАФИНИРОВАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от рафинировать 2. прил. таҙартылған, арынды-рылған, таҙа; рафинированное масло таҙартылған май 3. прил.; перен., книжн. (изысканный ) нескә, нәзәкәтле; рафинированный зритель нәзәкәтле тамашасы
РАФИНИРОВАТЬ сов., несов. что; спец. 1. таҙартыу, рафинирлау, арындырыу (төрлө сит ҡатнашмаларҙан); рафинировать медь
306
РАСШНУРОВАТЬСЯ сов. 1. бауы сиселеү; ботинки расшнуровались ботинканың бауы сиселде 2. бауҙы сисеү (бушатыу)
РАСШНУРОВЫВАТЬ несов. см. расшнуровать
РАСШНУРОВЫВАТЬСЯ несов. 1. см. расшнуроваться 2. страд. от расшнуровывать
РАСШУМЕТЬСЯ сов.; разг. 1. ныҡ шаулай башлау, шаулаша башлау; дети расшумелись балалар шаулаша башланы 2. перен. (начать шумно спорить) тауыш ҡуптарыу, ҡысҡыра башлау, ҡысҡырынырға тотоноу; расшуметься из-за пустяка юҡ-барға тауыш ҡуптарыу
РАСШУТИТЬСЯ сов.; разг. шаяртырға (мәрәкәләргә) тотоноу, шаярта (мәрәкәләй) башлау; гость расшутился ҡунаҡ мәрәкәләй башланы
РАСЩЕДРИВАТЬСЯ несов. см. расщедриться
РАСЩЕДРИТЬСЯ сов.; разг. йомартлыҡ күрһәтеү, йомартланыу, йомартланып китеү; мама расщедрилась әсәй йомартланып китте
РАСЩЕЛИНА ж 1. (узкое ущелье в горах) тарлауыҡ; глубокая расщелина тәрән тарлауыҡ 2. (большая трещина) ярыҡ, ек, ярылған урын; расщелина ледника боҙлоҡтағы ек
РАСЩЕЛИТЬСЯ сов.; разг. ярылыу, сатнау, ярылып (сатнап) бөтөү; лёд расщелился боҙ сатнаған
РАСЩЁЛКАТЬ сов. что ватыу, ярыу; расщёлкать орехи сәтләүек ватыу
РАСЩЁЛКИВАТЬ несов. см. расщёлкать, расщёлкнуть
РАСЩЁЛКНУТЬ сов. что; разг. см. расщёлкать
РАСЩЕМИТЬ сов. что; разг. асыу, яҙыу; расщемить клещи ҡыпһыуырҙы асыу
РАСЩЕМЛЯТЬ несов. см. расщемить
РАСЩЕМЛЯТЬСЯ несов. страд. от расщемлять
РАСЩЕП м ярыҡ, айырса; перо с расщепом айырсалы перо
РАСЩЕПАТЬ сов. что; разг. сәрпәкләү, ваҡлау; расщепать полено утын ағасын сәрпәкләү
РАСЩЕПИТЬ сов. что 1. ярыу, ярғылап бөтөрөү, сәрпәкләү; расщепить дощечку таҡтаны ярғылап бөтөрөү 2. спец. (раздробить) аралау, айырыу; расщепить волокна сүсте аралау 3. спец. (разложить на части в результате ка-кой-л. реакции) бүлеү, тарҡатыу, айырыу; расщепить атом атомды тарҡатыу
РАСЩЕПИТЬСЯ сов. 1. ярылыу, ярылып бөтөү (сығыу), сәрпәкләнеү; доска расщепилась таҡта ярылып сыҡты 2. спец. араланыу, айырылыу; волокно расщепилось сүс араланды 3. спец. бүленеү, айырылыу, тарҡалыу; эфир расщепился эфир тарҡалды
РАСЩЕПЛЕНИЕ с см. расщепить — расщеплять, расщепиться — расщепляться; расщепление атомов атомдар тарҡалыуы
РАСЩЕПЛЯТЬ несов. см. расщепить
РАСЩЕПЛЯТЬСЯ несов. 1. см. расщепиться 2. страд. от расщеплять
РАСЩИПАТЬ сов. что һурыу, йолҡоу, айырыу, тетеү; расщипать шерсть йөн тетеү
РАСЩИПЫВАТЬ несов. см. расщипать
РАТИН м ратин (йөн туҡыма)
РАТИНОВЫЙ, -ая, -ое ратин; ратиновое пальто ратин пальто
РАТИФИКАЦИОННЫЙ, -ая, -ое ратификация ...ы; ратификационная процедура ратификация процедураһы
РАТИФИКАЦИЯ ж ратификация, раҫлау
РАТИФИЦИРОВАТЬ сов., несов. что ратификациялау, раҫлау
РАТИФИЦИРОВАТЬСЯ несов. страд. от ратифицировать
РАТНИК м 1. уст. һуғышсы, яугир 2. ист. (солдат) ратник (революцияла тиклем Рәсәйҙәге дәцләт ополчениеһы һалдаты)
рАтный, -ая, -ое 1. уст. (военный) хәрби, һуғышсан; ратные люди хәрби кешеләр 2. высок . (воинский) хәрби, һуғыш ...ы, һуғышсан; ратный подвиг хәрби батырлыҡ
РАТОВАТЬ несов. за кого-что; книжн. көрәшеү, көс һалыу, яҡлау, яҡлап сығыу; ратовать за правду дөрөҫлөк өсөн көрәшеү
РАТУША ж ратуша (1. тар. XVIII—XIX бб. Рәсәйҙәге ҡала идараһы органы 2. ҡайһы бер илдәрҙә ҡала идараһы урынлашҡан бина)
РАТЬ ж 1. уст. (битва) һуғыш, яу; кровопролитная рать ҡанлы һуғыш 2. трад.-поэт. (войско) ғәскәр, сиреү, яу; могучая рать көслө ғәскәр 3. кого-чего, какая; перен., уст. (множество кого-л.) (ҙур) төркөм; рать ненавистников күрә алмаусылар төркөмө
РАУНД м; спорт. раунд (бокста: көрәш барган ваҡыт, гәҙәттә, 3 минут була); четвёртый раунд дүртенсе раунд
РАФИНАД м рафинад (шаҡмаҡлы шәкәр)
РАФИНАДНЫЙ, -ая, -ое рафинад ...ы; рафинадный завод рафинад заводы
РАФИНЁР м (машина) рафинёр (ҡагыҙ етештерецҙә ваҡлау өсөн ҡулллнылган ҡорамал)
РАФИНЁРНЫЙ, -ая, -ое спец. 1. таҙартыу ...ы, таҙарта торған; рафинёрный цех таҙартыу цехы 2. (подвергаемый рафинированию) рафинадлау ...ы, рафинадлай торған; рафинёрная масса рафинадлау массаһы
РАФИНИРОВАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от рафинировать 2. прил. таҙартылған, арынды-рылған, таҙа; рафинированное масло таҙартылған май 3. прил.; перен., книжн. (изысканный ) нескә, нәзәкәтле; рафинированный зритель нәзәкәтле тамашасы
РАФИНИРОВАТЬ сов., несов. что; спец. 1. таҙартыу, рафинирлау, арындырыу (төрлө сит ҡатнашмаларҙан); рафинировать медь
306