Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 354 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СБРОСИТЬ
раҡтырыу; сбросать вещи в чемодан әйберҙәрҙе сумаҙанға быраҡтырыу
СБРОСИТЬ сов. 1. кого-что ташлау, ырғытыу, төшөрөп ебәреү, йығыу, сбросить снег с крыши өй түбәһенән ҡар ташлау 2. кого-что; перен ., разг. алып ташлау, (бәреп) төшөрөү, ҡолатыу; сбросить самодержавие самодержавиены ҡолатыу 3. что; разг. һыпырып алыу, алып ташлау, һалып (алып) ырғытыу; сбросить с себя шубу өҫтөңдәге тунды һалып ырғытыу 4. что ҡойоу, һалыу; берёза сбросила листья ҡайын япраҡтарын ҡойған 5. что (уменьшить, понизить ) кәметеү, төшөрөү; сбросить скорость тиҙлекте кәметеү 6. во что; разг. ташлау, атып бәреү, быраҡтырыу (бырғытыу); сбросить бумаги в корзину ҡағыҙҙарҙы кәрзингә ташлау 7. что (в биржевых операциях — пустить в продажу сразу в большом количестве) күпләп сығарыу; сбросить акции күпләп акция сығарыу 8. что (на счётах) алып ташлау, сигереү ♦ сбросить маску см. маска
СБРОСИТЬСЯ сов. 1. һикереү, ташланыу, ырғыу 2. прост. аҡса һалышыу, күмәкләп йыйыу, йыйылышып алып биреү, йыйылышыу; сброситься по сто рублей йөҙәр һум аҡса һалышыу
СБРОСНОЙ и СБРОСНЫЙ, -ая, -ое гидро-тех. 1. ағыҙа торған, ағыҙғыс 2. (полученный в результате сброса) ағып төшкән; грунтовые и сбросные воды ер аҫты һәм ағып төшкән һыуҙар
СБРОШЮРОВАТЬ сов. см. брошюровать
СБРУЙНЫЙ, -ая, -ое сбруй ...ы, ҡамыт-дуға ...ы; сбруйный сарай ҡамыт-дуға һарайы
сбрУя ж 1. сбруй, еп-йышыу, ҡамыт-дуға 2. прост. (орудия, снасти для какого-л. промысла ) ҡорал, ҡорамал; плотничья сбруя балтасы ҡорамалы; сапожная сбруя итексе ҡорамалы
СБРЫЗГИВАТЬ несов. см. сбрызнуть
СБРЫЗГИВАТЬСЯ несов. страд. от сбрызгивать
СБРЫЗНУТЬ сов. бөркөү, бөркөп алыу, һиптереү, һиптереп алыу, һибәләү; сбрызнуть бельё кергә һыу бөркөп алыу; дождь сбрызнул землю ергә ямғыр һибәләне
СБЫВАТЬ несов. см. сбыть
СБЫВАТЬСЯ несов. 1. см. сбыться 2. страд. от сбывать
СБЫТ м (тауар) һатыу; рынок сбыта тауар һатыу баҙары
СБЫТОВОЙ, -ая, -ое торг. һатыу ...ы; сбытовые организации һатыу ойошмалары
СБЫТЬ сов. 1. (продать) һатыу, һатып ебәреү; сбыть товар тауарҙы һатып ебәреү 2. разг. (избавиться от кого-чего-л.) ҡотолоу, арыныу; сбыть кошек бесәйҙәрҙән ҡотолоу; сбыть ненужные вещи кәрәкһеҙ нәмәләрҙән арыныу 3. (пойти на убыль) кәмеү, кәмей төшөү, тартылыу, ҡайтыу; вода в реке сбыла йылғаның һыуы
ҡайтҡан; к вечеру жар сбыл кискә табан эҫелек кәмей төштө
СБЫТЬСЯ сов. үтәлеү, бойомға (ғәмәлгә, тормошҡа) ашыу; надежды сбылись өмөттәр тормошҡа ашты
СВАДЕБНЫЙ, -ая, -ое туй ...ы; свадебный подарок туй бүләге; свадебные обряды туй йолалары СВАДЬБА ж туй, туй мәжлесе; сыграть свадьбу туй үткәреү ♦ золотая свадьба см. золотой; серебряная свадьба см. серебряный; до свадьбы заживёт туйыңа тиклем төҙәлер (йәрәхәтләнгән кешегә ҡарата шаярып әйтелә)
СВАЙНЫЙ, -ая, -ое 1. свай ултыртыу (ҡағыу) ...ы; свайные работы свай ҡағыу эштәре 2. свай өҫтөнә ҡоролған (ултыртылған); свайные постройки свай өҫтөнә ҡоролған ҡаралтылар
СВАЛИВАТЬ несов. см. свалить
СВАЛИВАТЬСЯ несов. 1. см. свалиться 2. страд. от сваливать
СВАЛИТЬ сов. 1. кого-что йығыу, ауҙарыу; ветер свалил дерево ел ағасты ауҙарған; пуля свалила медведя пуля айыуҙы йыҡты 2. перен., разг. (бәреп) төшөрөү, ҡолатыу; свалить царскую монархию батша монархияһын ҡолатыу 3. перен., разг. (овладеть кем-л. — о сне) йоҡо баҫыу, ауырайтыу; (о болезни) йығыу; его свалил сон уны йоҡо баҫты 4. (сбросить что-л. грузное) төшөрөү, ауҙарыу, бушатыу; свалить мешок с плеч тоҡто яурындан төшөрөү; свалить бревно во двор бүрәнәләрҙе ишек алдына ауҙарыу 5. перен. (избавить себя от чего-л. обременительного ) ҡотолоу, арыныу, өҫтән (ауыр) йөк төшөү; свалить с себя хлопоты (һәр төрлө) мәшәҡәттәрҙән арыныу 6. перен. (переложить на кого-л. свои обязанности) йөкмәтеү, тапшырыу, тағыу; все дела свалили на меня барлыҡ эштәрҙе миңә йөкмәттеләр 7. спец. (наклонить в сторону, накренить) кинәт бороу, янтайтыу, ҡырынайтыу 8. япһарыу, ауҙарыу, һылтау; свалить вину на другого ғәйепте икенсе кешегә япһарыу 9. (небрежно бросить) ырғытыу, ташлау, быраҡтырыу; свалить вещи в угол нәмәләрҙе мөйөшкә быраҡтырыу
СВАЛИТЬСЯ сов. 1. йығылыу, ҡолау, ҡолап (йығылып) төшөү (ҡалыу); свалиться с крыши ҡыйыҡтан ҡолап төшөү; свалиться с лошади аттан йығылып ҡалыу 2. (повалиться) ауыу, ҡолау; забор свалился ҡойма ауған 3. разг. (серьёзно заболеть) аяҡтан йығылыу, ауырып (ятып) китеү 4. (подохнуть — о скоте) үлеү, ҡырылыу 5. спец. (наклониться в сторону) ҡырынайыу, ҡыйшайыу, янтайыу; самолёт плавно свалился на левое крыло самолёт яй ғына һулға табан янтайҙы 6. перен., разг. төшөү; свалились на меня заботы миңә мәшәҡәттәр төштө ♦ гора с плеч свалилась өҫтән йөк төштө
СВАЛКА ж 1. см. свалить 1, 4, 7; 2. сүплек, сүп-сар; вывести мусор на свалку сүп-сарҙы
354
раҡтырыу; сбросать вещи в чемодан әйберҙәрҙе сумаҙанға быраҡтырыу
СБРОСИТЬ сов. 1. кого-что ташлау, ырғытыу, төшөрөп ебәреү, йығыу, сбросить снег с крыши өй түбәһенән ҡар ташлау 2. кого-что; перен ., разг. алып ташлау, (бәреп) төшөрөү, ҡолатыу; сбросить самодержавие самодержавиены ҡолатыу 3. что; разг. һыпырып алыу, алып ташлау, һалып (алып) ырғытыу; сбросить с себя шубу өҫтөңдәге тунды һалып ырғытыу 4. что ҡойоу, һалыу; берёза сбросила листья ҡайын япраҡтарын ҡойған 5. что (уменьшить, понизить ) кәметеү, төшөрөү; сбросить скорость тиҙлекте кәметеү 6. во что; разг. ташлау, атып бәреү, быраҡтырыу (бырғытыу); сбросить бумаги в корзину ҡағыҙҙарҙы кәрзингә ташлау 7. что (в биржевых операциях — пустить в продажу сразу в большом количестве) күпләп сығарыу; сбросить акции күпләп акция сығарыу 8. что (на счётах) алып ташлау, сигереү ♦ сбросить маску см. маска
СБРОСИТЬСЯ сов. 1. һикереү, ташланыу, ырғыу 2. прост. аҡса һалышыу, күмәкләп йыйыу, йыйылышып алып биреү, йыйылышыу; сброситься по сто рублей йөҙәр һум аҡса һалышыу
СБРОСНОЙ и СБРОСНЫЙ, -ая, -ое гидро-тех. 1. ағыҙа торған, ағыҙғыс 2. (полученный в результате сброса) ағып төшкән; грунтовые и сбросные воды ер аҫты һәм ағып төшкән һыуҙар
СБРОШЮРОВАТЬ сов. см. брошюровать
СБРУЙНЫЙ, -ая, -ое сбруй ...ы, ҡамыт-дуға ...ы; сбруйный сарай ҡамыт-дуға һарайы
сбрУя ж 1. сбруй, еп-йышыу, ҡамыт-дуға 2. прост. (орудия, снасти для какого-л. промысла ) ҡорал, ҡорамал; плотничья сбруя балтасы ҡорамалы; сапожная сбруя итексе ҡорамалы
СБРЫЗГИВАТЬ несов. см. сбрызнуть
СБРЫЗГИВАТЬСЯ несов. страд. от сбрызгивать
СБРЫЗНУТЬ сов. бөркөү, бөркөп алыу, һиптереү, һиптереп алыу, һибәләү; сбрызнуть бельё кергә һыу бөркөп алыу; дождь сбрызнул землю ергә ямғыр һибәләне
СБЫВАТЬ несов. см. сбыть
СБЫВАТЬСЯ несов. 1. см. сбыться 2. страд. от сбывать
СБЫТ м (тауар) һатыу; рынок сбыта тауар һатыу баҙары
СБЫТОВОЙ, -ая, -ое торг. һатыу ...ы; сбытовые организации һатыу ойошмалары
СБЫТЬ сов. 1. (продать) һатыу, һатып ебәреү; сбыть товар тауарҙы һатып ебәреү 2. разг. (избавиться от кого-чего-л.) ҡотолоу, арыныу; сбыть кошек бесәйҙәрҙән ҡотолоу; сбыть ненужные вещи кәрәкһеҙ нәмәләрҙән арыныу 3. (пойти на убыль) кәмеү, кәмей төшөү, тартылыу, ҡайтыу; вода в реке сбыла йылғаның һыуы
ҡайтҡан; к вечеру жар сбыл кискә табан эҫелек кәмей төштө
СБЫТЬСЯ сов. үтәлеү, бойомға (ғәмәлгә, тормошҡа) ашыу; надежды сбылись өмөттәр тормошҡа ашты
СВАДЕБНЫЙ, -ая, -ое туй ...ы; свадебный подарок туй бүләге; свадебные обряды туй йолалары СВАДЬБА ж туй, туй мәжлесе; сыграть свадьбу туй үткәреү ♦ золотая свадьба см. золотой; серебряная свадьба см. серебряный; до свадьбы заживёт туйыңа тиклем төҙәлер (йәрәхәтләнгән кешегә ҡарата шаярып әйтелә)
СВАЙНЫЙ, -ая, -ое 1. свай ултыртыу (ҡағыу) ...ы; свайные работы свай ҡағыу эштәре 2. свай өҫтөнә ҡоролған (ултыртылған); свайные постройки свай өҫтөнә ҡоролған ҡаралтылар
СВАЛИВАТЬ несов. см. свалить
СВАЛИВАТЬСЯ несов. 1. см. свалиться 2. страд. от сваливать
СВАЛИТЬ сов. 1. кого-что йығыу, ауҙарыу; ветер свалил дерево ел ағасты ауҙарған; пуля свалила медведя пуля айыуҙы йыҡты 2. перен., разг. (бәреп) төшөрөү, ҡолатыу; свалить царскую монархию батша монархияһын ҡолатыу 3. перен., разг. (овладеть кем-л. — о сне) йоҡо баҫыу, ауырайтыу; (о болезни) йығыу; его свалил сон уны йоҡо баҫты 4. (сбросить что-л. грузное) төшөрөү, ауҙарыу, бушатыу; свалить мешок с плеч тоҡто яурындан төшөрөү; свалить бревно во двор бүрәнәләрҙе ишек алдына ауҙарыу 5. перен. (избавить себя от чего-л. обременительного ) ҡотолоу, арыныу, өҫтән (ауыр) йөк төшөү; свалить с себя хлопоты (һәр төрлө) мәшәҡәттәрҙән арыныу 6. перен. (переложить на кого-л. свои обязанности) йөкмәтеү, тапшырыу, тағыу; все дела свалили на меня барлыҡ эштәрҙе миңә йөкмәттеләр 7. спец. (наклонить в сторону, накренить) кинәт бороу, янтайтыу, ҡырынайтыу 8. япһарыу, ауҙарыу, һылтау; свалить вину на другого ғәйепте икенсе кешегә япһарыу 9. (небрежно бросить) ырғытыу, ташлау, быраҡтырыу; свалить вещи в угол нәмәләрҙе мөйөшкә быраҡтырыу
СВАЛИТЬСЯ сов. 1. йығылыу, ҡолау, ҡолап (йығылып) төшөү (ҡалыу); свалиться с крыши ҡыйыҡтан ҡолап төшөү; свалиться с лошади аттан йығылып ҡалыу 2. (повалиться) ауыу, ҡолау; забор свалился ҡойма ауған 3. разг. (серьёзно заболеть) аяҡтан йығылыу, ауырып (ятып) китеү 4. (подохнуть — о скоте) үлеү, ҡырылыу 5. спец. (наклониться в сторону) ҡырынайыу, ҡыйшайыу, янтайыу; самолёт плавно свалился на левое крыло самолёт яй ғына һулға табан янтайҙы 6. перен., разг. төшөү; свалились на меня заботы миңә мәшәҡәттәр төштө ♦ гора с плеч свалилась өҫтән йөк төштө
СВАЛКА ж 1. см. свалить 1, 4, 7; 2. сүплек, сүп-сар; вывести мусор на свалку сүп-сарҙы
354