Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 355 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
сүплеккә сығарып ташлау 3. разг. (беспорядочная драка) өймәкләшеп һуғышыу, ойпалашыу, яғалашыу
свАлочный, -ая, -ое 1. сүплек ...ы, сүп-сар ...ы 2. ойпалашҡан, яғалашҡан
СВАЛЯТЬ сов. что баҫыу; свалять валенки быйма баҫыу; свалять сукно тула баҫыу; свалять войлок кейеҙ баҫыу ♦ свалять дурака ахмаҡлыҡ эшләп ташлау
СВАЛЯТЬСЯ сов. 1. (об изделиях из шерсти, пуха) баҫылыу; сукно свалялось хорошо тула шыма баҫылды 2. (спутаться, сбиться — о волосах , шерсти) сыуалып (сейәлеп, сеймәлеп, кейеҙләнеп) бөтөү
СВАНСКИЙ, -ая, -ое сван ...ы; сванский язык сван теле
СВАНЫ мн. свандар, сван халҡы (Көнбайыш Грузияла йәшәгән тау халҡы) // ед. сван м сван ир-аты; сванка ж сван ҡатын-ҡыҙы
СВАРА ж талаш, талаш-тартыш, ығы-зығы, ыҙғыш; завести свару ыҙғыш тыуҙырыу
СВАРИВАТЬ несов. см. сварить 2
СВАРИВАТЬСЯ несов. страд. от сваривать
СВАРИТЬ сов. 1. бешереү, ҡайнатыу, бешереп (ҡайнатып) алыу; сварить кашу бутҡа бешереп алыу; сварить варенье ҡайнатма ҡайнатып алыу 2. тех. иретеп йәбештереү, ҡыҙҙырып йәбештереү, сваркалау (аппарат, агрегат менән); сварить трубы торбаларҙы иретеп йәбештереү ♦ каши не сваришь с кем кем менәндер борсағың бешмәү
СВАРИТЬСЯ несов.; уст. талашыу, әрепләшеү, тиргәшеү, ирешеү
СВАРИТЬСЯ сов. 1. см. вариться 1; мясо сварилось ит бешеп сыҡты 2. уст. һеңеү, үҙләшеү (аш тураһында) 3. прост. (ошпариться) бешеү, яндырып алыу, яныу (кеше тәне); свариться кипятком ҡайнар һыуға яныу
СВАРКА ж иретеп йәбештереү, сварка (ике тимерҙе һ. б. иретеп тоташтырыу процесы); газовая сварка газ сваркаһы; автогенная сварка автоген менән иретеп йәбештереү; кислородная сварка кислород менән иретеп йәбештереү
СВАРЛИВОСТЬ ж мыжыҡлыҡ, ғауғасыл-лыҡ, тауыш сығарыуға әүәҫлек
СВАРЛИВЫЙ, -ая, -ое мыжыҡ, ғауғасыл, тауыш сығарыусан; сварливый старик ғауғасыл ҡарт
СВАРНОЙ, -ая, -ое тех. сваркаланған, иретеп йәбештерелгән; сварнЫе трубы иретеп йәбештерелгән торбалар
сварочный, -ая, -ое иретеп йәбештереү ...ы, сварка ...ы; сварочные работы иретеп йәбештереү эштәре; сварочный цех иретеп йәбештереү цехы
СВАРЩИК м и СВАРЩИЦА ж иретеп йәбештереүсе; школа сварщиков иретеп йәбеште
СВЕЖЕИСПЕЧЁННЫЙ
реүселәр мәктәбе; работать сварщиком иретеп йәбештереүсе булып эшләү
СВАСТИКА ж свастика; фашистская свастика фашист свастикаһы
СВАТ м 1. яусы, димсе 2. ҡоҙа ♦ ни сват ни брат; ни сват ни кум атам-затым (зат-ботом) түгел; атам туғаны, инәм ҡәрендәше түгел
СВАТАНЬЕ с см. сватать, свататься
СВАТАТЬ несов. 1. кого, кому, за кого (ҡыҙ) димләү 2. ҡоҙалау, яусылау, димләү, яусы (ҡоҙа) ебәреү, ҡыҙ һоратыу (әйттереү); сватать дочь соседа күршенең ҡыҙын яусылау 3. перен., разг. (усиленно предлагать что-л.) димләү, ҡоҙалау; сватать в председатели рәйеслеккә ҡоҙалау
СВАТАТЬСЯ несов. яусы (ҡоҙа) ебәреү, ҡыҙ әйттереү (һоратыу), ҡоҙалау, яусылау, димләү
СВАТОВСТВО с см. сватать, свататься
СВАТЬЯ ж ҡоҙағый; стать сватьями ҡоҙағыйҙар булып китеү
СВАХА ж яусы, димсе
СВАЯ ж свай (терәк багана); забить сваю свай ҡағыу; сваи моста күпер свайҙары
СВЕДЕНИЕ с 1. обычно мн. сведения мәғлүмәт, хәбәр; получать сведения хәбәр алып тороу; собрать сведения мәғлүмәт йыйыу; статистические сведения статистик мәғлүмәттәр 2. (знания в какой-л. области) белем; сведения по физике физиканан белем; агрономические сведения агрономия буйынса белем 3. (осведомлённость в чём-л.) таныштырыу, таныш (хәбәрҙар) булыу, белдереү, хәбәр (мәғлүм) итеү, иғтибар ♦ к вашему сведению в знач. вводн. сл. белгегеҙ килһә, мәғлүм булһын
СВЕДЕНИЕ с 1. см. свести — сводить II 1, 4—13; 2. (судорожное сжатие мышц) тартышыу; (конечностей) көҙән йыйырыу; сведение ноги аяҡты көҙән йыйырыу
сведущий, -ая, -ее (хорошо осведомлённый в какой-л. области) тәрән белемле, ҙур мәғлүмәтле; сведущий человек ҙур мәғлүмәтле кеше
СВЕЖЕ... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәреец “кцптән тцгел”, “әле яцы”, “яцы гына” мәгәнәлә-рен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., свежевспа-ханный яңы ғына һөрөлгән, свежевыбритый әле яңы ҡырынған
СВЕЖЕВАТЬ несов. тиреһен тунап эс-ҡарынын алыу; свежевать тушу барана тәкә түшкәһен тунап эс-ҡарынын алыу
СВЕЖЕВАТЬСЯ несов. страд. от свежевать
СВЕЖЕЗАМОРОЖЕННЫЙ, -ая, -ое туңдырылған (яцы көйө, йыйып алгас та туцдырыл-ган); свежезамороженная смородина туңдырылған ҡарағат
СВЕЖЕИСПЕЧЁННЫЙ, -ая, -ое 1. яңы бешерелгән, яңы бешкән, яңы ғына бешеп сыҡҡан; свежеиспечённый хлеб яңы бешкән икмәк 2. перен ., разг. яңы, яңы ғына -ған/-гән; свежеиспе-
355
12*
свАлочный, -ая, -ое 1. сүплек ...ы, сүп-сар ...ы 2. ойпалашҡан, яғалашҡан
СВАЛЯТЬ сов. что баҫыу; свалять валенки быйма баҫыу; свалять сукно тула баҫыу; свалять войлок кейеҙ баҫыу ♦ свалять дурака ахмаҡлыҡ эшләп ташлау
СВАЛЯТЬСЯ сов. 1. (об изделиях из шерсти, пуха) баҫылыу; сукно свалялось хорошо тула шыма баҫылды 2. (спутаться, сбиться — о волосах , шерсти) сыуалып (сейәлеп, сеймәлеп, кейеҙләнеп) бөтөү
СВАНСКИЙ, -ая, -ое сван ...ы; сванский язык сван теле
СВАНЫ мн. свандар, сван халҡы (Көнбайыш Грузияла йәшәгән тау халҡы) // ед. сван м сван ир-аты; сванка ж сван ҡатын-ҡыҙы
СВАРА ж талаш, талаш-тартыш, ығы-зығы, ыҙғыш; завести свару ыҙғыш тыуҙырыу
СВАРИВАТЬ несов. см. сварить 2
СВАРИВАТЬСЯ несов. страд. от сваривать
СВАРИТЬ сов. 1. бешереү, ҡайнатыу, бешереп (ҡайнатып) алыу; сварить кашу бутҡа бешереп алыу; сварить варенье ҡайнатма ҡайнатып алыу 2. тех. иретеп йәбештереү, ҡыҙҙырып йәбештереү, сваркалау (аппарат, агрегат менән); сварить трубы торбаларҙы иретеп йәбештереү ♦ каши не сваришь с кем кем менәндер борсағың бешмәү
СВАРИТЬСЯ несов.; уст. талашыу, әрепләшеү, тиргәшеү, ирешеү
СВАРИТЬСЯ сов. 1. см. вариться 1; мясо сварилось ит бешеп сыҡты 2. уст. һеңеү, үҙләшеү (аш тураһында) 3. прост. (ошпариться) бешеү, яндырып алыу, яныу (кеше тәне); свариться кипятком ҡайнар һыуға яныу
СВАРКА ж иретеп йәбештереү, сварка (ике тимерҙе һ. б. иретеп тоташтырыу процесы); газовая сварка газ сваркаһы; автогенная сварка автоген менән иретеп йәбештереү; кислородная сварка кислород менән иретеп йәбештереү
СВАРЛИВОСТЬ ж мыжыҡлыҡ, ғауғасыл-лыҡ, тауыш сығарыуға әүәҫлек
СВАРЛИВЫЙ, -ая, -ое мыжыҡ, ғауғасыл, тауыш сығарыусан; сварливый старик ғауғасыл ҡарт
СВАРНОЙ, -ая, -ое тех. сваркаланған, иретеп йәбештерелгән; сварнЫе трубы иретеп йәбештерелгән торбалар
сварочный, -ая, -ое иретеп йәбештереү ...ы, сварка ...ы; сварочные работы иретеп йәбештереү эштәре; сварочный цех иретеп йәбештереү цехы
СВАРЩИК м и СВАРЩИЦА ж иретеп йәбештереүсе; школа сварщиков иретеп йәбеште
СВЕЖЕИСПЕЧЁННЫЙ
реүселәр мәктәбе; работать сварщиком иретеп йәбештереүсе булып эшләү
СВАСТИКА ж свастика; фашистская свастика фашист свастикаһы
СВАТ м 1. яусы, димсе 2. ҡоҙа ♦ ни сват ни брат; ни сват ни кум атам-затым (зат-ботом) түгел; атам туғаны, инәм ҡәрендәше түгел
СВАТАНЬЕ с см. сватать, свататься
СВАТАТЬ несов. 1. кого, кому, за кого (ҡыҙ) димләү 2. ҡоҙалау, яусылау, димләү, яусы (ҡоҙа) ебәреү, ҡыҙ һоратыу (әйттереү); сватать дочь соседа күршенең ҡыҙын яусылау 3. перен., разг. (усиленно предлагать что-л.) димләү, ҡоҙалау; сватать в председатели рәйеслеккә ҡоҙалау
СВАТАТЬСЯ несов. яусы (ҡоҙа) ебәреү, ҡыҙ әйттереү (һоратыу), ҡоҙалау, яусылау, димләү
СВАТОВСТВО с см. сватать, свататься
СВАТЬЯ ж ҡоҙағый; стать сватьями ҡоҙағыйҙар булып китеү
СВАХА ж яусы, димсе
СВАЯ ж свай (терәк багана); забить сваю свай ҡағыу; сваи моста күпер свайҙары
СВЕДЕНИЕ с 1. обычно мн. сведения мәғлүмәт, хәбәр; получать сведения хәбәр алып тороу; собрать сведения мәғлүмәт йыйыу; статистические сведения статистик мәғлүмәттәр 2. (знания в какой-л. области) белем; сведения по физике физиканан белем; агрономические сведения агрономия буйынса белем 3. (осведомлённость в чём-л.) таныштырыу, таныш (хәбәрҙар) булыу, белдереү, хәбәр (мәғлүм) итеү, иғтибар ♦ к вашему сведению в знач. вводн. сл. белгегеҙ килһә, мәғлүм булһын
СВЕДЕНИЕ с 1. см. свести — сводить II 1, 4—13; 2. (судорожное сжатие мышц) тартышыу; (конечностей) көҙән йыйырыу; сведение ноги аяҡты көҙән йыйырыу
сведущий, -ая, -ее (хорошо осведомлённый в какой-л. области) тәрән белемле, ҙур мәғлүмәтле; сведущий человек ҙур мәғлүмәтле кеше
СВЕЖЕ... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәреец “кцптән тцгел”, “әле яцы”, “яцы гына” мәгәнәлә-рен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., свежевспа-ханный яңы ғына һөрөлгән, свежевыбритый әле яңы ҡырынған
СВЕЖЕВАТЬ несов. тиреһен тунап эс-ҡарынын алыу; свежевать тушу барана тәкә түшкәһен тунап эс-ҡарынын алыу
СВЕЖЕВАТЬСЯ несов. страд. от свежевать
СВЕЖЕЗАМОРОЖЕННЫЙ, -ая, -ое туңдырылған (яцы көйө, йыйып алгас та туцдырыл-ган); свежезамороженная смородина туңдырылған ҡарағат
СВЕЖЕИСПЕЧЁННЫЙ, -ая, -ое 1. яңы бешерелгән, яңы бешкән, яңы ғына бешеп сыҡҡан; свежеиспечённый хлеб яңы бешкән икмәк 2. перен ., разг. яңы, яңы ғына -ған/-гән; свежеиспе-
355
12*