Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 366 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СВЯЗАТЬ
хим. ҡушылған, ҡатнашҡан, ҡушылмалы, ҡатнашмалы; связанный кислород ҡатнашмалы кислород
СВЯЗАТЬ сов. 1. что (тоташтырып) бәйләү; связать разорванную верёвку өҙөлгән бауҙы тоташтырып бәйләү 2. что беркетеү; связать плот һал беркетеү 3. что төйнәп (бәйләп) ҡуйыу; связать вещи в узелок нәмәләрҙе төйөнсөккә төйнәп ҡуйыу 4. кого-что сырмап (уратып) бәйләү, бәйләп ҡуйыу, аяҡ-ҡулын бәйләп ҡуйыу; связать преступника енәйәтсенең аяҡ-ҡулын бәйләп ҡуйыу 5. кого-что (установить сношения с кем-чем-л.) бәйләү, бәйләнешкә индереү; связать свою судьбу с кем-л. кем менәндер үҙ яҙмышыңды бәйләү; связать завод с заказчиками заводты заказ биреүселәр менән бәйләнешкә индереү 6. кого-что (сблизить нравственно, духовно) яҡынайтыу, берләштереү; их связала судьба уларҙы яҙмыш берләштерҙе; нас всех связало горе беҙҙең барыбыҙҙы ла ҡайғы яҡынайтты 7. что (установить сообщение между чем-л.) тоташтырыу, бәйләү; эти города свяжет автострада был ҡалаларҙы үҙ-ара автомобиль юлдары тоташтырасаҡ 8. что, с чем (совместить как части единого целого) бергә (бер үк ваҡытта) алып барыу, бергә башҡарыу, бәйләү; связать теорию с практикой теория менән практиканы бәйләү 9. кого-что; перен. (стеснить) ҡыҫыу, быуыу, юл ҡуймау; связать инициативу инициативаға юл ҡуймау; связать волю теләген (ынтылышын) ҡыҫыу, ирек бирмәү 10. что бәйләү; связать шаль шәл бәйләү; связать носки ойоҡбаш бәйләү ♦ связать по рукам и ногам см. рука
СВЯЗАТЬСЯ сов. 1. (скрепиться друг с другом ) бәйләнеү; связаться ремнём ҡайыш менән бәйләнеү 2. с кем-чем (установить сношения) бәйләнешкә инеү; связаться с родительским комитетом ата-әсәләр комитеты менән бәйләнешкә инеү 3. (установить связь при помощи технических средств) бәйләнешкә (элемтәгә) инеү; связаться по телефону телефон аша бәйләнешкә инеү 4. с кем-чем; разг. (сблизиться, завести общие дела) бәйләнеү, бәйләнешкә инеү
СВЯЗИСТ м 1. элемтә хеҙмәткәре, элемтәсе 2. см. связной 2
СВЯЗИСТКА ж см. связист 1
СВЯЗКА ж 1. см. связать 2; связка плотов һалдарҙы беркетеү 2. бәйләм; связка ключей асҡыстар бәйләме; связка лука һуған бәйләме 3. анат. бәйләүес, тарамыш; растяжение связок тарамыш тартылыу 4. грам. хәбәр бәйләүесе (ҡушма хәбәр составындамы ярҙамсы ҡылым) ♦ голосовые связки см. голосовой
СВЯЗНОЙ, -ая, -ое 1. бәйләнеш (элемтә) тотоусы, бәйләнеш (элемтә) тотоу өсөн тәғәйенләнгән; связной офицер бәйләнеш тотоусы офицер 2. в знач. сущ. связной м элемтәсе (хәрби час-тарҙа); послать связного элемтәсе ебәреү 3. спец.
тоташтырыусы, нығытыусы (нәмә); связной болт нығытыусы болт; связные доски тоташтырыусы таҡталар
СВЯЗНОСТЬ ж бәйләнешле булыу, бәйләнеш-лелек, төҙөклөк; связность речи телмәрҙәге бәй-ләнешлелек; связность изложения телмәрҙәге бәйләнешлелек
СВЯЗНЫЙ, -ая, -ое бәйләнешле, төҙөк; связная речь бәйләнешле телмәр; связный рассказ төҙөк хикәйә
СВЯЗОЧНЫЙ, -ая, -ое анат. бәйләй (тоташтыра) торған; связочный аппарат сустава быуынды тоташтыра торған аппарат
СВЯЗУЮЩИЙ, -ая, -ее книжн. 1. прич. от связывать 2. прил. бәйләй (ҡатыра, тоташтыра) торған, бәйләүсе, тоташтырыусы; связующее звено тоташтырыусы быуын
СВЯЗЫВАТЬ несов. 1. см. связать 1—9; 2. что и без доп. бөрөштөрөү, ҡамаштырыу; танин связывает танин ауыҙҙы бөрөштөрә
СВЯЗЫВАТЬСЯ несов. 1. см. связаться 2. страд. от связывать 1
СВЯЗЬ ж 1. (взаимные отношения между кем-чем-л.) бәйләнеш, бәйләү; связь между промышленностью и сельским хозяйством сәнәғәт менән ауыл хужалығы араһындағы бәйләнеш; родственные связи туғанлыҡ бәйләнештәре; торговые связи сауҙа бәйләнештәре 2. (тесное общение ) элемтә, бәйләнеш, яҡын мөнәсәбәт; поддерживать связь с кем-л. кем менәндер яҡын мөнәсәбәттә булыу 3. (внутреннее единство с кем-л.) тығыҙ бәйләнеш, берлек; иметь связь с народом халыҡ менән бәйләнештә булыу 4. элемтә, бәйләнеш; телефонная связь телефон аша бәйләнеш; космическая связь йыһан менән бәйләнеш 5. элемтә; работники связи элемтә хеҙмәткәрҙәре свЯсло с көлтә бауы
святейший, -ая, -ее изгеләрҙән изге (православие патриархының, Синодтың һәм Рим папаһы титулының состав өлөшө)
СВЯТИЛИЩЕ с 1. (храм) ғибәҙәтхана 2. чего ; перен. изге (мөҡәддәс) урын (усаҡ, сығанаҡ); святилище науки фәндең изге усағы
СВЯТИТЬ несов. что изгеләндереү, изгегә әйләндереү (христиан динендә)
свЯтки мн. Святки (христиандарҙа Рашты-уанан алып Крещениега тиклем байрам көндәр)
святой, -ая, -ое 1. рел. (божественный) гөнаһһыҙ, саф, изге, дини, илаһи; святой дух изге рух; Святое Евангелие Изге Инжил 2. высок . ҡәҙерле, изге, ғәзиз; святая Родина ғәзиз Ватан; святая земля ғәзиз ер; святая память об отце атайымдан ҡалған изге ҡомартҡы 3. (безгрешный , непорочный) ғәйебе (гөнаһы) булмаған, керһеҙ, саф, изге; святой человек изге кеше; святая любовь саф мөхәббәт 4. (обязательный, непреложный ) иң ҡәҙерле, бөйөк, мөҡәддәс; святая обязанность мөҡәддәс бурыс; святое дело изге
366
хим. ҡушылған, ҡатнашҡан, ҡушылмалы, ҡатнашмалы; связанный кислород ҡатнашмалы кислород
СВЯЗАТЬ сов. 1. что (тоташтырып) бәйләү; связать разорванную верёвку өҙөлгән бауҙы тоташтырып бәйләү 2. что беркетеү; связать плот һал беркетеү 3. что төйнәп (бәйләп) ҡуйыу; связать вещи в узелок нәмәләрҙе төйөнсөккә төйнәп ҡуйыу 4. кого-что сырмап (уратып) бәйләү, бәйләп ҡуйыу, аяҡ-ҡулын бәйләп ҡуйыу; связать преступника енәйәтсенең аяҡ-ҡулын бәйләп ҡуйыу 5. кого-что (установить сношения с кем-чем-л.) бәйләү, бәйләнешкә индереү; связать свою судьбу с кем-л. кем менәндер үҙ яҙмышыңды бәйләү; связать завод с заказчиками заводты заказ биреүселәр менән бәйләнешкә индереү 6. кого-что (сблизить нравственно, духовно) яҡынайтыу, берләштереү; их связала судьба уларҙы яҙмыш берләштерҙе; нас всех связало горе беҙҙең барыбыҙҙы ла ҡайғы яҡынайтты 7. что (установить сообщение между чем-л.) тоташтырыу, бәйләү; эти города свяжет автострада был ҡалаларҙы үҙ-ара автомобиль юлдары тоташтырасаҡ 8. что, с чем (совместить как части единого целого) бергә (бер үк ваҡытта) алып барыу, бергә башҡарыу, бәйләү; связать теорию с практикой теория менән практиканы бәйләү 9. кого-что; перен. (стеснить) ҡыҫыу, быуыу, юл ҡуймау; связать инициативу инициативаға юл ҡуймау; связать волю теләген (ынтылышын) ҡыҫыу, ирек бирмәү 10. что бәйләү; связать шаль шәл бәйләү; связать носки ойоҡбаш бәйләү ♦ связать по рукам и ногам см. рука
СВЯЗАТЬСЯ сов. 1. (скрепиться друг с другом ) бәйләнеү; связаться ремнём ҡайыш менән бәйләнеү 2. с кем-чем (установить сношения) бәйләнешкә инеү; связаться с родительским комитетом ата-әсәләр комитеты менән бәйләнешкә инеү 3. (установить связь при помощи технических средств) бәйләнешкә (элемтәгә) инеү; связаться по телефону телефон аша бәйләнешкә инеү 4. с кем-чем; разг. (сблизиться, завести общие дела) бәйләнеү, бәйләнешкә инеү
СВЯЗИСТ м 1. элемтә хеҙмәткәре, элемтәсе 2. см. связной 2
СВЯЗИСТКА ж см. связист 1
СВЯЗКА ж 1. см. связать 2; связка плотов һалдарҙы беркетеү 2. бәйләм; связка ключей асҡыстар бәйләме; связка лука һуған бәйләме 3. анат. бәйләүес, тарамыш; растяжение связок тарамыш тартылыу 4. грам. хәбәр бәйләүесе (ҡушма хәбәр составындамы ярҙамсы ҡылым) ♦ голосовые связки см. голосовой
СВЯЗНОЙ, -ая, -ое 1. бәйләнеш (элемтә) тотоусы, бәйләнеш (элемтә) тотоу өсөн тәғәйенләнгән; связной офицер бәйләнеш тотоусы офицер 2. в знач. сущ. связной м элемтәсе (хәрби час-тарҙа); послать связного элемтәсе ебәреү 3. спец.
тоташтырыусы, нығытыусы (нәмә); связной болт нығытыусы болт; связные доски тоташтырыусы таҡталар
СВЯЗНОСТЬ ж бәйләнешле булыу, бәйләнеш-лелек, төҙөклөк; связность речи телмәрҙәге бәй-ләнешлелек; связность изложения телмәрҙәге бәйләнешлелек
СВЯЗНЫЙ, -ая, -ое бәйләнешле, төҙөк; связная речь бәйләнешле телмәр; связный рассказ төҙөк хикәйә
СВЯЗОЧНЫЙ, -ая, -ое анат. бәйләй (тоташтыра) торған; связочный аппарат сустава быуынды тоташтыра торған аппарат
СВЯЗУЮЩИЙ, -ая, -ее книжн. 1. прич. от связывать 2. прил. бәйләй (ҡатыра, тоташтыра) торған, бәйләүсе, тоташтырыусы; связующее звено тоташтырыусы быуын
СВЯЗЫВАТЬ несов. 1. см. связать 1—9; 2. что и без доп. бөрөштөрөү, ҡамаштырыу; танин связывает танин ауыҙҙы бөрөштөрә
СВЯЗЫВАТЬСЯ несов. 1. см. связаться 2. страд. от связывать 1
СВЯЗЬ ж 1. (взаимные отношения между кем-чем-л.) бәйләнеш, бәйләү; связь между промышленностью и сельским хозяйством сәнәғәт менән ауыл хужалығы араһындағы бәйләнеш; родственные связи туғанлыҡ бәйләнештәре; торговые связи сауҙа бәйләнештәре 2. (тесное общение ) элемтә, бәйләнеш, яҡын мөнәсәбәт; поддерживать связь с кем-л. кем менәндер яҡын мөнәсәбәттә булыу 3. (внутреннее единство с кем-л.) тығыҙ бәйләнеш, берлек; иметь связь с народом халыҡ менән бәйләнештә булыу 4. элемтә, бәйләнеш; телефонная связь телефон аша бәйләнеш; космическая связь йыһан менән бәйләнеш 5. элемтә; работники связи элемтә хеҙмәткәрҙәре свЯсло с көлтә бауы
святейший, -ая, -ее изгеләрҙән изге (православие патриархының, Синодтың һәм Рим папаһы титулының состав өлөшө)
СВЯТИЛИЩЕ с 1. (храм) ғибәҙәтхана 2. чего ; перен. изге (мөҡәддәс) урын (усаҡ, сығанаҡ); святилище науки фәндең изге усағы
СВЯТИТЬ несов. что изгеләндереү, изгегә әйләндереү (христиан динендә)
свЯтки мн. Святки (христиандарҙа Рашты-уанан алып Крещениега тиклем байрам көндәр)
святой, -ая, -ое 1. рел. (божественный) гөнаһһыҙ, саф, изге, дини, илаһи; святой дух изге рух; Святое Евангелие Изге Инжил 2. высок . ҡәҙерле, изге, ғәзиз; святая Родина ғәзиз Ватан; святая земля ғәзиз ер; святая память об отце атайымдан ҡалған изге ҡомартҡы 3. (безгрешный , непорочный) ғәйебе (гөнаһы) булмаған, керһеҙ, саф, изге; святой человек изге кеше; святая любовь саф мөхәббәт 4. (обязательный, непреложный ) иң ҡәҙерле, бөйөк, мөҡәддәс; святая обязанность мөҡәддәс бурыс; святое дело изге
366