Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 367 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СГОВОРИТЬСЯ
эш 5. в знач. сущ. святой м и святая ж әүлиә, изге ♦ Святая неделя Изге аҙна (Пасха байрамы аҙнаһы); святая святых высок. мөҡәддәс, ҡәҙерлеләрҙән ҡәҙерле, изгенән изге
СВЯТОСТЬ ж изгелек, әүлиәлек, илаһилыҡ; святость долга бурыстың изгелеге
СВЯТОТАТЕЦ м хур (мыҫҡыл) итеүсе, мәсхәрәләүсе, мыҫҡыллаусы
СВЯТОТАТСТВО с мәсхәрәләү (сиркәц өсөн изге нәмәне хурлау)
СВЯТОТАТСТВОВАТЬ несов. хур (мыҫҡыл, мәсхәрә) итеү, мыҫҡыллау, мәсхәрәләү
святОша м и ж (ханжа) мөнафиҡ, ике йөҙлө кеше
свЯтцы мн. святцы (христиандарҙа әцлиә-ләр һәм дини байрамдар исемлеге китабы)
СВЯТЫНЯ ж; высок. иң ҡәҙерле (иң изге, иң мөҡәддәс) нәмә (урын); боевОе знамя — святыня полка хәрби байраҡ — полктың иң изге нәмәһе
СВЯЩЕННИК м священник (рухани)
СВЯЩЕННОДЕЙСТВИЕ с 1. рел. ғибәҙәт ҡылыу 2. перен., ирон. тантаналы башҡарыу, һыҙыҡ өҫтөнә алыу
СВЯЩЕННОДЕЙСТВОВАТЬ несов. 1. рел. ғибәҙәт ҡылыу 2. перен., ирон. тантаналы башҡарыу, һыҙыҡ өҫтөнә алыу
СВЯЩЕННОСЛУЖИТЕЛЬ м дин хеҙмәтсеһе, дин әһеле, рухани
СВЯЩЕННЫЙ, -ая, -ое 1. рел., церк. изге, мөҡәддәс, дини; священные книги изге китаптар; священный обряд дини йола 2. (глубоко чтимый, святой) иң ҡәҙерле, ғәзиз, изге; священная страна ғәзиз ил 3. (благоговейный) хөрмәтле, ихтирамлы; священный восторг ихтирамлы һоҡланыу 4. (благородный) изге; священный долг изге бурыс 5. (неприкосновенный, незыблемый ) ҡаҡшамаҫ, емерелмәҫ, ныҡлы, тотороҡло; священные рубежи Родины Ватандың ныҡлы сиктәре ♦ Священная история Изге тарих (Тәц-раттагы текст)
СВЯЩЕНСТВО с 1. рухани дәрәжәһе 2. собир . священниктар, руханиҙар, дин әһелдәре
СВЯЩЕНСТВОВАТЬ несов. священник вазифаһын үтәү, священник булыу
СГИБ м 1. спец. см. согнуть — сгибать 1—4; 2. бөгөлгән (бөкләнгән, кәкрәйгән) урын (ер), бөгөм; сгиб в локте терһәк бөгөмө; сгиб газеты гәзиттең бөкләнгән ере
СГИБАТЬ несов. см. согнуть
СГИБАТЬСЯ несов. 1. см. согнуться 2. страд. от сгибать
СГИНУТЬ сов.; разг. 1. әллә ҡайҙа булыу, юҡҡа сығыу, юғалыу; старое сгинуло иҫке юҡҡа сыҡты 2. прост. (погибнуть, умереть) һәләк булыу, үлеү ♦ сгинь с (моих) глаз! прост. күҙҙән юғал!
СГЛАДИТЬ сов. что 1. тигеҙ (шыма) итеү, тигеҙләү, шымартыу; (о морщинах) йыйырсыҡты
бөтөрөү; сгладить поверхность земли ер өҫтөн тигеҙләү 2. (уничтожить, умерить различия) юҡҡа сығарыу, кәметеү 3. (смягчить) йомшартыу, һиҙелмәҫлек итеү, бөтөрөү, юйыу; сгладить противоречия ҡапма-ҡаршылыҡтарҙы бөтөрөү ♦ сгладить (острые) углы көсөргәнешлекте йомшартыу
СГЛАДИТЬСЯ сов. 1. шымарыу, тигеҙләнеү, ҡытыршыһы бөтөү; морщины на лбу сгладились маңлайҙағы йыйырсыҡтар шымарҙы 2. юҡҡа сыға барыу, кәмей (бөтә) төшөү; с годами его недостатки сгладились йылдар уҙыу менән уның етешһеҙ яҡтары кәмей төштө 3. (смягчиться) кәмеү, юйылыу, шымарыу; острота горя сгладилась не скоро ҡайғының ауырлығы тиҙ генә юйылманы
СГЛАДЫВАТЬ несов. см. сглодать
СГЛАДЫВАТЬСЯ несов. страд. от сгладывать
СГЛАЖИВАТЬ несов. см. сгладить
СГЛАЖИВАТЬСЯ несов. 1. см. сгладиться 2. страд. от сглаживать
СГЛАЗ м; разг. см. сглазить; бояться сглазу күҙ тейеүҙән ҡурҡыу
СГЛАЗИТЬ сов. кого-что күҙ тейҙереү, күҙектереү; сглазить ребёнка балаға күҙ тейҙереү
СГЛОДАТЬ сов. что; разг. кимереп бөтөрөү (ҡуйыу); сглодать кость һөйәкте кимереп бөтөрөү
СГЛОТАТЬ сов. что; прост. ҡомһоҙланып (һоғоноп) ашап бөтөрөү; сглотать мясо итте ҡомһоҙланып ашап бөтөрөү
СГЛОТНУТЬ сов. что; разг. йотоп ебәреү
СГЛУПИТЬ сов.; разг. йүләрлек (ахмаҡлыҡ) эшләп ташлау
СГНАИВАТЬ несов. см. сгноить
СГНАИВАТЬСЯ несов. страд. от сгнаивать
СГНИВАТЬ несов. см. сгнить
СГНИТЬ сов.; прям., перен. сереү, сереп бөтөү; сено сгнило бесән серене
СГНОИТЬ сов. кого-что; прям., перен., разг. серетеү, серетеп бөтөрөү; сгноить картофель картуфты серетеү
СГОВАРИВАТЬ несов. см. сговорить 1, 2
СГОВАРИВАТЬСЯ несов. см. сговориться 1
СГОВОР м 1. кәләш әйттереү, ҡыҙ йәрәшеү, килешеү, йәрәшеү (туй йолаһы) 2. һүҙ ҡуйышыу, һүҙ беркетеү, килешеү; преступный сговор енәйәтле килешеү
СГОВОРИТЬ сов. 1. кого-что; уст. (помолвить ) кәләш әйттереү, ҡыҙ йәрәшеү, килешеү, йәрәшеү, һүҙ ҡуйышыу 2. кого; прост. (уговорить ) күндереү, килештереү, ризалатыу 3. с кем; прост. см. сговориться 2
СГОВОРИТЬСЯ сов. 1. һүҙ ҡуйышыу (беркетеү), һөйләшеү, килешеү; сговориться о встрече осрашырға һүҙ ҡуйышыу; сговориться пойти в кино киноға барырға һөйләшеү 2. аңлашыу, килешеү, уртаҡ тел табыу; с ним трудно сговориться уның менән уртаҡ тел табыуы ҡыйын
367
эш 5. в знач. сущ. святой м и святая ж әүлиә, изге ♦ Святая неделя Изге аҙна (Пасха байрамы аҙнаһы); святая святых высок. мөҡәддәс, ҡәҙерлеләрҙән ҡәҙерле, изгенән изге
СВЯТОСТЬ ж изгелек, әүлиәлек, илаһилыҡ; святость долга бурыстың изгелеге
СВЯТОТАТЕЦ м хур (мыҫҡыл) итеүсе, мәсхәрәләүсе, мыҫҡыллаусы
СВЯТОТАТСТВО с мәсхәрәләү (сиркәц өсөн изге нәмәне хурлау)
СВЯТОТАТСТВОВАТЬ несов. хур (мыҫҡыл, мәсхәрә) итеү, мыҫҡыллау, мәсхәрәләү
святОша м и ж (ханжа) мөнафиҡ, ике йөҙлө кеше
свЯтцы мн. святцы (христиандарҙа әцлиә-ләр һәм дини байрамдар исемлеге китабы)
СВЯТЫНЯ ж; высок. иң ҡәҙерле (иң изге, иң мөҡәддәс) нәмә (урын); боевОе знамя — святыня полка хәрби байраҡ — полктың иң изге нәмәһе
СВЯЩЕННИК м священник (рухани)
СВЯЩЕННОДЕЙСТВИЕ с 1. рел. ғибәҙәт ҡылыу 2. перен., ирон. тантаналы башҡарыу, һыҙыҡ өҫтөнә алыу
СВЯЩЕННОДЕЙСТВОВАТЬ несов. 1. рел. ғибәҙәт ҡылыу 2. перен., ирон. тантаналы башҡарыу, һыҙыҡ өҫтөнә алыу
СВЯЩЕННОСЛУЖИТЕЛЬ м дин хеҙмәтсеһе, дин әһеле, рухани
СВЯЩЕННЫЙ, -ая, -ое 1. рел., церк. изге, мөҡәддәс, дини; священные книги изге китаптар; священный обряд дини йола 2. (глубоко чтимый, святой) иң ҡәҙерле, ғәзиз, изге; священная страна ғәзиз ил 3. (благоговейный) хөрмәтле, ихтирамлы; священный восторг ихтирамлы һоҡланыу 4. (благородный) изге; священный долг изге бурыс 5. (неприкосновенный, незыблемый ) ҡаҡшамаҫ, емерелмәҫ, ныҡлы, тотороҡло; священные рубежи Родины Ватандың ныҡлы сиктәре ♦ Священная история Изге тарих (Тәц-раттагы текст)
СВЯЩЕНСТВО с 1. рухани дәрәжәһе 2. собир . священниктар, руханиҙар, дин әһелдәре
СВЯЩЕНСТВОВАТЬ несов. священник вазифаһын үтәү, священник булыу
СГИБ м 1. спец. см. согнуть — сгибать 1—4; 2. бөгөлгән (бөкләнгән, кәкрәйгән) урын (ер), бөгөм; сгиб в локте терһәк бөгөмө; сгиб газеты гәзиттең бөкләнгән ере
СГИБАТЬ несов. см. согнуть
СГИБАТЬСЯ несов. 1. см. согнуться 2. страд. от сгибать
СГИНУТЬ сов.; разг. 1. әллә ҡайҙа булыу, юҡҡа сығыу, юғалыу; старое сгинуло иҫке юҡҡа сыҡты 2. прост. (погибнуть, умереть) һәләк булыу, үлеү ♦ сгинь с (моих) глаз! прост. күҙҙән юғал!
СГЛАДИТЬ сов. что 1. тигеҙ (шыма) итеү, тигеҙләү, шымартыу; (о морщинах) йыйырсыҡты
бөтөрөү; сгладить поверхность земли ер өҫтөн тигеҙләү 2. (уничтожить, умерить различия) юҡҡа сығарыу, кәметеү 3. (смягчить) йомшартыу, һиҙелмәҫлек итеү, бөтөрөү, юйыу; сгладить противоречия ҡапма-ҡаршылыҡтарҙы бөтөрөү ♦ сгладить (острые) углы көсөргәнешлекте йомшартыу
СГЛАДИТЬСЯ сов. 1. шымарыу, тигеҙләнеү, ҡытыршыһы бөтөү; морщины на лбу сгладились маңлайҙағы йыйырсыҡтар шымарҙы 2. юҡҡа сыға барыу, кәмей (бөтә) төшөү; с годами его недостатки сгладились йылдар уҙыу менән уның етешһеҙ яҡтары кәмей төштө 3. (смягчиться) кәмеү, юйылыу, шымарыу; острота горя сгладилась не скоро ҡайғының ауырлығы тиҙ генә юйылманы
СГЛАДЫВАТЬ несов. см. сглодать
СГЛАДЫВАТЬСЯ несов. страд. от сгладывать
СГЛАЖИВАТЬ несов. см. сгладить
СГЛАЖИВАТЬСЯ несов. 1. см. сгладиться 2. страд. от сглаживать
СГЛАЗ м; разг. см. сглазить; бояться сглазу күҙ тейеүҙән ҡурҡыу
СГЛАЗИТЬ сов. кого-что күҙ тейҙереү, күҙектереү; сглазить ребёнка балаға күҙ тейҙереү
СГЛОДАТЬ сов. что; разг. кимереп бөтөрөү (ҡуйыу); сглодать кость һөйәкте кимереп бөтөрөү
СГЛОТАТЬ сов. что; прост. ҡомһоҙланып (һоғоноп) ашап бөтөрөү; сглотать мясо итте ҡомһоҙланып ашап бөтөрөү
СГЛОТНУТЬ сов. что; разг. йотоп ебәреү
СГЛУПИТЬ сов.; разг. йүләрлек (ахмаҡлыҡ) эшләп ташлау
СГНАИВАТЬ несов. см. сгноить
СГНАИВАТЬСЯ несов. страд. от сгнаивать
СГНИВАТЬ несов. см. сгнить
СГНИТЬ сов.; прям., перен. сереү, сереп бөтөү; сено сгнило бесән серене
СГНОИТЬ сов. кого-что; прям., перен., разг. серетеү, серетеп бөтөрөү; сгноить картофель картуфты серетеү
СГОВАРИВАТЬ несов. см. сговорить 1, 2
СГОВАРИВАТЬСЯ несов. см. сговориться 1
СГОВОР м 1. кәләш әйттереү, ҡыҙ йәрәшеү, килешеү, йәрәшеү (туй йолаһы) 2. һүҙ ҡуйышыу, һүҙ беркетеү, килешеү; преступный сговор енәйәтле килешеү
СГОВОРИТЬ сов. 1. кого-что; уст. (помолвить ) кәләш әйттереү, ҡыҙ йәрәшеү, килешеү, йәрәшеү, һүҙ ҡуйышыу 2. кого; прост. (уговорить ) күндереү, килештереү, ризалатыу 3. с кем; прост. см. сговориться 2
СГОВОРИТЬСЯ сов. 1. һүҙ ҡуйышыу (беркетеү), һөйләшеү, килешеү; сговориться о встрече осрашырға һүҙ ҡуйышыу; сговориться пойти в кино киноға барырға һөйләшеү 2. аңлашыу, килешеү, уртаҡ тел табыу; с ним трудно сговориться уның менән уртаҡ тел табыуы ҡыйын
367