Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 416 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СМЫЧОК
трепания шерсти) кереш; трепать шерсть смычком йөндө кереш менән тетеү
СМЫЧОК II м; охот. муйынсаҡ (эттәрҙе ҡушарлап бәйләц өсөн ҡулланылған бау)
СМЫШЛЁНОСТЬ ж; разг. аңлылыҡ, зирәклек
СМЫШЛЁНЫЙ, -ая, -ое разг. аңлы, зирәк, аҡыллы, отҡор; смышлёный мальчик зирәк малай; смышлёный взгляд аҡыллы ҡараш
СМЯГЧАТЬ несов. см. смягчить
СМЯГЧАТЬСЯ несов. 1. см. смягчиться 2. страд. от смягчать
смягчающий, -ая, -ее 1. прич. от смягчать 2. прил. еңеләйтә торған; смягчающие вину обстоятельства ғәйепте еңеләйтә торған хәл-шарттар 3. прил. йомшарта торған; смягчающие вещества йомшарта торған матдәләр
смягчЕние с см. смягчить — смягчать, смягчиться — смягчаться; смягчение наказания язаның еңеләйтелеүе; смягчение международной напряжённости халыҡ-ара көсөргәнештең йом-шарыуы
СМЯГЧИТЬ сов. 1. что йомшартыу; смягчить кожу күнде йомшартыу; смягчить волокно сүсте йомшартыу 2. (ослабить) еңеләйтеү, кәметеү, йомшартыу, баҫыу; смягчить гнев асыуҙы йомшартыу; смягчить боль ауыртыуҙы баҫыу; смягчить наказание язаны еңеләйтеү 3. кого-что (сделать менее суровым) тәбиғәтте (күңелде) йомшартыу 4. (сделать менее резким — о звуке , свете) йомшартыу, кәметеү, тоноҡ итеү; смягчить свет яҡтылыҡты кәметеү; смягчить голос тауышты йомшартыу 5. (о климате) епшетеү, йылытыу, епшетеп (йылытып) ебәреү (һауа торошона ҡарата)
СМЯГЧИТЬСЯ сов. 1. йомшаҡҡа әйләнеү, йомшарып ҡалыу; кожа от выделки смягчилась тире иләгәндән һуң йомшарып ҡалды 2. еңеләйеү, йомшарыу, баҫыла төшөү; зубная боль смягчилась теш ауыртыуы баҫыла төштө 3. (стать менее суровым) күңел нескәреү, йомшара төшөү; его характер смягчился уның холҡо йомшара төштө
СМЯТЕНИЕ с 1. (сильное волнение, тревога ) борсолоу тойғоһо, тынысһыҙлыҡ, тынғыһыҙлыҡ; душевное смятение күңел тынысһыҙлығы 2. (замешательство) бола, ығы-зығы, буталыш, сыуалыш; смятение в рядах противника дошмандар араһындағы ығы-зығы
смятенный, -ая, -ое борсоулы, хәүефле, тынысһыҙ, тынғыһыҙ; смятенный дух тынғыһыҙ күңел
СМЯТЬ сов. 1. что таушалдырыу, йомарлау, бөгәрләү, бөтәрләү, борһалау, ойпалап бөтөрөү; смять платье күлдәкте таушалдырыу; смять скатерть ашъяулыҡты бөтәрләү; смять бумагу ҡағыҙҙы йомарлау 2. иҙеү, тапау, баҫыу; смять глину балсыҡ баҫыу; смять траву үләнде тапау 3. йәмшәйтеү; смять шляпу эшләпәне йәмшәйтеү
416
4. перен. ҡыҫырыҡлау, көс менән тарҡатыу; смять вражеские войска дошман ғәскәрҙәрен ҡыҫырыҡлау
СМЯТЬСЯ сов. 1. таушалыу, йомарланыу, бөгәрләнеү, ойпаланыу; платье смялось күлдәк таушалған 2. иҙелеү, тапалыу; трава смялась үлән тапалған
СНАБДИТЬ сов. 1. кого-что тәьмин итеү; снабдить одеждой и продовольствием кейем-һалым һәм аҙыҡ-түлек менән тәьмин итеү 2. чем (сопроводить) биреү, ҡушып биреү; снабдить книгу рисунками китапҡа рәсемдәр биреү
снабжЕнец м тәьминәтсе (тәьмин итецсе )
СНАБЖЕНИЕ с 1. см. снабдить — снабжать; снабжение армии военной техникой армияны хәрби техника менән тәьмин итеү 2. тәьминәт, тәьмин итеү эше, тәьмин итеү саралары; централизованное снабжение үҙәкләштерелгән тәьминәт 3. (предметы, продукты) кәрәк-яраҡ; продовольственное снабжение ашау кәрәк-ярағы
СНАБЖЕНЧЕСКИЙ, -ая, -ое тәьминәт ...ы, тәьмин итеү ...ы; снабженческая контора тәьминәт контораһы
СНАДОБЬЕ с; разг. дарыу, дауа
СНАЙПЕР м снайпер, мәргән
СНАЙПЕРСКИЙ, -ая, -ое снайпер ...ы, мәргән; снайперская стрельба мәргән атыш
СНАРУЖИ нареч. тыштан, тышҡы яҡтан; запереть дом снаружи өйҙө тыштан бикләү
СНАРЯД м 1. снаряд, туп йәҙрәһе; противотанковый снаряд танкыға ҡаршы ата торған снаряд 2. (совокупность инструментов, приспособлений ; техническое устройство) ҡорал, ҡорамал; снаряд для бурения быраулау ҡорамалы; рыболовный снаряд балыҡ тотоу ҡоралдары 3. снаряд; снаряд для гимнастических упражнений гимнастика снаряды
СНАРЯДИТЬ сов. кого-что кәрәк-яраҡ менән тәьмин итеү, әҙерләү; снарядить экспедицию экспедицияны кәрәк-яраҡ менән тәьмин итеү
СНАРЯДИТЬСЯ сов.; разг. кәрәк-яраҡ менән тәьмин ителеү, әҙерләнеү; снарядиться в путь юлға әҙерләнеү
СНАРЯЖАТЬ несов. см. снарядить
СНАРЯЖАТЬСЯ несов. 1. см. снарядиться 2. страд. от снаряжать
СНАРЯЖЕНИЕ с 1. см. снарядить — снаряжать, снарядиться — снаряжаться 2. кәрәк-яраҡ, ҡорал-ҡорамал, ҡорал, ҡорамал; туристское снаряжение турист кәрәк-яраҡтары
СНАСТЬ ж 1. собир. кәрәк-яраҡ(тар), ҡорал-ҡорамал(дар), ҡоралдар, ҡорамалдар; рыболовная снасть балыҡ тотоу ҡоралдары 2. обычно мн. снасти; мор. карап арҡандары, канаттар; крепить снасти карап арҡандарын нығытыу
СНАЧАЛА нареч. 1. башта, иң элек, иң әүәл; сначала подумай, потом отвечай башта уйла,
трепания шерсти) кереш; трепать шерсть смычком йөндө кереш менән тетеү
СМЫЧОК II м; охот. муйынсаҡ (эттәрҙе ҡушарлап бәйләц өсөн ҡулланылған бау)
СМЫШЛЁНОСТЬ ж; разг. аңлылыҡ, зирәклек
СМЫШЛЁНЫЙ, -ая, -ое разг. аңлы, зирәк, аҡыллы, отҡор; смышлёный мальчик зирәк малай; смышлёный взгляд аҡыллы ҡараш
СМЯГЧАТЬ несов. см. смягчить
СМЯГЧАТЬСЯ несов. 1. см. смягчиться 2. страд. от смягчать
смягчающий, -ая, -ее 1. прич. от смягчать 2. прил. еңеләйтә торған; смягчающие вину обстоятельства ғәйепте еңеләйтә торған хәл-шарттар 3. прил. йомшарта торған; смягчающие вещества йомшарта торған матдәләр
смягчЕние с см. смягчить — смягчать, смягчиться — смягчаться; смягчение наказания язаның еңеләйтелеүе; смягчение международной напряжённости халыҡ-ара көсөргәнештең йом-шарыуы
СМЯГЧИТЬ сов. 1. что йомшартыу; смягчить кожу күнде йомшартыу; смягчить волокно сүсте йомшартыу 2. (ослабить) еңеләйтеү, кәметеү, йомшартыу, баҫыу; смягчить гнев асыуҙы йомшартыу; смягчить боль ауыртыуҙы баҫыу; смягчить наказание язаны еңеләйтеү 3. кого-что (сделать менее суровым) тәбиғәтте (күңелде) йомшартыу 4. (сделать менее резким — о звуке , свете) йомшартыу, кәметеү, тоноҡ итеү; смягчить свет яҡтылыҡты кәметеү; смягчить голос тауышты йомшартыу 5. (о климате) епшетеү, йылытыу, епшетеп (йылытып) ебәреү (һауа торошона ҡарата)
СМЯГЧИТЬСЯ сов. 1. йомшаҡҡа әйләнеү, йомшарып ҡалыу; кожа от выделки смягчилась тире иләгәндән һуң йомшарып ҡалды 2. еңеләйеү, йомшарыу, баҫыла төшөү; зубная боль смягчилась теш ауыртыуы баҫыла төштө 3. (стать менее суровым) күңел нескәреү, йомшара төшөү; его характер смягчился уның холҡо йомшара төштө
СМЯТЕНИЕ с 1. (сильное волнение, тревога ) борсолоу тойғоһо, тынысһыҙлыҡ, тынғыһыҙлыҡ; душевное смятение күңел тынысһыҙлығы 2. (замешательство) бола, ығы-зығы, буталыш, сыуалыш; смятение в рядах противника дошмандар араһындағы ығы-зығы
смятенный, -ая, -ое борсоулы, хәүефле, тынысһыҙ, тынғыһыҙ; смятенный дух тынғыһыҙ күңел
СМЯТЬ сов. 1. что таушалдырыу, йомарлау, бөгәрләү, бөтәрләү, борһалау, ойпалап бөтөрөү; смять платье күлдәкте таушалдырыу; смять скатерть ашъяулыҡты бөтәрләү; смять бумагу ҡағыҙҙы йомарлау 2. иҙеү, тапау, баҫыу; смять глину балсыҡ баҫыу; смять траву үләнде тапау 3. йәмшәйтеү; смять шляпу эшләпәне йәмшәйтеү
416
4. перен. ҡыҫырыҡлау, көс менән тарҡатыу; смять вражеские войска дошман ғәскәрҙәрен ҡыҫырыҡлау
СМЯТЬСЯ сов. 1. таушалыу, йомарланыу, бөгәрләнеү, ойпаланыу; платье смялось күлдәк таушалған 2. иҙелеү, тапалыу; трава смялась үлән тапалған
СНАБДИТЬ сов. 1. кого-что тәьмин итеү; снабдить одеждой и продовольствием кейем-һалым һәм аҙыҡ-түлек менән тәьмин итеү 2. чем (сопроводить) биреү, ҡушып биреү; снабдить книгу рисунками китапҡа рәсемдәр биреү
снабжЕнец м тәьминәтсе (тәьмин итецсе )
СНАБЖЕНИЕ с 1. см. снабдить — снабжать; снабжение армии военной техникой армияны хәрби техника менән тәьмин итеү 2. тәьминәт, тәьмин итеү эше, тәьмин итеү саралары; централизованное снабжение үҙәкләштерелгән тәьминәт 3. (предметы, продукты) кәрәк-яраҡ; продовольственное снабжение ашау кәрәк-ярағы
СНАБЖЕНЧЕСКИЙ, -ая, -ое тәьминәт ...ы, тәьмин итеү ...ы; снабженческая контора тәьминәт контораһы
СНАДОБЬЕ с; разг. дарыу, дауа
СНАЙПЕР м снайпер, мәргән
СНАЙПЕРСКИЙ, -ая, -ое снайпер ...ы, мәргән; снайперская стрельба мәргән атыш
СНАРУЖИ нареч. тыштан, тышҡы яҡтан; запереть дом снаружи өйҙө тыштан бикләү
СНАРЯД м 1. снаряд, туп йәҙрәһе; противотанковый снаряд танкыға ҡаршы ата торған снаряд 2. (совокупность инструментов, приспособлений ; техническое устройство) ҡорал, ҡорамал; снаряд для бурения быраулау ҡорамалы; рыболовный снаряд балыҡ тотоу ҡоралдары 3. снаряд; снаряд для гимнастических упражнений гимнастика снаряды
СНАРЯДИТЬ сов. кого-что кәрәк-яраҡ менән тәьмин итеү, әҙерләү; снарядить экспедицию экспедицияны кәрәк-яраҡ менән тәьмин итеү
СНАРЯДИТЬСЯ сов.; разг. кәрәк-яраҡ менән тәьмин ителеү, әҙерләнеү; снарядиться в путь юлға әҙерләнеү
СНАРЯЖАТЬ несов. см. снарядить
СНАРЯЖАТЬСЯ несов. 1. см. снарядиться 2. страд. от снаряжать
СНАРЯЖЕНИЕ с 1. см. снарядить — снаряжать, снарядиться — снаряжаться 2. кәрәк-яраҡ, ҡорал-ҡорамал, ҡорал, ҡорамал; туристское снаряжение турист кәрәк-яраҡтары
СНАСТЬ ж 1. собир. кәрәк-яраҡ(тар), ҡорал-ҡорамал(дар), ҡоралдар, ҡорамалдар; рыболовная снасть балыҡ тотоу ҡоралдары 2. обычно мн. снасти; мор. карап арҡандары, канаттар; крепить снасти карап арҡандарын нығытыу
СНАЧАЛА нареч. 1. башта, иң элек, иң әүәл; сначала подумай, потом отвечай башта уйла,