Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 420 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СОБЛАЗНИТЕЛЬ
СОБЛАЗНИТЕЛЬ м и СОБЛАЗНИТЕЛЬНИЦА ж күңел әүрәтеүсе (аҙҙырыусы), вәсүәсә һалыусы, вәсүәсәсе
СОБЛАЗНИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое ҡыҙыҡтырғыс, ымһындырғыс, ҡыҙыҡтырырлыҡ, күңел әү-рәткес (аҙҙырғыс), вәсүәсәле; соблазнительное предложение ҡыҙыҡтырғыс тәҡдим
СОБЛАЗНИТЬ сов. кого-что 1. ҡыҙыҡтырыу, ымһындырыу, ҡыҙығыу тойғоһо уятыу, әүрәтеү; соблазнить деньгами аҡса менән ҡыҙыҡтырыу; соблазнить поехать на юг көньяҡҡа барырға ҡыҙыҡтырыу 2. (прельстить собой, обольстить) күңелен тартыу (биләү), әүрәтеү; соблазнить своей красотой матурлығы менән әүрәтеү 3. (совратить ) аҙҙырыу
СОБЛАЗНИТЬСЯ сов. 1. ҡыҙығыу, ымһыныу, күңел төшөү, күҙ ҡыҙыу; соблазниться на лёгкий заработок еңел аҡсаға ҡыҙығыу 2. с неопр . и без доп. аҙыу, әхлаҡһыҙға әйләнеү, боҙолоу
СОБЛАЗНЯТЬ несов. см. соблазнить
СОБЛАЗНЯТЬСЯ несов. 1. см. соблазниться 2. страд. от соблазнять
СОБЛЮДАТЬ несов. что 1. һаҡлау, тотоу; соблюдать порядок тәртип һаҡлау; соблюдать диету диета тотоу 2. һаҡлау, үтәү, күҙәтеү, тотоу; соблюдать достоинство үҙ дәрәжәңде һаҡлау
СОБЛЮДЕНИЕ с см. соблюдать — соблюсти; соблюдение интересов государства дәүләт мәнфәғәттәрен күҙәтеү; соблюдение режима дня көн тәртибен үтәү
СОБЛЮСТИ сов. см. соблюдать, блюсти
СОБОЛЕЗНОВАНИЕ с ҡайғы уртаҡлашыу, тәғзиә
СОБОЛЕЗНОВАТЬ несов. кому-чему и без доп. ҡайғы уртаҡлашыу, тәғзиә ҡылыу
СОБОЛИЙ, -ья, -ье 1. кеш ...ы; соболий мех кеш тиреһе; соболья нора кеш өңө 2. кеш, кеш тиреһенән тегелгән (эшләнгән); соболья шапка кеш бүрек
СОБОЛИНЫЙ, -ая, -ое 1. кеш ...ы; соболиный заповедник кеш ҡурсаулығы; соболиный след кеш эҙе 2. кеш, кеш тиреһенән тегелгән (эшләнгән) 3. перен., трад.-поэт. (густой, тёмный — о бровях) ҡарағусҡыл ҡуйы; соболиные брови ҡарағусҡыл ҡуйы ҡаш
СОБОЛЬ м 1. (мн. соболи и соболя) кеш (һыуһарҙар ғаиләһенә ҡараған ҡараһыу көрән төҫтәге аҫыл тиреле йыртҡыс йәнлек) 2. (мн. соболя) (мех) кеш тиреһе
собОр м собор (1. тар. революцияғ-а тиклем Рәсәйҙә ойоштороу һәм идара мәсьәләләрен хәл итец өсөн саҡырыла торған йыйылыш 2. юғары христиан руханиҙары йыйылышы 3. ҡаланыц йәки монастырҙың иң ҙур сиркәце)
собОрный, -ая, -ое собор ...ы; соборное постановление собор ҡарары; соборный колокол собор ҡыңғырауы
СОБРАНИЕ с 1. йыйылыш; родительское собрание ата-әсәләр йыйылышы; провести собрание йыйылыш үткәреү 2. (в названии некоторых учреждений) йыйын (йәмғиәттең ниндәйҙер мәсьәләне ҡарау өсөн йыйылған йыйылышы ); Национальное собрание Милли йыйын 3. (коллекция) йыйылма, тупланма; собрание минералов минералдар йыйылмаһы; собрание древних монет боронғо тәңкәләр йыйылмаһы 4. йыйынтыҡ; полное собрание сочинений әҫәрҙәрҙең тулы йыйынтығы
СОБРАННОСТЬ ж йыйнаҡлыҡ, диҡҡәтле-лек, иғтибарлылыҡ; собранность военных хәрбиҙәрҙең йыйнаҡлығы; собранность учителя уҡытыусының иғтибарлылығы
СОБРАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от собрать 2. прил. (умеющий сосредоточить свои мысли, волю, чувства) диҡҡәтле, иғтибарлы; собранный ребёнок диҡҡәтле бала 3. прил. (подтянутый ) ыҡсым, йыйнаҡ; собранный человек йыйнаҡ кеше
СОБРАТ м иптәш, -даш/-дәш; собрат по оружию ҡоралдаш; собрат по искусству моңдаш СОБРАТЬ сов. 1. кого-что йыйыу, йыйнау, йыйып алыу; собрать людей кешеләрҙе йыйыу; собрать гостей ҡунаҡтар йыйыу 2. йыйыу, йыйып (сүпләп, тиреп) алыу; собрать ягоды еләк тиреп алыу; собрать урожай уңыш йыйып алыу; собрать грибы бәшмәк йыйыу 3. ҡороу, йыйыу, көйләү; собрать сепаратор сепаратор ҡороу; собрать радиоприёмник радиоалғыс йыйыу 4. разг. (приготовить для чего-л.) әҙерләү, әҙерлек хәстәрен күреү, йыйындырыу; собрать детей в школу балаларҙы мәктәпкә әҙерләү 5. йыйыу, берәмләп туплау (булдырыу); собрать марки маркалар йыйыу; собрать старинные рукописи боронғо ҡулъяҙмалар туплау 6. (сделать сборки ) бөрөү, бөрмә яһау; собрать платье в талии күлдәктең билен бөрөү 7. (при голосовании) алыу, яулау, ирешеү; собрать большинство голосов күпселек тауыш алыу 8. перен. (напрячь) йыйнау, туплау, күбәйтеү; собрать все силы бөтә көстө туплау; собрать мысли фекер туплау
СОБРАТЬСЯ сов. 1. йыйылыу, йыйналыу, йыйылышыу; люди собрались около памятника кешеләр һәйкәл тирәһенә йыйылған; гости собрались вовремя ҡунаҡтар ваҡытында йыйылды 2. (скопиться) тупланыу, йыйылыу; собралось много газет күп гәзит йыйылған 3. (приготовиться ) әҙерләнеү, йыйыныу; собраться в театр театрға йыйыныу; собраться в дорогу юлға сығырға әҙерләнеү 4. с чем (напрячь — о силах, мыслях) йыйыу, туплау; собраться с мыслями фекер туплау; собраться с силами (барлыҡ) көстө туплау
СОБСТВЕННИК м и СОБСТВЕННИЦА ж милексе, милек эйәһе, хужа; собственник дачи дача хужаһы
420
СОБЛАЗНИТЕЛЬ м и СОБЛАЗНИТЕЛЬНИЦА ж күңел әүрәтеүсе (аҙҙырыусы), вәсүәсә һалыусы, вәсүәсәсе
СОБЛАЗНИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое ҡыҙыҡтырғыс, ымһындырғыс, ҡыҙыҡтырырлыҡ, күңел әү-рәткес (аҙҙырғыс), вәсүәсәле; соблазнительное предложение ҡыҙыҡтырғыс тәҡдим
СОБЛАЗНИТЬ сов. кого-что 1. ҡыҙыҡтырыу, ымһындырыу, ҡыҙығыу тойғоһо уятыу, әүрәтеү; соблазнить деньгами аҡса менән ҡыҙыҡтырыу; соблазнить поехать на юг көньяҡҡа барырға ҡыҙыҡтырыу 2. (прельстить собой, обольстить) күңелен тартыу (биләү), әүрәтеү; соблазнить своей красотой матурлығы менән әүрәтеү 3. (совратить ) аҙҙырыу
СОБЛАЗНИТЬСЯ сов. 1. ҡыҙығыу, ымһыныу, күңел төшөү, күҙ ҡыҙыу; соблазниться на лёгкий заработок еңел аҡсаға ҡыҙығыу 2. с неопр . и без доп. аҙыу, әхлаҡһыҙға әйләнеү, боҙолоу
СОБЛАЗНЯТЬ несов. см. соблазнить
СОБЛАЗНЯТЬСЯ несов. 1. см. соблазниться 2. страд. от соблазнять
СОБЛЮДАТЬ несов. что 1. һаҡлау, тотоу; соблюдать порядок тәртип һаҡлау; соблюдать диету диета тотоу 2. һаҡлау, үтәү, күҙәтеү, тотоу; соблюдать достоинство үҙ дәрәжәңде һаҡлау
СОБЛЮДЕНИЕ с см. соблюдать — соблюсти; соблюдение интересов государства дәүләт мәнфәғәттәрен күҙәтеү; соблюдение режима дня көн тәртибен үтәү
СОБЛЮСТИ сов. см. соблюдать, блюсти
СОБОЛЕЗНОВАНИЕ с ҡайғы уртаҡлашыу, тәғзиә
СОБОЛЕЗНОВАТЬ несов. кому-чему и без доп. ҡайғы уртаҡлашыу, тәғзиә ҡылыу
СОБОЛИЙ, -ья, -ье 1. кеш ...ы; соболий мех кеш тиреһе; соболья нора кеш өңө 2. кеш, кеш тиреһенән тегелгән (эшләнгән); соболья шапка кеш бүрек
СОБОЛИНЫЙ, -ая, -ое 1. кеш ...ы; соболиный заповедник кеш ҡурсаулығы; соболиный след кеш эҙе 2. кеш, кеш тиреһенән тегелгән (эшләнгән) 3. перен., трад.-поэт. (густой, тёмный — о бровях) ҡарағусҡыл ҡуйы; соболиные брови ҡарағусҡыл ҡуйы ҡаш
СОБОЛЬ м 1. (мн. соболи и соболя) кеш (һыуһарҙар ғаиләһенә ҡараған ҡараһыу көрән төҫтәге аҫыл тиреле йыртҡыс йәнлек) 2. (мн. соболя) (мех) кеш тиреһе
собОр м собор (1. тар. революцияғ-а тиклем Рәсәйҙә ойоштороу һәм идара мәсьәләләрен хәл итец өсөн саҡырыла торған йыйылыш 2. юғары христиан руханиҙары йыйылышы 3. ҡаланыц йәки монастырҙың иң ҙур сиркәце)
собОрный, -ая, -ое собор ...ы; соборное постановление собор ҡарары; соборный колокол собор ҡыңғырауы
СОБРАНИЕ с 1. йыйылыш; родительское собрание ата-әсәләр йыйылышы; провести собрание йыйылыш үткәреү 2. (в названии некоторых учреждений) йыйын (йәмғиәттең ниндәйҙер мәсьәләне ҡарау өсөн йыйылған йыйылышы ); Национальное собрание Милли йыйын 3. (коллекция) йыйылма, тупланма; собрание минералов минералдар йыйылмаһы; собрание древних монет боронғо тәңкәләр йыйылмаһы 4. йыйынтыҡ; полное собрание сочинений әҫәрҙәрҙең тулы йыйынтығы
СОБРАННОСТЬ ж йыйнаҡлыҡ, диҡҡәтле-лек, иғтибарлылыҡ; собранность военных хәрбиҙәрҙең йыйнаҡлығы; собранность учителя уҡытыусының иғтибарлылығы
СОБРАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от собрать 2. прил. (умеющий сосредоточить свои мысли, волю, чувства) диҡҡәтле, иғтибарлы; собранный ребёнок диҡҡәтле бала 3. прил. (подтянутый ) ыҡсым, йыйнаҡ; собранный человек йыйнаҡ кеше
СОБРАТ м иптәш, -даш/-дәш; собрат по оружию ҡоралдаш; собрат по искусству моңдаш СОБРАТЬ сов. 1. кого-что йыйыу, йыйнау, йыйып алыу; собрать людей кешеләрҙе йыйыу; собрать гостей ҡунаҡтар йыйыу 2. йыйыу, йыйып (сүпләп, тиреп) алыу; собрать ягоды еләк тиреп алыу; собрать урожай уңыш йыйып алыу; собрать грибы бәшмәк йыйыу 3. ҡороу, йыйыу, көйләү; собрать сепаратор сепаратор ҡороу; собрать радиоприёмник радиоалғыс йыйыу 4. разг. (приготовить для чего-л.) әҙерләү, әҙерлек хәстәрен күреү, йыйындырыу; собрать детей в школу балаларҙы мәктәпкә әҙерләү 5. йыйыу, берәмләп туплау (булдырыу); собрать марки маркалар йыйыу; собрать старинные рукописи боронғо ҡулъяҙмалар туплау 6. (сделать сборки ) бөрөү, бөрмә яһау; собрать платье в талии күлдәктең билен бөрөү 7. (при голосовании) алыу, яулау, ирешеү; собрать большинство голосов күпселек тауыш алыу 8. перен. (напрячь) йыйнау, туплау, күбәйтеү; собрать все силы бөтә көстө туплау; собрать мысли фекер туплау
СОБРАТЬСЯ сов. 1. йыйылыу, йыйналыу, йыйылышыу; люди собрались около памятника кешеләр һәйкәл тирәһенә йыйылған; гости собрались вовремя ҡунаҡтар ваҡытында йыйылды 2. (скопиться) тупланыу, йыйылыу; собралось много газет күп гәзит йыйылған 3. (приготовиться ) әҙерләнеү, йыйыныу; собраться в театр театрға йыйыныу; собраться в дорогу юлға сығырға әҙерләнеү 4. с чем (напрячь — о силах, мыслях) йыйыу, туплау; собраться с мыслями фекер туплау; собраться с силами (барлыҡ) көстө туплау
СОБСТВЕННИК м и СОБСТВЕННИЦА ж милексе, милек эйәһе, хужа; собственник дачи дача хужаһы
420