Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 422 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СОВЕСТЬ
СОВЕСТЬ ж выждан, намыҫ, оят; долг совести выждан бурысы; моя совесть чиста намыҫым таҙа; испытывать угрызения совести выждан ғазабы кисереү ♦ без зазрения совести см. зазрение; для очистки совести см. очистка; идти (поступать) против своей совести намыҫҡа ҡаршы килеү; на совесть намыҫ менән (күңел биреп, яҡшы итеп) эшләү; не за страх, а за совесть (делать) күңел биреп (һалып), ысын күңелдән (эшләү); ни стыда ни совести см. стыд; по совести говоря (сказать) в знач. вводн. сл. ысынын (дөрөҫөн) әйткәндә; свобода совести выждан иреклеге (азатлығы) (кешенец динде тотоу-тотмауы цҙ теләгендә булыу); со спокойной совестью тыныс күңел менән
совЕт м 1. кәңәш, мәслихәт; совет врача табип кәңәше; дать совет кәңәш биреү; последовать совету кәңәш тотоу; обратиться за советом кәңәш һорап мөрәжәғәт итеү 2. кәңәшмә, әңгәмә; на семейном совете ғаилә кәңәшмәһендә 3. совет; Верховный Совет СССР СССР-ҙың Юғары Советы; учёный совет института институттың ғилми советы ♦ совет да любовь татыу йәшәгеҙ, бәхетле булығыҙ (өйләнешецселәргә ҡарата әйтелгән теләк)
советник м 1. (советчик) кәңәшсе 2. кәңәшсе, советник; военный советник хәрби кәңәшсе; советник посольства илселек советнигы
СОВЕТНИЦА ж кәңәшсе
СОВЕТОВАТЬ несов. что и с неопр. кәңәш биреү (итеү), мәслихәт биреү (күреү); я советую вам отдохнуть мин һеҙгә ял итеп алырға кәңәш бирәм
СОВЕТОВАТЬСЯ несов. 1. кәңәш һорау, кәңәшләшеү; советоваться с юристом юрист менән кәңәшләшеү 2. (совещаться) әңгәмәләшеү, кәңәшләшеү, фекер алышыу, үҙ-ара уйлашыу (һөйләшеү)
СОВЕТСКИЙ, -ая, -ое совет ...ы; советская власть совет власы
СОВЕТЧИК м и СОВЕТЧИЦА ж кәңәшсе, кәңәш (аҡыл) биреүсе
СОВЕЩАНИЕ с кәңәшмә; совещание учителей уҡытыусылар кәңәшмәһе
СОВЕЩАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое кәңәш итеү (кәңәшләшеү) ...ы ♦ совещательный голос кәңәшләшеү хоҡуғы
СОВЕЩАТЬСЯ несов. кәңәшләшеү, фекер алышыу
СОВИК м совик (Алыҫ Төньяҡ халыҡтарында тиренән тегелгән ирҙәр кейеме)
СОВИНЫЙ, -ая, -ое өкө ...ы, ябалаҡ ...ы; совиное гнездо өкө ояһы; совиный крик өкө тауышы
СОВКА ж 1. (птица) өкө 2. (бабочка) өкө-баш күбәләк, төн күбәләге; совка капустная кәбеҫтә күбәләге; совка озимая ужым күбәләге; совка сосновая өкөбаш күбәләк
СОВЛАДАТЬ сов. с кем-чем; разг. тыйып (еңеп, тотоп) ҡалыу, ҡулға алыу; совладать с гневом асыуҙы тыйып ҡалыу; совладать с собой үҙ-үҙеңде ҡулға алыу
СОВЛАДЕЛЕЦ м и СОВЛАДЕЛИЦА ж ми-лектәш, уртаҡ маллы кешеләр
СОВЛЕКАТЬ несов. см. совлечь
СОВЛЕКАТЬСЯ несов. страд. от совлекать совлЕчь сов. кого-что; книжн. (юлдан) тайпылдырыу (яҙҙырыу) ♦ совлечь с пути (истинного) дөрөҫ юлдан яҙҙырыу
СОВМЕСТИМОСТЬ ж тура (тап) килеү, үҙ-ара ярашыу; совместимость понятий төшөнсәләрҙең тура килеүе; психологическая совместимость психологик яҡтан үҙ-ара ярашыу ♦ совместимость крови биол. ҡандың тура килеүе (ҡан ебәргәндә)
СОВМЕСТИМЫЙ, -ая, -ое тура (тап) килә торған, бергә һыйыша (ҡушыла) алырлыҡ
СОВМЕСТИТЕЛЬ м и СОВМЕСТИТЕЛЬНИЦА ж бер үк ваҡытта (бер нисә урында) эшләүсе, бер нисә эште башҡарыусы
СОВМЕСТИТЕЛЬСТВО с бер үк ваҡытта (бер нисә урында) эшләү, бер нисә эште башҡарыу; работать по совместительству секретарём бер үк ваҡытта секретарь булып эшләү
СОВМЕСТИТЕЛЬСТВОВАТЬ несов. бер үк ваҡытта (бер нисә урында) эшләү, бер нисә эште башҡарыу
СОВМЕСТИТЬ сов. см. совмещать
СОВМЕСТИТЬСЯ сов. см. совмещаться
совместно нареч. бергәләп, берләшеп, берлектә, уртаҡ; совместно обсудить вопрос мәсьәләне бергәләп тикшереү
СОВМЕСТНОСТЬ ж бергәлек, уртаҡлыҡ; совместность действий эштәрҙең уртаҡлығы
совместный, -ая, -ое бергә, бергәләшкән, берләштерелгән, уртаҡ; совместные усилия уртаҡ тырышлыҡ; совместное заседание берләштерелгән ултырыш
СОВМЕЩАТЬ несов. 1. что бергә (бер үк ваҡытта) алып барыу, бер үк ваҡытта башҡарыу (үтәү); совместить работу с учёбой эш менән уҡыуҙы бер үк ваҡытта алып барыу 2. в ком-чём (одновременно содержать в себе) бер үк ваҡытта булыу (үтәү), бергә ҡушылыу (һыйыу), берләшеү; он совместил в себе писателя и учёного ул бер үк ваҡытта яҙыусы ла, ғалим да 3. мат. тура (тап) килтереп һалыу
СОВМЕЩАТЬСЯ несов. 1. (совпадать) бер үк ваҡытта булыу (эшләнеү, башҡарылыу), тура килеү 2. в ком-чём (соединяться в одном лице, предмете) бер үк ваҡытта булыу, берләшеү, ҡушылыу 3. мат. тура (тәңгәл) килтереп һалыныу 4. страд. от совмещать
СОВМЕЩЕНИЕ с см. совместить — совмещать, совместиться — совмещаться; совмещение профессий бер нисә профессияны бергә ҡушыу
422
СОВЕСТЬ ж выждан, намыҫ, оят; долг совести выждан бурысы; моя совесть чиста намыҫым таҙа; испытывать угрызения совести выждан ғазабы кисереү ♦ без зазрения совести см. зазрение; для очистки совести см. очистка; идти (поступать) против своей совести намыҫҡа ҡаршы килеү; на совесть намыҫ менән (күңел биреп, яҡшы итеп) эшләү; не за страх, а за совесть (делать) күңел биреп (һалып), ысын күңелдән (эшләү); ни стыда ни совести см. стыд; по совести говоря (сказать) в знач. вводн. сл. ысынын (дөрөҫөн) әйткәндә; свобода совести выждан иреклеге (азатлығы) (кешенец динде тотоу-тотмауы цҙ теләгендә булыу); со спокойной совестью тыныс күңел менән
совЕт м 1. кәңәш, мәслихәт; совет врача табип кәңәше; дать совет кәңәш биреү; последовать совету кәңәш тотоу; обратиться за советом кәңәш һорап мөрәжәғәт итеү 2. кәңәшмә, әңгәмә; на семейном совете ғаилә кәңәшмәһендә 3. совет; Верховный Совет СССР СССР-ҙың Юғары Советы; учёный совет института институттың ғилми советы ♦ совет да любовь татыу йәшәгеҙ, бәхетле булығыҙ (өйләнешецселәргә ҡарата әйтелгән теләк)
советник м 1. (советчик) кәңәшсе 2. кәңәшсе, советник; военный советник хәрби кәңәшсе; советник посольства илселек советнигы
СОВЕТНИЦА ж кәңәшсе
СОВЕТОВАТЬ несов. что и с неопр. кәңәш биреү (итеү), мәслихәт биреү (күреү); я советую вам отдохнуть мин һеҙгә ял итеп алырға кәңәш бирәм
СОВЕТОВАТЬСЯ несов. 1. кәңәш һорау, кәңәшләшеү; советоваться с юристом юрист менән кәңәшләшеү 2. (совещаться) әңгәмәләшеү, кәңәшләшеү, фекер алышыу, үҙ-ара уйлашыу (һөйләшеү)
СОВЕТСКИЙ, -ая, -ое совет ...ы; советская власть совет власы
СОВЕТЧИК м и СОВЕТЧИЦА ж кәңәшсе, кәңәш (аҡыл) биреүсе
СОВЕЩАНИЕ с кәңәшмә; совещание учителей уҡытыусылар кәңәшмәһе
СОВЕЩАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое кәңәш итеү (кәңәшләшеү) ...ы ♦ совещательный голос кәңәшләшеү хоҡуғы
СОВЕЩАТЬСЯ несов. кәңәшләшеү, фекер алышыу
СОВИК м совик (Алыҫ Төньяҡ халыҡтарында тиренән тегелгән ирҙәр кейеме)
СОВИНЫЙ, -ая, -ое өкө ...ы, ябалаҡ ...ы; совиное гнездо өкө ояһы; совиный крик өкө тауышы
СОВКА ж 1. (птица) өкө 2. (бабочка) өкө-баш күбәләк, төн күбәләге; совка капустная кәбеҫтә күбәләге; совка озимая ужым күбәләге; совка сосновая өкөбаш күбәләк
СОВЛАДАТЬ сов. с кем-чем; разг. тыйып (еңеп, тотоп) ҡалыу, ҡулға алыу; совладать с гневом асыуҙы тыйып ҡалыу; совладать с собой үҙ-үҙеңде ҡулға алыу
СОВЛАДЕЛЕЦ м и СОВЛАДЕЛИЦА ж ми-лектәш, уртаҡ маллы кешеләр
СОВЛЕКАТЬ несов. см. совлечь
СОВЛЕКАТЬСЯ несов. страд. от совлекать совлЕчь сов. кого-что; книжн. (юлдан) тайпылдырыу (яҙҙырыу) ♦ совлечь с пути (истинного) дөрөҫ юлдан яҙҙырыу
СОВМЕСТИМОСТЬ ж тура (тап) килеү, үҙ-ара ярашыу; совместимость понятий төшөнсәләрҙең тура килеүе; психологическая совместимость психологик яҡтан үҙ-ара ярашыу ♦ совместимость крови биол. ҡандың тура килеүе (ҡан ебәргәндә)
СОВМЕСТИМЫЙ, -ая, -ое тура (тап) килә торған, бергә һыйыша (ҡушыла) алырлыҡ
СОВМЕСТИТЕЛЬ м и СОВМЕСТИТЕЛЬНИЦА ж бер үк ваҡытта (бер нисә урында) эшләүсе, бер нисә эште башҡарыусы
СОВМЕСТИТЕЛЬСТВО с бер үк ваҡытта (бер нисә урында) эшләү, бер нисә эште башҡарыу; работать по совместительству секретарём бер үк ваҡытта секретарь булып эшләү
СОВМЕСТИТЕЛЬСТВОВАТЬ несов. бер үк ваҡытта (бер нисә урында) эшләү, бер нисә эште башҡарыу
СОВМЕСТИТЬ сов. см. совмещать
СОВМЕСТИТЬСЯ сов. см. совмещаться
совместно нареч. бергәләп, берләшеп, берлектә, уртаҡ; совместно обсудить вопрос мәсьәләне бергәләп тикшереү
СОВМЕСТНОСТЬ ж бергәлек, уртаҡлыҡ; совместность действий эштәрҙең уртаҡлығы
совместный, -ая, -ое бергә, бергәләшкән, берләштерелгән, уртаҡ; совместные усилия уртаҡ тырышлыҡ; совместное заседание берләштерелгән ултырыш
СОВМЕЩАТЬ несов. 1. что бергә (бер үк ваҡытта) алып барыу, бер үк ваҡытта башҡарыу (үтәү); совместить работу с учёбой эш менән уҡыуҙы бер үк ваҡытта алып барыу 2. в ком-чём (одновременно содержать в себе) бер үк ваҡытта булыу (үтәү), бергә ҡушылыу (һыйыу), берләшеү; он совместил в себе писателя и учёного ул бер үк ваҡытта яҙыусы ла, ғалим да 3. мат. тура (тап) килтереп һалыу
СОВМЕЩАТЬСЯ несов. 1. (совпадать) бер үк ваҡытта булыу (эшләнеү, башҡарылыу), тура килеү 2. в ком-чём (соединяться в одном лице, предмете) бер үк ваҡытта булыу, берләшеү, ҡушылыу 3. мат. тура (тәңгәл) килтереп һалыныу 4. страд. от совмещать
СОВМЕЩЕНИЕ с см. совместить — совмещать, совместиться — совмещаться; совмещение профессий бер нисә профессияны бергә ҡушыу
422