Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 423 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СОГЛАСНЫЙ
СОВМЕЩЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от совместить 2. прил. берләштерелгән, уртаҡ; совмещённый график работ берләштерелгән эш графигы
СОВОК м һоҫҡо
СОВОКУПИТЬ сов. что берләштереү, йыйыу, йыйнау, беректереү
СОВОКУПИТЬСЯ сов. 1. уст. бергә булыу, бәйләнешеү 2. енси мөнәсәбәттә булыу
СОВОКУПЛЯТЬ несов. см. совокупить
СОВОКУПЛЯТЬСЯ несов. 1. см. совокупиться 2. страд. от совокуплять
СОВОКУПНОСТЬ ж барлығы (йыйыны, барыһы) бергә; совокупность фактов факттарҙың барыһы бергә
СОВОКУПНЫЙ, -ая, -ое книжн. берҙәм, берләштерелгән, бергәләп (эшләнгән), дөйөм; совокупный доход дөйөм килем
СОВПАДАТЬ несов. см. совпасть
СОВПАДЕНИЕ с 1. (одинаковость ) дөйөмлөк, уртаҡлыҡ, оҡшашлыҡ; совпадение мнений фекерҙәр уртаҡлығы 2. (сочетание) тап (тура) килеү(сәнлек), тәңгәллек; совпадение обстоятельств хәл-ваҡиғаларҙың тап килеүе
СОВПАСТЬ сов. 1. (произойти одновременно ) -да/-дә булыу, тура килеү; это событие совпало с его приездом был ваҡиға ул килгән ваҡытҡа тура килде 2. (оказаться одинаковым) үҙ-ара тура (тап) килеү; мнение их совпало уларҙың фекерҙәре тап килде 3. мат. тәңгәл килеү
СОВРАТИТЕЛЬ м и СОВРАТИТЕЛЬНИЦА ж; книжн. аҙҙырыусы, юлдан яҙҙырыусы
СОВРАТИТЬ сов. кого-что аҙҙырыу, насар юлға баҫтырыу (төшөрөү)
СОВРАТИТЬСЯ сов. аҙыу, насар юлға баҫыу (төшөү)
СОВРАТЬ сов. см. врать 1, 3
СОВРАЩАТЬ несов. от совратить
СОВРАЩАТЬСЯ несов. 1. см. совратиться 2. страд. от совращать
СОВРАЩЕНИЕ с см. совратить — совращать, совратиться — совращаться; совращение малолетних сабыйҙарҙы насар юлға баҫтырыу
СОВРЕМЕННИК м и СОВРЕМЕННИЦА ж замандаш, ҡорҙаш; современники Салавата Юлаева Салауат Юлаев замандаштары
СОВРЕМЕННО нареч. заманса, заман талап иткәнсә; комната обставлена современно бүлмә заманса йыһазландырылған
СОВРЕМЕННОСТЬ ж хәҙерге заман (осор); связь истории и современности тарих менән хәҙерге осор бәйләнеше
СОВРЕМЕННЫЙ, -ая, -ое 1. кому-чему (относящийся к одному времени) замандаш, бер осорҙа йәшәгән 2. (относящийся к настоящему времени) хәҙерге, хәҙерге заман (осор) ...ы; современная молодёжь хәҙерге йәштәр; современный башкирский язык хәҙерге башҡорт теле
3. (находящийся на уровне своего времени) хәҙерге заман талаптарына тура килгән, хәҙерге заман ...ы; современное оборудование хәҙерге заман ҡорамалдары 4. актуаль, заман талабына ярашлы, мөһим; тема исследования современна тикшеренеү темаһы заман талабына ярашлы
совсем нареч. 1. (совершенно) бөтөнләй; я совсем забыла бөтөнләй онотҡанмын; совсем новый костюм бөтөнләй яңы костюм 2. (с отрицанием “не”) бик үк түгел, бик үк -ып/-еп етмәү (бөтмәү); он не совсем здоров бик үк сәләмәт түгел; я не совсем понимаю бик үк аңлап етмәйем 3. разг. (навсегда) бөтөнләйгә; приехать совсем бөтөнләйгә ҡайтыу 4. в знач. частицы һис тә, бер ҙә; совсем нет һис тә юҡ
СОВХОЗ м совхоз (совет хужалығы); зерновой совхоз игенселек совхозы; свекловодческий совхоз сөгөлдөр үҫтереү совхозы
СОВХОЗНЫЙ, -ая, -ое совхоз ...ы; совхозные поля совхоз баҫыуҙары; совхозное производство совхоз производствоһы
СОГБЕННЫЙ, -ая, -ое 1. книжн. (сгорбленный — о человеке) бөкрәйгән, көмрө; согбенный старик бөкрәйгән ҡарт 2. (согнувшийся под тяжестью ) бөгөлгән, һығылып төшкән 3. чем; перен . (подавленный) аптыраған, баҙаған
СОГЛАСИЕ с 1. (позволение) ризалыҡ; дать согласие ризалыҡ биреү 2. (соглашение) килешеү, уртаҡ фекергә килеү; прийти к согласию уртаҡ фекергә килеү 3. (гармония) дуҫлыҡ, татыулыҡ, берҙәмлек; в семье царит согласие ғаиләлә татыулыҡ хөкөм һөрә
СОГЛАСИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое юр. килештереүсе, яраштырыусы; согласительная комиссия килештереүсе комиссия
СОГЛАСИТЬ сов. что 1. (привести в соответствие ) тап килтереү 2. (примирив, объединить ) килештереү 3. (склонить к чему-л.) риза-лаштырыу, күндереү
СОГЛАСИТЬСЯ сов. 1. на что и с неопр. ризалашыу, риза булыу, ризалыҡ биреү (белдереү), күнеү; согласиться на операцию операцияға риза булыу 2. с кем-чем и без. доп. ризалашыу, килешеү, фекергә ҡушылыу; согласиться с мнением автора автор фекере менән килешеү 3. на чём; разг. (договориться) килешеү, һүҙ ҡуйышыу; согласиться на том, чтобы встретиться осрашырға һүҙ ҡуйышыу
СОГЛАСНО нареч. и предлог 1. нареч. (дружно) татыу, дуҫ, берҙәм; жить согласно татыу йәшәү 2. предлог с дат. п. (соответственно ) буйынса; согласно уставу устав буйынса
согласный I, -ая, -ое лингв. 1. тартынҡы; согласный звук тартынҡы өн 2. в знач. сущ. согласный м тартынҡы; звонкие согласные яңғырау тартынҡылар; твёрдый согласный ҡалын тартынҡы
423
СОВМЕЩЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от совместить 2. прил. берләштерелгән, уртаҡ; совмещённый график работ берләштерелгән эш графигы
СОВОК м һоҫҡо
СОВОКУПИТЬ сов. что берләштереү, йыйыу, йыйнау, беректереү
СОВОКУПИТЬСЯ сов. 1. уст. бергә булыу, бәйләнешеү 2. енси мөнәсәбәттә булыу
СОВОКУПЛЯТЬ несов. см. совокупить
СОВОКУПЛЯТЬСЯ несов. 1. см. совокупиться 2. страд. от совокуплять
СОВОКУПНОСТЬ ж барлығы (йыйыны, барыһы) бергә; совокупность фактов факттарҙың барыһы бергә
СОВОКУПНЫЙ, -ая, -ое книжн. берҙәм, берләштерелгән, бергәләп (эшләнгән), дөйөм; совокупный доход дөйөм килем
СОВПАДАТЬ несов. см. совпасть
СОВПАДЕНИЕ с 1. (одинаковость ) дөйөмлөк, уртаҡлыҡ, оҡшашлыҡ; совпадение мнений фекерҙәр уртаҡлығы 2. (сочетание) тап (тура) килеү(сәнлек), тәңгәллек; совпадение обстоятельств хәл-ваҡиғаларҙың тап килеүе
СОВПАСТЬ сов. 1. (произойти одновременно ) -да/-дә булыу, тура килеү; это событие совпало с его приездом был ваҡиға ул килгән ваҡытҡа тура килде 2. (оказаться одинаковым) үҙ-ара тура (тап) килеү; мнение их совпало уларҙың фекерҙәре тап килде 3. мат. тәңгәл килеү
СОВРАТИТЕЛЬ м и СОВРАТИТЕЛЬНИЦА ж; книжн. аҙҙырыусы, юлдан яҙҙырыусы
СОВРАТИТЬ сов. кого-что аҙҙырыу, насар юлға баҫтырыу (төшөрөү)
СОВРАТИТЬСЯ сов. аҙыу, насар юлға баҫыу (төшөү)
СОВРАТЬ сов. см. врать 1, 3
СОВРАЩАТЬ несов. от совратить
СОВРАЩАТЬСЯ несов. 1. см. совратиться 2. страд. от совращать
СОВРАЩЕНИЕ с см. совратить — совращать, совратиться — совращаться; совращение малолетних сабыйҙарҙы насар юлға баҫтырыу
СОВРЕМЕННИК м и СОВРЕМЕННИЦА ж замандаш, ҡорҙаш; современники Салавата Юлаева Салауат Юлаев замандаштары
СОВРЕМЕННО нареч. заманса, заман талап иткәнсә; комната обставлена современно бүлмә заманса йыһазландырылған
СОВРЕМЕННОСТЬ ж хәҙерге заман (осор); связь истории и современности тарих менән хәҙерге осор бәйләнеше
СОВРЕМЕННЫЙ, -ая, -ое 1. кому-чему (относящийся к одному времени) замандаш, бер осорҙа йәшәгән 2. (относящийся к настоящему времени) хәҙерге, хәҙерге заман (осор) ...ы; современная молодёжь хәҙерге йәштәр; современный башкирский язык хәҙерге башҡорт теле
3. (находящийся на уровне своего времени) хәҙерге заман талаптарына тура килгән, хәҙерге заман ...ы; современное оборудование хәҙерге заман ҡорамалдары 4. актуаль, заман талабына ярашлы, мөһим; тема исследования современна тикшеренеү темаһы заман талабына ярашлы
совсем нареч. 1. (совершенно) бөтөнләй; я совсем забыла бөтөнләй онотҡанмын; совсем новый костюм бөтөнләй яңы костюм 2. (с отрицанием “не”) бик үк түгел, бик үк -ып/-еп етмәү (бөтмәү); он не совсем здоров бик үк сәләмәт түгел; я не совсем понимаю бик үк аңлап етмәйем 3. разг. (навсегда) бөтөнләйгә; приехать совсем бөтөнләйгә ҡайтыу 4. в знач. частицы һис тә, бер ҙә; совсем нет һис тә юҡ
СОВХОЗ м совхоз (совет хужалығы); зерновой совхоз игенселек совхозы; свекловодческий совхоз сөгөлдөр үҫтереү совхозы
СОВХОЗНЫЙ, -ая, -ое совхоз ...ы; совхозные поля совхоз баҫыуҙары; совхозное производство совхоз производствоһы
СОГБЕННЫЙ, -ая, -ое 1. книжн. (сгорбленный — о человеке) бөкрәйгән, көмрө; согбенный старик бөкрәйгән ҡарт 2. (согнувшийся под тяжестью ) бөгөлгән, һығылып төшкән 3. чем; перен . (подавленный) аптыраған, баҙаған
СОГЛАСИЕ с 1. (позволение) ризалыҡ; дать согласие ризалыҡ биреү 2. (соглашение) килешеү, уртаҡ фекергә килеү; прийти к согласию уртаҡ фекергә килеү 3. (гармония) дуҫлыҡ, татыулыҡ, берҙәмлек; в семье царит согласие ғаиләлә татыулыҡ хөкөм һөрә
СОГЛАСИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое юр. килештереүсе, яраштырыусы; согласительная комиссия килештереүсе комиссия
СОГЛАСИТЬ сов. что 1. (привести в соответствие ) тап килтереү 2. (примирив, объединить ) килештереү 3. (склонить к чему-л.) риза-лаштырыу, күндереү
СОГЛАСИТЬСЯ сов. 1. на что и с неопр. ризалашыу, риза булыу, ризалыҡ биреү (белдереү), күнеү; согласиться на операцию операцияға риза булыу 2. с кем-чем и без. доп. ризалашыу, килешеү, фекергә ҡушылыу; согласиться с мнением автора автор фекере менән килешеү 3. на чём; разг. (договориться) килешеү, һүҙ ҡуйышыу; согласиться на том, чтобы встретиться осрашырға һүҙ ҡуйышыу
СОГЛАСНО нареч. и предлог 1. нареч. (дружно) татыу, дуҫ, берҙәм; жить согласно татыу йәшәү 2. предлог с дат. п. (соответственно ) буйынса; согласно уставу устав буйынса
согласный I, -ая, -ое лингв. 1. тартынҡы; согласный звук тартынҡы өн 2. в знач. сущ. согласный м тартынҡы; звонкие согласные яңғырау тартынҡылар; твёрдый согласный ҡалын тартынҡы
423