Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 429 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СОЛНЕЧНО
СОКРУШИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое емергес, тар-мар (юҡ) итә торған; сокрушительная сила емергес көс
СОКРУШИТЬ сов. см. сокрушать, крушить
СОКРЫТИЕ с; офиц .-дел. йәшереү, йәшереп ҡалыу; сокрытие преступника енәйәтсене йәшереү
СОЛГАТЬ сов. см. лгать
СОЛДАТ м һалдат; взвод солдат һалдаттар взводы
СОЛДАТКА ж һалдат ҡатыны
солдатский, -ая, -ое һалдат ...ы; солдатская шинель һалдат шинеле
СОЛДАТСТВО с 1. һалдат хеҙмәте 2. собир. һалдаттар
СОЛДАТЧИНА ж; уст., прост. һалдат хеҙмәте солдафОн м; разг., пренебр. солдафон (тупаҫ, әҙәпһеҙ хәрби кешегә ҡарата)
СОЛЕВАР м тоҙ ҡайнатыусы
СОЛЕВАРЕНИЕ с тоҙ ҡайнатыу
СОЛЕВАРЕННЫЙ и СОЛЕВАРНЫЙ, - ая,
-ое тоҙ ҡайнатыу ...ы; солеварный завод тоҙ ҡайнатыу заводы
СОЛЕВАРНЯ ж тоҙ ҡайнатыу предприятиеһы, тоҙ сығарыу (табыу) урыны
солевОй, -ая, -ое 1. тоҙ ...ы; солевЫе растворы тоҙ иретмәһе 2. см. солеваренный
СОЛЕВЫНОСЛИВЫЙ, -ая, -ое бот. тоҙға сыҙамлы (цҫемлектәргә ҡарата)
СОЛЕДОБЫВАНИЕ с тоҙ сығарыу
СОЛЕДОБЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее 1. тоҙ сыға торған; соледобывающий район тоҙ сыға торған район 2. тоҙ сығара торған; соледобывающий снаряд тоҙ сығара торған ҡорамал
СОЛЕЛЮБИВЫЙ, -ая, -ое бот. тоҙ яратыусан (цҫемлектәргә ҡарата)
солемЕр м солемер (һыуҙағы йәки һыу бо-ҫондағы тоҙ миҡдарын цлсәй торған ҡорамал)
СОЛЕНИЕ с 1. см. солить 1, 2; соление огурцов ҡыяр тоҙлау 2. разг. (продукт) тоҙланған йәшелсәләр
СОЛЁНОСТЬ ж тоҙлолоҡ; солёность воды һыуҙың тоҙлолоғо
СОЛЁНЫЙ, -ая, -ое 1. тоҙло, тоҙ ҡатнаш; солёная вода тоҙло һыу; солёное озеро тоҙло күл 2. тоҙо саманан артыҡ, тоҙо әсе, тоҙло; солёный суп тоҙо әсе аш 3. тоҙ һибелгән, тоҙ һибеп әҙерләнгән, тоҙланған, тоҙло; солёные огурцы тоҙланған ҡыяр; солёная рыба тоҙло балыҡ 4. перен . сәнскеле, үткер, әсе, уҫал; солёный анекдот әсе көләмәс; солёное слово сәнскеле һүҙ
СОЛЕСТОЙКИЙ, -ая, -ое бот. тоҙға сыҙамлы ( цҫемлектәр )
СОЛИДАРИЗАЦИЯ ж; книжн. см. солидаризироваться
СОЛИДАРИЗИРОВАТЬСЯ и СОЛИДАРИЗОВАТЬСЯ сов., несов.; книжн. теләктәшлек белдереү (күрһәтеү), фекергә ҡушылыу
СОЛИДАРНОСТЬ ж 1. теләктәшлек, берҙәмлек, фекерҙәшлек, солидарлыҡ; международная солидарность халыҡ-ара теләктәшлек 2. юр. (совместная ответственность) уртаҡ яуаплылыҡ
СОЛИДАРНЫЙ, -ая, -ое 1. теләктәш, теләктәшлек (солидарлыҡ) белдергән (күрһәткән), фекергә ҡушылған; быть солидарным с докладчиком докладсының фекеренә ҡушылыу 2. юр. уртаҡ; солидарная ответственность уртаҡ яуаплылыҡ
СОЛИДНОСТЬ ж 1. төплөлөк, нигеҙлелек, төплө (нигеҙле) булыу; солидность знаний белемдең төплөлөгө 2. етдилек, төплөлөк, күренек-лелек, етди (төплө, күренекле) булыу; солидность учителя уҡытыусының етдилеге 3. (представительность ) мөһабәт төҫ-ҡиәфәт, олпатлыҡ, мөһабәтлек; солидность манер тотош олпатлығы
СОЛИДНЫЙ, -ая, -ое 1. (прочный) ныҡ, ныҡ (шәп) итеп эшләнгән; солидный дом ныҡ итеп эшләнгән йорт 2. (глубокий, серьёзный) төплө, нигеҙле, етди; солидный опыт работы етди эш тәжрибәһе 3. (заслуживающий доверия) танылған, күренекле, абруйлы; солидный учёный күренекле ғалим; солидные люди танылған кешеләр 4. (степенный , представительный) мөһабәт ҡиәфәтле, мөһабәт, олпат; солидный вид олпат төҫ-ҡиәфәт 5. (пожилой — о возрасте) бик үк йәш түгел, оло ғына, шаҡтай оло; солидный мужчина шаҡтай оло ир 6. разг. (довольно большой) шаҡтай ҙур (юғары); солидный успех шаҡтай ҙур уңыш; солидная сумма шаҡтай ҙур аҡса (сумма)
СОЛИДОЛ м; спец. солидол (ҡуйы техник май)
СОЛИЛЬНЫЙ, -ая, -ое тоҙлай торған, тоҙлау ...ы; солильный цех тоҙлау цехы
СОЛИЛЬЩИК м тоҙлаусы (эшсе)
СОЛИРОВАТЬ сов., несов. соло башҡарыу, солист булыу
СОЛИСТ м и СОЛИСТКА ж солист (соло партияһын башҡарған йырсы музыкант йәки бейецсе )
СОЛИТЕР м (крупный бриллиант, вправленный в перстень, брошь и т. д.) солитер
СОЛИТЁРЫ мн. (ед. солитёр м); зоол. соли-тёрҙар (кеше, мал эсәгендә паразит булып йәшәгән таҫма селәцсендәр отряды)
СОЛИТЬ несов. что 1. тоҙ һалыу (һибеү), тоҙлау; солить суп ашҡа тоҙ һалыу 2. тоҙ һибеү, тоҙло итеү, тоҙлау (боҙолмаһын өсөн); солить рыбу балыҡ тоҙлау; солить огурцы ҡыяр тоҙлау 3. кому; перен., разг. (делать неприятности) ҡанға тоҙ һалыу, асыу килтереү
СОЛИТЬСЯ несов. 1. (заготавливаться впрок) тоҙланыу 2. страд. от солить 1, 2
СОЛКА ж см. солить 2; солка огурцов ҡыяр тоҙлау
СОЛНЕЧНО 1. нареч. ҡояш кеүек; солнечно сверкать ҡояш кеүек ялтырау 2. в знач. сказ., безл. ҡояшлы; сегодня солнечно бөгөн ҡояшлы
429
СОКРУШИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое емергес, тар-мар (юҡ) итә торған; сокрушительная сила емергес көс
СОКРУШИТЬ сов. см. сокрушать, крушить
СОКРЫТИЕ с; офиц .-дел. йәшереү, йәшереп ҡалыу; сокрытие преступника енәйәтсене йәшереү
СОЛГАТЬ сов. см. лгать
СОЛДАТ м һалдат; взвод солдат һалдаттар взводы
СОЛДАТКА ж һалдат ҡатыны
солдатский, -ая, -ое һалдат ...ы; солдатская шинель һалдат шинеле
СОЛДАТСТВО с 1. һалдат хеҙмәте 2. собир. һалдаттар
СОЛДАТЧИНА ж; уст., прост. һалдат хеҙмәте солдафОн м; разг., пренебр. солдафон (тупаҫ, әҙәпһеҙ хәрби кешегә ҡарата)
СОЛЕВАР м тоҙ ҡайнатыусы
СОЛЕВАРЕНИЕ с тоҙ ҡайнатыу
СОЛЕВАРЕННЫЙ и СОЛЕВАРНЫЙ, - ая,
-ое тоҙ ҡайнатыу ...ы; солеварный завод тоҙ ҡайнатыу заводы
СОЛЕВАРНЯ ж тоҙ ҡайнатыу предприятиеһы, тоҙ сығарыу (табыу) урыны
солевОй, -ая, -ое 1. тоҙ ...ы; солевЫе растворы тоҙ иретмәһе 2. см. солеваренный
СОЛЕВЫНОСЛИВЫЙ, -ая, -ое бот. тоҙға сыҙамлы (цҫемлектәргә ҡарата)
СОЛЕДОБЫВАНИЕ с тоҙ сығарыу
СОЛЕДОБЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее 1. тоҙ сыға торған; соледобывающий район тоҙ сыға торған район 2. тоҙ сығара торған; соледобывающий снаряд тоҙ сығара торған ҡорамал
СОЛЕЛЮБИВЫЙ, -ая, -ое бот. тоҙ яратыусан (цҫемлектәргә ҡарата)
солемЕр м солемер (һыуҙағы йәки һыу бо-ҫондағы тоҙ миҡдарын цлсәй торған ҡорамал)
СОЛЕНИЕ с 1. см. солить 1, 2; соление огурцов ҡыяр тоҙлау 2. разг. (продукт) тоҙланған йәшелсәләр
СОЛЁНОСТЬ ж тоҙлолоҡ; солёность воды һыуҙың тоҙлолоғо
СОЛЁНЫЙ, -ая, -ое 1. тоҙло, тоҙ ҡатнаш; солёная вода тоҙло һыу; солёное озеро тоҙло күл 2. тоҙо саманан артыҡ, тоҙо әсе, тоҙло; солёный суп тоҙо әсе аш 3. тоҙ һибелгән, тоҙ һибеп әҙерләнгән, тоҙланған, тоҙло; солёные огурцы тоҙланған ҡыяр; солёная рыба тоҙло балыҡ 4. перен . сәнскеле, үткер, әсе, уҫал; солёный анекдот әсе көләмәс; солёное слово сәнскеле һүҙ
СОЛЕСТОЙКИЙ, -ая, -ое бот. тоҙға сыҙамлы ( цҫемлектәр )
СОЛИДАРИЗАЦИЯ ж; книжн. см. солидаризироваться
СОЛИДАРИЗИРОВАТЬСЯ и СОЛИДАРИЗОВАТЬСЯ сов., несов.; книжн. теләктәшлек белдереү (күрһәтеү), фекергә ҡушылыу
СОЛИДАРНОСТЬ ж 1. теләктәшлек, берҙәмлек, фекерҙәшлек, солидарлыҡ; международная солидарность халыҡ-ара теләктәшлек 2. юр. (совместная ответственность) уртаҡ яуаплылыҡ
СОЛИДАРНЫЙ, -ая, -ое 1. теләктәш, теләктәшлек (солидарлыҡ) белдергән (күрһәткән), фекергә ҡушылған; быть солидарным с докладчиком докладсының фекеренә ҡушылыу 2. юр. уртаҡ; солидарная ответственность уртаҡ яуаплылыҡ
СОЛИДНОСТЬ ж 1. төплөлөк, нигеҙлелек, төплө (нигеҙле) булыу; солидность знаний белемдең төплөлөгө 2. етдилек, төплөлөк, күренек-лелек, етди (төплө, күренекле) булыу; солидность учителя уҡытыусының етдилеге 3. (представительность ) мөһабәт төҫ-ҡиәфәт, олпатлыҡ, мөһабәтлек; солидность манер тотош олпатлығы
СОЛИДНЫЙ, -ая, -ое 1. (прочный) ныҡ, ныҡ (шәп) итеп эшләнгән; солидный дом ныҡ итеп эшләнгән йорт 2. (глубокий, серьёзный) төплө, нигеҙле, етди; солидный опыт работы етди эш тәжрибәһе 3. (заслуживающий доверия) танылған, күренекле, абруйлы; солидный учёный күренекле ғалим; солидные люди танылған кешеләр 4. (степенный , представительный) мөһабәт ҡиәфәтле, мөһабәт, олпат; солидный вид олпат төҫ-ҡиәфәт 5. (пожилой — о возрасте) бик үк йәш түгел, оло ғына, шаҡтай оло; солидный мужчина шаҡтай оло ир 6. разг. (довольно большой) шаҡтай ҙур (юғары); солидный успех шаҡтай ҙур уңыш; солидная сумма шаҡтай ҙур аҡса (сумма)
СОЛИДОЛ м; спец. солидол (ҡуйы техник май)
СОЛИЛЬНЫЙ, -ая, -ое тоҙлай торған, тоҙлау ...ы; солильный цех тоҙлау цехы
СОЛИЛЬЩИК м тоҙлаусы (эшсе)
СОЛИРОВАТЬ сов., несов. соло башҡарыу, солист булыу
СОЛИСТ м и СОЛИСТКА ж солист (соло партияһын башҡарған йырсы музыкант йәки бейецсе )
СОЛИТЕР м (крупный бриллиант, вправленный в перстень, брошь и т. д.) солитер
СОЛИТЁРЫ мн. (ед. солитёр м); зоол. соли-тёрҙар (кеше, мал эсәгендә паразит булып йәшәгән таҫма селәцсендәр отряды)
СОЛИТЬ несов. что 1. тоҙ һалыу (һибеү), тоҙлау; солить суп ашҡа тоҙ һалыу 2. тоҙ һибеү, тоҙло итеү, тоҙлау (боҙолмаһын өсөн); солить рыбу балыҡ тоҙлау; солить огурцы ҡыяр тоҙлау 3. кому; перен., разг. (делать неприятности) ҡанға тоҙ һалыу, асыу килтереү
СОЛИТЬСЯ несов. 1. (заготавливаться впрок) тоҙланыу 2. страд. от солить 1, 2
СОЛКА ж см. солить 2; солка огурцов ҡыяр тоҙлау
СОЛНЕЧНО 1. нареч. ҡояш кеүек; солнечно сверкать ҡояш кеүек ялтырау 2. в знач. сказ., безл. ҡояшлы; сегодня солнечно бөгөн ҡояшлы
429