Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 433 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СОПОСТАВИТЬ
СООРУЖАТЬ несов. см. соорудить
СООРУЖАТЬСЯ несов. страд. от сооружать
СООРУЖЕНИЕ с 1. см. соорудить — сооружать; сооружение атомных электростанций атом электростанцияларын төҙөү 2. (постройка) ҡоролма, ҡоролош, төҙөлөш; спортивные сооружения спорт ҡоролмалары; оборонительные сооружения оборона ҡоролмалары
СООТВЕТСТВЕННО нареч. и предлог 1. нареч . ярашлы рәүештә, тейешенсә; вести себя соответственно үҙеңде тейешенсә тотоу 2. предлог с дат. п. (согласно, сообразно чему-л., в зависимости от чего-л.) ярашлы итеп, -ға/-гә ҡарап; действовать соответственно обстоятельствам шарттарға ҡарап эш итеү; поступать соответственно инструкции инструкцияға ярашлы итеп эш итеү
СООТВЕТСТВЕННЫЙ, -ая, -ое 1. чему; книжн. ярашлы, тейешле; соответственная диплому работа дипломға ярашлы эш 2. (надлежащий ) тейешле, кәрәкле; принять соответственные меры тейешле саралар күреү
СООТВЕТСТВИЕ с ярашлылыҡ, ярашыу, тура (тап) килеү; соответствие интересов мәнфәғәттәрҙең тап килеүе ♦ в соответствии с чем; в знач. предлога ярашлы итеп, ярашлы рәүештә
СООТВЕТСТВОВАТЬ несов. чему ярашыу, ярашлы булыу, тура (тап) килеү; сведения соответствуют действительности мәғлүмәттәр ысынбарлыҡҡа тап килә
СООТВЕТСТВУЮЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от соответствовать 2. прил. тейешле, ярашлы; обратиться в соответствующие учреждения тейешле учреждениеларға мөрәжәғәт итеү
СООТВЕТЧИК м и СООТВЕТЧИЦА ж; юр. яуапташ
СООТЕЧЕСТВЕННИК м и СООТЕЧЕСТВЕННИЦА ж ватандаш, илдәш
СООТНЕСЕНИЕ с см. соотнести — соотносить; соотнесение слов с кодом һүҙҙәр менән кодты сағыштырып ҡарау
СООТНЕСТИ сов. что (сопоставить) бәйләнеште (мөнәсәбәтте) билдәләү, сағыштырып (тиңләштереп) ҡарау
СООТНЕСТИСЬ сов. сағыштырып (тиңләштереп) булыу
СООТНОСИТЕЛЬНОСТЬ ж бәйләнешлелек, мөнәсәбәттәшлек, бәйләнештә (мөнәсәбәттә) булыу; соотносительность понятий төшөнсәләрҙең бәйләнешлелеге
СООТНОСИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое бәйләнешле, мөнәсәбәттәш, тиңләштерергә (сағыштырырға) мөмкин булған; соотносительные понятия бәйләнешле төшөнсәләр
СООТНОСИТЬ несов. см. соотнести
СООТНОСИТЬСЯ несов. 1. см. соотнестись 2. страд. от соотносить
СООТНОШЕНИЕ с мөнәсәбәт, нисбәт; соотношение сил көстәр нисбәте
СОПЕНИЕ с см. сопеть
СОПЕРНИК м и СОПЕРНИЦА ж 1. ярышыусы, ярышташ 2. (в любви) көнәркәш, көндәш 3. (тот, кто обладает равными с кем-л. достоинствами ) тиңдәш, тиң (кеше)
СОПЕРНИЧАТЬ несов. 1. (состязаться) ярышыу, уҙышыу; соперничать на ринге рингыла ярышыу 2. (в любви) көндәш (көнәркәш) булыу 3. тиңләшеү, тиң (тигеҙ) булыу
СОПЕРНИЧЕСТВО с см. соперничать; соперничество в спорте спортта ярышыу; соперничество в любви мөхәббәттә көндәшлек
сопЕть несов. мышнау, мыш-мыш итеү; сопеть носом танау менән мышнау
СОПКА ж 1 1. (небольшая гора с округлой вершиной ) түбә, түбәсек, сусаҡ 2. (название вулкана на Камчатке и Курильских островах, а также грязевого вулкана в Крыму и на Кавказе) янартау, вулкан; Ключевская сопка Ключевская янартауы
СОПЛЕМЕННИК м и СОПЛЕМЕННИЦА ж нәҫелдәш, ҡәбиләләш (яҡын, ете ят тцгел)
СОПЛЕМЕННЫЙ, -ая, -ое туғандаш, нәҫелдәш, сығышы бер (бер ҡәүем); соплеменные народы туғандаш халыҡтар
СОПЛИВЫЙ, -ая, -ое 1. маңҡалы, маңҡа; сопливый ребёнок маңҡалы бала 2. перен., прост. маңҡа, етлекмәгән (балалыҡтан сыҡмам, тәжрибәһеҙ кешегә ҡарата); сопливый мальчишка маңҡа малай
соплО с; тех. сопло; сопло турбины турбина соплоһы
СОПЛОДИЕ с; бот. ҡуш емеш
соплЯ ж; прост., в разн. знач. маңҡа
соплЯк м; прост., в разн. знач. маңҡа танау, маңҡа
СОПОДЧИНЕНИЕ с 1. книжн. см. соподчинить — соподчинять 2. грам. тиң (тиңдәш) эйәртеү
СОПОДЧИНЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от соподчинить — соподчинять 1; 2. прил. тиң бойондороҡло ♦ соподчинённые предложения грам. тиңдәш эйәрсән һөйләмдәр
СОПОДЧИНИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое грам. тиң эйәртеүле; соподчинительные предложения тиң эйәртеүле һөйләмдәр
СОПОДЧИНИТЬ сов. 1. кого-что, кому-чему ; книжн. буйһондороу (бер цк ваҡытта һәм бер цк нәмәгә) 2. грам. тиңдәш (тиң) эйәртеү
СОПОДЧИНЯТЬ несов. см. соподчинить
СОПОСТАВИМЫЙ, -ая, -ое сағыштырырлыҡ, сағыштыра алырлыҡ, тиңләштерерлек; сопоставимые величины сағыштырырлыҡ дәүмәлдәр
СОПОСТАВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое сағыштырма, сағыштырмалы; сопоставительная грамматика сағыштырма грамматика
СОПОСТАВИТЬ сов. кого-что сағыштырыу, тиңләштереү, сағыштырып (тиңләштереп) ҡарау; сопоставить понятия төшөнсәләрҙе сағыштырыу
433
СООРУЖАТЬ несов. см. соорудить
СООРУЖАТЬСЯ несов. страд. от сооружать
СООРУЖЕНИЕ с 1. см. соорудить — сооружать; сооружение атомных электростанций атом электростанцияларын төҙөү 2. (постройка) ҡоролма, ҡоролош, төҙөлөш; спортивные сооружения спорт ҡоролмалары; оборонительные сооружения оборона ҡоролмалары
СООТВЕТСТВЕННО нареч. и предлог 1. нареч . ярашлы рәүештә, тейешенсә; вести себя соответственно үҙеңде тейешенсә тотоу 2. предлог с дат. п. (согласно, сообразно чему-л., в зависимости от чего-л.) ярашлы итеп, -ға/-гә ҡарап; действовать соответственно обстоятельствам шарттарға ҡарап эш итеү; поступать соответственно инструкции инструкцияға ярашлы итеп эш итеү
СООТВЕТСТВЕННЫЙ, -ая, -ое 1. чему; книжн. ярашлы, тейешле; соответственная диплому работа дипломға ярашлы эш 2. (надлежащий ) тейешле, кәрәкле; принять соответственные меры тейешле саралар күреү
СООТВЕТСТВИЕ с ярашлылыҡ, ярашыу, тура (тап) килеү; соответствие интересов мәнфәғәттәрҙең тап килеүе ♦ в соответствии с чем; в знач. предлога ярашлы итеп, ярашлы рәүештә
СООТВЕТСТВОВАТЬ несов. чему ярашыу, ярашлы булыу, тура (тап) килеү; сведения соответствуют действительности мәғлүмәттәр ысынбарлыҡҡа тап килә
СООТВЕТСТВУЮЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от соответствовать 2. прил. тейешле, ярашлы; обратиться в соответствующие учреждения тейешле учреждениеларға мөрәжәғәт итеү
СООТВЕТЧИК м и СООТВЕТЧИЦА ж; юр. яуапташ
СООТЕЧЕСТВЕННИК м и СООТЕЧЕСТВЕННИЦА ж ватандаш, илдәш
СООТНЕСЕНИЕ с см. соотнести — соотносить; соотнесение слов с кодом һүҙҙәр менән кодты сағыштырып ҡарау
СООТНЕСТИ сов. что (сопоставить) бәйләнеште (мөнәсәбәтте) билдәләү, сағыштырып (тиңләштереп) ҡарау
СООТНЕСТИСЬ сов. сағыштырып (тиңләштереп) булыу
СООТНОСИТЕЛЬНОСТЬ ж бәйләнешлелек, мөнәсәбәттәшлек, бәйләнештә (мөнәсәбәттә) булыу; соотносительность понятий төшөнсәләрҙең бәйләнешлелеге
СООТНОСИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое бәйләнешле, мөнәсәбәттәш, тиңләштерергә (сағыштырырға) мөмкин булған; соотносительные понятия бәйләнешле төшөнсәләр
СООТНОСИТЬ несов. см. соотнести
СООТНОСИТЬСЯ несов. 1. см. соотнестись 2. страд. от соотносить
СООТНОШЕНИЕ с мөнәсәбәт, нисбәт; соотношение сил көстәр нисбәте
СОПЕНИЕ с см. сопеть
СОПЕРНИК м и СОПЕРНИЦА ж 1. ярышыусы, ярышташ 2. (в любви) көнәркәш, көндәш 3. (тот, кто обладает равными с кем-л. достоинствами ) тиңдәш, тиң (кеше)
СОПЕРНИЧАТЬ несов. 1. (состязаться) ярышыу, уҙышыу; соперничать на ринге рингыла ярышыу 2. (в любви) көндәш (көнәркәш) булыу 3. тиңләшеү, тиң (тигеҙ) булыу
СОПЕРНИЧЕСТВО с см. соперничать; соперничество в спорте спортта ярышыу; соперничество в любви мөхәббәттә көндәшлек
сопЕть несов. мышнау, мыш-мыш итеү; сопеть носом танау менән мышнау
СОПКА ж 1 1. (небольшая гора с округлой вершиной ) түбә, түбәсек, сусаҡ 2. (название вулкана на Камчатке и Курильских островах, а также грязевого вулкана в Крыму и на Кавказе) янартау, вулкан; Ключевская сопка Ключевская янартауы
СОПЛЕМЕННИК м и СОПЛЕМЕННИЦА ж нәҫелдәш, ҡәбиләләш (яҡын, ете ят тцгел)
СОПЛЕМЕННЫЙ, -ая, -ое туғандаш, нәҫелдәш, сығышы бер (бер ҡәүем); соплеменные народы туғандаш халыҡтар
СОПЛИВЫЙ, -ая, -ое 1. маңҡалы, маңҡа; сопливый ребёнок маңҡалы бала 2. перен., прост. маңҡа, етлекмәгән (балалыҡтан сыҡмам, тәжрибәһеҙ кешегә ҡарата); сопливый мальчишка маңҡа малай
соплО с; тех. сопло; сопло турбины турбина соплоһы
СОПЛОДИЕ с; бот. ҡуш емеш
соплЯ ж; прост., в разн. знач. маңҡа
соплЯк м; прост., в разн. знач. маңҡа танау, маңҡа
СОПОДЧИНЕНИЕ с 1. книжн. см. соподчинить — соподчинять 2. грам. тиң (тиңдәш) эйәртеү
СОПОДЧИНЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от соподчинить — соподчинять 1; 2. прил. тиң бойондороҡло ♦ соподчинённые предложения грам. тиңдәш эйәрсән һөйләмдәр
СОПОДЧИНИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое грам. тиң эйәртеүле; соподчинительные предложения тиң эйәртеүле һөйләмдәр
СОПОДЧИНИТЬ сов. 1. кого-что, кому-чему ; книжн. буйһондороу (бер цк ваҡытта һәм бер цк нәмәгә) 2. грам. тиңдәш (тиң) эйәртеү
СОПОДЧИНЯТЬ несов. см. соподчинить
СОПОСТАВИМЫЙ, -ая, -ое сағыштырырлыҡ, сағыштыра алырлыҡ, тиңләштерерлек; сопоставимые величины сағыштырырлыҡ дәүмәлдәр
СОПОСТАВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое сағыштырма, сағыштырмалы; сопоставительная грамматика сағыштырма грамматика
СОПОСТАВИТЬ сов. кого-что сағыштырыу, тиңләштереү, сағыштырып (тиңләштереп) ҡарау; сопоставить понятия төшөнсәләрҙе сағыштырыу
433