Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 434 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СОПОСТАВИТЬСЯ
СОПОСТАВИТЬСЯ сов. сағыштырылыу, тиң-ләшмәле булыу
СОПОСТАВЛЕНИЕ с см. сопоставить — сопоставлять; сопоставление событий ваҡиғаларҙы сағыштырып ҡарау
СОПОСТАВЛЯТЬ несов. см. сопоставить
СОПОСТАВЛЯТЬСЯ несов. 1. см. сопоставиться 2. страд. от сопоставлять
СОПРАВИТЕЛЬ м и соправИтельница ж хакимдаш
СОПРАНО 1. с нескл.; муз. сопрано (йырсы ҡатын-ҡыҙҙарҙа иц югары тауыш; кцп тауышлы музыка әҫәрендә иц югары тауыш) 2. ж нескл.; разг., муз. сопрано (шундай тауышлы йырсы ҡатын-ҡыҙ)
СОПРАНОВЫЙ, -ая, -ое сопрано ...ы; сопрановая партия сопрано партияһы
СОПРЕВАТЬ несов. см. сопреть
СОПРЕДЕЛЬНОСТЬ ж сиктәшлек, йәнәшлек; сопредельность понятий төшөнсәләрҙең сиктәш-леге; сопредельность стран илдәрҙең сиктәшлеге
СОПРЕДЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое сиктәш, йәнәш;
сопредельные земли сиктәш ерҙәр
СОПРЕЛЫЙ, -ая, -ое разг. серек, бәҫәргән, ҡыҙған, ҡыҙып (янып) серегән; сопрелая рожь ҡыҙып серегән арыш; сопрелая солома бәҫәргән һалам
СОПРЕТЬ сов.; разг. ҡыҙып (янып) сереү, бәҫәреү
СОПРИКАСАТЬСЯ несов. с кем-чем и без доп. 1. (бер-береһенә) тейеү, ҡағылыу, ороноу; соприкасаться локтями терһәктәр менән ҡағылыу 2. сиктәш (йәнәш) булыу, тоташыу; земельные участки соприкасаются ер бүлемдәре сиктәш 3. перен . уртаҡ (бәйләнешле) булыу, үҙ-ара бәйләнештә булыу, араһында уртаҡлыҡ бар (юҡ); наши желания не соприкасаются беҙҙең теләктәр араһында уртаҡлыҡ юҡ 4. перен. (сталкиваться) аралашыу, ҡатнашыу, эш итеү; соприкасаться с различными людьми төрлө кешеләр менән аралашыу
СОПРИКОСНОВЕНИЕ с 1. йәнәш (сиктәш) булыу, тоташыу; линия соприкосновения һыҙыҡтарҙың тоташыуы 2. бәрелештә булыу, бер (яҡын) булыу; соприкосновение с противником дошман менән бәрелешеү
СОПРИКОСНУТЬСЯ сов. см. соприкасаться
СОПРИЧАСТНОСТЬ ж ҡатнашы (мөнәсәбәте) булыу, ҡатнашы (мөнәсәбәте) булғанлыҡ
СОПРИЧАСТНЫЙ, -ая, -ое ҡатнашы (мөнәсәбәте) булған
СОПРОВОДИТЕЛЬ м и СОПРОВОДИТЕЛЬНИЦА ж оҙатыусы, оҙатып барыусы (йөрөтөүсе)
СОПРОВОДИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. оҙатып барыусы, оҙатыусы; сопроводительные машины оҙатып барыусы машиналар 2. теркәп ебәрелгән (ебәрелә торған); сопроводительное письмо теркәп ебәрелгән хат
СОПРОВОДИТЬ сов. см. сопровождать
СОПРОВОЖДАТЬ несов. кого-что 1. оҙатыу, оҙатып барыу (йөрөү); сопровождать делегацию делегацияны оҙатып йөрөү 2. теркәү, теркәп ебәреү, бергә ебәреү; сопровождать заявление справкой ғаризаға белешмә теркәү 3. чем өҫтәү, ҡушыу, биреү, өҫтәп (ҡушып) биреү, ҡушылып барыу; сопровождать речь жестами телмәргә ым-ишара ҡушыу 4. муз. ҡушылып уйнау (йырлау); сопровождать пение скрипкой скрипкаға ҡушылып йырлау
СОПРОВОЖДАТЬСЯ несов. чем 1. (происходить одновременно) бер үк ваҡытта булыу, бергә булыу, -ғанда/-гәндә булыу, -ға/-гә ҡушылыу, -лы/-ле булыу; дождь сопровождался грозой ямғыр йәшенле булды 2. (влечь за собой следствие ) килтереп сығарыу, тыуҙырыу, - ға/-гә сәбәп булыу, менән үтеү; грипп сопровождается осложнениями грипп өҙлөгөүҙәр менән үтә 3. бирелеү, теркәлеү; книга сопровождается комментариями китапҡа аңлатмалар бирелә 4. страд. от сопровождать 1
СОПРОВОЖДАЮЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от сопровождать 2. в знач. сущ. сопровождающий м оҙатыусы; назначить сопровождающих оҙатыусылар билдәләү
СОПРОВОЖДЕНИЕ с 1. см. сопроводить -сопровождать 2. (то, что сопровождает какое-л. явление, действие) оҙатыу, ҡушылыу; звуковое сопровождение тауыш ҡушылыуы 3. муз. - ға/ - гә ҡушылыу; оркестровое сопровождение оркестрға ҡушылыу 4. воен. оҙата барыусы; самолёты сопровождения оҙата барыусы самолёттар ♦ в сопровождении кого-чего: 1) менән, менән бергә; 2) -ға/-гә ҡушылып; хор в сопровождении оркестра оркестрға ҡушылып йырлаған хор
СОПРОТИВЛЕНИЕ с 1. см. сопротивляться; оказать сопротивление ҡаршылыҡ күрһәтеү 2. физ. ҡаршылыҡ; электрическое сопротивление электр ҡаршылығы; единица сопротивления ҡаршылыҡ берәмеге ♦ сопротивление материалов физ., тех. материалдар ҡаршылығы; по линии (пути) наименьшего сопротивления см. наименьший
СОПРОТИВЛЯЕМОСТЬ ж ҡаршы тороу (ҡаршылыҡ күрһәтеү) һәләте, ҡаршы тороусан-лыҡ, сыҙамлыҡ; сопротивляемость организма болезням организмдың ауырыуҙарға ҡаршы тороу һәләте
СОПРОТИВЛЯТЬСЯ несов. кому-чему ҡаршылашыу, ҡаршылыҡ күрһәтеү, ҡарыулашыу, ҡаршы тороу; сопротивляться натиску врага дошман һөжүменә ҡаршы тороу; сопротивляться болезни ауырыуға ҡаршылыҡ күрһәтеү; сопротивляться поездке бармаҫҡа ҡаршылашыу
СОПРЯГАТЬ несов. кого-что; книжн. бәйләү
СОПРЯГАТЬСЯ несов.; книжн. 1. бәйләнеү; сопрягаться с затруднениями ауырлыҡтар менән бәйләнеү 2. страд. от сопрягать
434
СОПОСТАВИТЬСЯ сов. сағыштырылыу, тиң-ләшмәле булыу
СОПОСТАВЛЕНИЕ с см. сопоставить — сопоставлять; сопоставление событий ваҡиғаларҙы сағыштырып ҡарау
СОПОСТАВЛЯТЬ несов. см. сопоставить
СОПОСТАВЛЯТЬСЯ несов. 1. см. сопоставиться 2. страд. от сопоставлять
СОПРАВИТЕЛЬ м и соправИтельница ж хакимдаш
СОПРАНО 1. с нескл.; муз. сопрано (йырсы ҡатын-ҡыҙҙарҙа иц югары тауыш; кцп тауышлы музыка әҫәрендә иц югары тауыш) 2. ж нескл.; разг., муз. сопрано (шундай тауышлы йырсы ҡатын-ҡыҙ)
СОПРАНОВЫЙ, -ая, -ое сопрано ...ы; сопрановая партия сопрано партияһы
СОПРЕВАТЬ несов. см. сопреть
СОПРЕДЕЛЬНОСТЬ ж сиктәшлек, йәнәшлек; сопредельность понятий төшөнсәләрҙең сиктәш-леге; сопредельность стран илдәрҙең сиктәшлеге
СОПРЕДЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое сиктәш, йәнәш;
сопредельные земли сиктәш ерҙәр
СОПРЕЛЫЙ, -ая, -ое разг. серек, бәҫәргән, ҡыҙған, ҡыҙып (янып) серегән; сопрелая рожь ҡыҙып серегән арыш; сопрелая солома бәҫәргән һалам
СОПРЕТЬ сов.; разг. ҡыҙып (янып) сереү, бәҫәреү
СОПРИКАСАТЬСЯ несов. с кем-чем и без доп. 1. (бер-береһенә) тейеү, ҡағылыу, ороноу; соприкасаться локтями терһәктәр менән ҡағылыу 2. сиктәш (йәнәш) булыу, тоташыу; земельные участки соприкасаются ер бүлемдәре сиктәш 3. перен . уртаҡ (бәйләнешле) булыу, үҙ-ара бәйләнештә булыу, араһында уртаҡлыҡ бар (юҡ); наши желания не соприкасаются беҙҙең теләктәр араһында уртаҡлыҡ юҡ 4. перен. (сталкиваться) аралашыу, ҡатнашыу, эш итеү; соприкасаться с различными людьми төрлө кешеләр менән аралашыу
СОПРИКОСНОВЕНИЕ с 1. йәнәш (сиктәш) булыу, тоташыу; линия соприкосновения һыҙыҡтарҙың тоташыуы 2. бәрелештә булыу, бер (яҡын) булыу; соприкосновение с противником дошман менән бәрелешеү
СОПРИКОСНУТЬСЯ сов. см. соприкасаться
СОПРИЧАСТНОСТЬ ж ҡатнашы (мөнәсәбәте) булыу, ҡатнашы (мөнәсәбәте) булғанлыҡ
СОПРИЧАСТНЫЙ, -ая, -ое ҡатнашы (мөнәсәбәте) булған
СОПРОВОДИТЕЛЬ м и СОПРОВОДИТЕЛЬНИЦА ж оҙатыусы, оҙатып барыусы (йөрөтөүсе)
СОПРОВОДИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. оҙатып барыусы, оҙатыусы; сопроводительные машины оҙатып барыусы машиналар 2. теркәп ебәрелгән (ебәрелә торған); сопроводительное письмо теркәп ебәрелгән хат
СОПРОВОДИТЬ сов. см. сопровождать
СОПРОВОЖДАТЬ несов. кого-что 1. оҙатыу, оҙатып барыу (йөрөү); сопровождать делегацию делегацияны оҙатып йөрөү 2. теркәү, теркәп ебәреү, бергә ебәреү; сопровождать заявление справкой ғаризаға белешмә теркәү 3. чем өҫтәү, ҡушыу, биреү, өҫтәп (ҡушып) биреү, ҡушылып барыу; сопровождать речь жестами телмәргә ым-ишара ҡушыу 4. муз. ҡушылып уйнау (йырлау); сопровождать пение скрипкой скрипкаға ҡушылып йырлау
СОПРОВОЖДАТЬСЯ несов. чем 1. (происходить одновременно) бер үк ваҡытта булыу, бергә булыу, -ғанда/-гәндә булыу, -ға/-гә ҡушылыу, -лы/-ле булыу; дождь сопровождался грозой ямғыр йәшенле булды 2. (влечь за собой следствие ) килтереп сығарыу, тыуҙырыу, - ға/-гә сәбәп булыу, менән үтеү; грипп сопровождается осложнениями грипп өҙлөгөүҙәр менән үтә 3. бирелеү, теркәлеү; книга сопровождается комментариями китапҡа аңлатмалар бирелә 4. страд. от сопровождать 1
СОПРОВОЖДАЮЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от сопровождать 2. в знач. сущ. сопровождающий м оҙатыусы; назначить сопровождающих оҙатыусылар билдәләү
СОПРОВОЖДЕНИЕ с 1. см. сопроводить -сопровождать 2. (то, что сопровождает какое-л. явление, действие) оҙатыу, ҡушылыу; звуковое сопровождение тауыш ҡушылыуы 3. муз. - ға/ - гә ҡушылыу; оркестровое сопровождение оркестрға ҡушылыу 4. воен. оҙата барыусы; самолёты сопровождения оҙата барыусы самолёттар ♦ в сопровождении кого-чего: 1) менән, менән бергә; 2) -ға/-гә ҡушылып; хор в сопровождении оркестра оркестрға ҡушылып йырлаған хор
СОПРОТИВЛЕНИЕ с 1. см. сопротивляться; оказать сопротивление ҡаршылыҡ күрһәтеү 2. физ. ҡаршылыҡ; электрическое сопротивление электр ҡаршылығы; единица сопротивления ҡаршылыҡ берәмеге ♦ сопротивление материалов физ., тех. материалдар ҡаршылығы; по линии (пути) наименьшего сопротивления см. наименьший
СОПРОТИВЛЯЕМОСТЬ ж ҡаршы тороу (ҡаршылыҡ күрһәтеү) һәләте, ҡаршы тороусан-лыҡ, сыҙамлыҡ; сопротивляемость организма болезням организмдың ауырыуҙарға ҡаршы тороу һәләте
СОПРОТИВЛЯТЬСЯ несов. кому-чему ҡаршылашыу, ҡаршылыҡ күрһәтеү, ҡарыулашыу, ҡаршы тороу; сопротивляться натиску врага дошман һөжүменә ҡаршы тороу; сопротивляться болезни ауырыуға ҡаршылыҡ күрһәтеү; сопротивляться поездке бармаҫҡа ҡаршылашыу
СОПРЯГАТЬ несов. кого-что; книжн. бәйләү
СОПРЯГАТЬСЯ несов.; книжн. 1. бәйләнеү; сопрягаться с затруднениями ауырлыҡтар менән бәйләнеү 2. страд. от сопрягать
434