Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 439 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СОФИСТИКА
СОСТЯЗАНИЕ с ярыш, уҙыш, ярышыу, уҙышыу, һынашыу; состязание в беге йүгереү буйынса ярыш; состязание в выдержке түҙемлекте һынашыу
СОСТЯЗАТЬСЯ несов. ярышыу, уҙышыу, еңешеү; состязаться в плавании йөҙөүҙә ярышыу
СОСУД м 1. һауыт; глиняный сосуд балсыҡ һауыт; стеклянный сосуд быяла һауыт; хрустальный сосуд гәлсәр һауыт 2. анат. тамыр; кровеносный сосуд ҡан тамыры; лимфатический сосуд лимфа тамыры 3. бот. көпшә
СОСУДИСТЫЙ, -ая, -ое 1. анат. тамырлы, ҡан тамыры ...ы; сосудистая система человека кешенең ҡан тамыры системаһы 2. бот. көпшәле; сосудистые пучки у растений үҫемлектәрҙең көпшәле епсәләре
СОСУЛЬКА ж боҙбармаҡ, тамсы боҙо
СОСУН и СОСУНОК м 1. имеҙәк, имеп йөрөгән, имсәк бала 2. прост., пренебр. маңҡа
СОСУЩЕСТВОВАНИЕ с см. сосуществовать; мирное сосуществование тыныс һыйышып йәшәү
СОСУЩЕСТВОВАТЬ несов. бергә йәшәү
сосчитать сов. см. считать 1, 2
СОТВОРЕНИЕ с см. сотворить; сотворение мира донъяның яралыуы
СОТВОРИТЬ сов. что булдырыу, тыуҙырыу, ижад итеү, барлыҡҡа килтереү, яралтыу, ҡороу, төҙөү, яратыу
сотейник м сотейник (эргәләре тура бейек таба )
СОТЕННЫЙ, -ая, -ое 1. разг. йөҙ һумлыҡ, йөҙлөк; сотенная бумажка йөҙ һумлыҡ аҡса 2. в знач. сущ. сотенная ж йөҙлөк; разменять сотенную йөҙлөктө ваҡлау 3. ист. йөҙ ...ы; сотенный командир йөҙ башы
СОТКА ж сутый (нимәнеңдер йөҙҙән бер өлөшө ); пять соток земли биш сутый ер
СОТКАТЬ сов. что 1. туҡыу, һуғыу, туҡып (һуғып) ҡуйыу; соткать холст киндер һуғыу 2. (сплести паутину) үреү, ҡороп ҡуйыу; паук соткал паутину үрмәксе ау ҡороп ҡуйған 3. перен . (быть составленным, сложенным из чего-л.) туҡыу, туҡылыу, тороу; речь соткана из народных пословиц телмәр халыҡ мәҡәлдәренән тора
СОТКАТЬСЯ сов. туҡылыу, һуғылыу, үрелеү
СОТНИК м 1. (командир сотни) йөҙ башы 2. сотник (революциям тиклем Рәсәйҙец казак ғәскәрендә офицер чины)
сОтня ж 1. йөҙ, йөҙләп; в сотне шагов йөҙ аҙым (ерҙә) 2. разг. йөҙ һумлыҡ (аҡса), йөҙлөк; оставить сотню йөҙлөк ҡалдырыу 3. мн. сотни; мат. (разряд чисел) йөҙҙәр 4. мн. сотни; разг. йөҙҙәрсә, йөҙәрләгән, бик күп; сотни людей йөҙәрләгән кеше; сотни дел бик күп эш; сотни машин бик күп машина 5. ист. (войсковое подразделение ) йөҙ
СОТОВАРИЩ м иптәш; сотоварищ по службе эштәге иптәш
СОТОВИДНЫЙ, -ая, -ое кәрәҙ һымаҡ, кәрәҙгә оҡшаған
СОТОВЫЙ и СОТОВЫЙ, -ая, -ое 1. кәрәҙ ...ы, кәрәҙле; сотовый мёд кәрәҙле бал; сотовая рамка кәрәҙ ҡыҫаны 2. спец. см. сотовидный; сотовый кирпич кәрәҙ һымаҡ кирбес ♦ сотовый телефон кеҫә телефоны
СОТРАПЕЗНИК м; книжн. ҡорҙаш, табындаш
СОТРУДНИК м и СОТРУДНИЦА ж 1. хеҙмәттәш (бергә эшләцсе); быть единомышленником и сотрудником фекерҙәш һәм хеҙмәттәш булыу 2. (служащий) хеҙмәткәр; научный сотрудник ғилми хеҙмәткәр; сотрудник газеты гәзит хеҙмәткәре
СОТРУДНИЧАТЬ несов. 1. с кем бергә эшләү, бергә хеҙмәттәшлек итеү 2. (в каком-л. учреждении ) эшләү, хеҙмәткәр булыу; (в печатном органе) яҙыу, яҙышыу, ҡатнашыу; сотрудничать в газете гәзиттә яҙышыу
СОТРУДНИЧЕСТВО с 1. хеҙмәттәшлек; культурное сотрудничество мәҙәни хеҙмәттәшлек; экономическое сотрудничество иҡтисади хеҙмәттәшлек 2. эшләү, эштә ҡатнашыу; (в печатном органе) яҙыу; сотрудничество в журнале журналда эшләү
СОТРЯСАТЬ несов. что һелкетеү, ҡалтыратыу, дерелдәтеү, тетрәтеү
СОТРЯСАТЬСЯ несов. һелкенеү, ҡалтырау, дерелдәү, тетрәү
СОТРЯСЕНИЕ с см. сотрясти — сотрясать, сотрястись — сотрясаться; сильное сотрясение көслө һелкенеү ♦ сотрясение мозга баш мейеһе һелкенеү (ҡуҙғалыу)
СОТРЯСТИ сов. см. сотрясать
СОТРЯСТИСЬ сов. см. сотрясаться
сОты мн. (ед. сот м) кәрәҙ; мёд в сотах кәрәҙ балы
сОтый, -ая, -ое йөҙөнсө; сотый километр йөҙөнсө километр; сотый раз йөҙөнсө тапҡыр; сотая часть гектара гектарҙың йөҙҙән бер өлөшө
сОус м соус; томатный соус томат соусы
СОУСНИК м соус һауыты
СОУСНЫЙ, -ая, -ое соуслы
СОУЧАСТВОВАТЬ несов. в чём ҡатнашыу
СОУЧАСТИЕ с см. соучаствовать
СОУЧАСТНИК м и СОУЧАСТНИЦА ж ҡатнашыусы; соучастник преступления енәйәттә ҡатнашыусы
СОУЧЕНИК м и СОУЧЕНИЦА ж һабаҡташ
СОФА ж софа (диван төрө)
СОФИЗМ м софизм (логика ҡанундарын аңлы рәцештә боҙоп ҡулланыуҙың бер төрө)
СОФИСТ м софист (1. Боронго Грецияла фәлсәфәци фәндәр һәм ораторлыҡ сәнгәтен уҡытҡан остаз 2. этика, сәйәсәт, логика белгестәре 3. софизм яҡлы кеше)
СОФИСТИКА ж софистика (софизмга нигеҙләнгән фекерләц )
439
СОСТЯЗАНИЕ с ярыш, уҙыш, ярышыу, уҙышыу, һынашыу; состязание в беге йүгереү буйынса ярыш; состязание в выдержке түҙемлекте һынашыу
СОСТЯЗАТЬСЯ несов. ярышыу, уҙышыу, еңешеү; состязаться в плавании йөҙөүҙә ярышыу
СОСУД м 1. һауыт; глиняный сосуд балсыҡ һауыт; стеклянный сосуд быяла һауыт; хрустальный сосуд гәлсәр һауыт 2. анат. тамыр; кровеносный сосуд ҡан тамыры; лимфатический сосуд лимфа тамыры 3. бот. көпшә
СОСУДИСТЫЙ, -ая, -ое 1. анат. тамырлы, ҡан тамыры ...ы; сосудистая система человека кешенең ҡан тамыры системаһы 2. бот. көпшәле; сосудистые пучки у растений үҫемлектәрҙең көпшәле епсәләре
СОСУЛЬКА ж боҙбармаҡ, тамсы боҙо
СОСУН и СОСУНОК м 1. имеҙәк, имеп йөрөгән, имсәк бала 2. прост., пренебр. маңҡа
СОСУЩЕСТВОВАНИЕ с см. сосуществовать; мирное сосуществование тыныс һыйышып йәшәү
СОСУЩЕСТВОВАТЬ несов. бергә йәшәү
сосчитать сов. см. считать 1, 2
СОТВОРЕНИЕ с см. сотворить; сотворение мира донъяның яралыуы
СОТВОРИТЬ сов. что булдырыу, тыуҙырыу, ижад итеү, барлыҡҡа килтереү, яралтыу, ҡороу, төҙөү, яратыу
сотейник м сотейник (эргәләре тура бейек таба )
СОТЕННЫЙ, -ая, -ое 1. разг. йөҙ һумлыҡ, йөҙлөк; сотенная бумажка йөҙ һумлыҡ аҡса 2. в знач. сущ. сотенная ж йөҙлөк; разменять сотенную йөҙлөктө ваҡлау 3. ист. йөҙ ...ы; сотенный командир йөҙ башы
СОТКА ж сутый (нимәнеңдер йөҙҙән бер өлөшө ); пять соток земли биш сутый ер
СОТКАТЬ сов. что 1. туҡыу, һуғыу, туҡып (һуғып) ҡуйыу; соткать холст киндер һуғыу 2. (сплести паутину) үреү, ҡороп ҡуйыу; паук соткал паутину үрмәксе ау ҡороп ҡуйған 3. перен . (быть составленным, сложенным из чего-л.) туҡыу, туҡылыу, тороу; речь соткана из народных пословиц телмәр халыҡ мәҡәлдәренән тора
СОТКАТЬСЯ сов. туҡылыу, һуғылыу, үрелеү
СОТНИК м 1. (командир сотни) йөҙ башы 2. сотник (революциям тиклем Рәсәйҙец казак ғәскәрендә офицер чины)
сОтня ж 1. йөҙ, йөҙләп; в сотне шагов йөҙ аҙым (ерҙә) 2. разг. йөҙ һумлыҡ (аҡса), йөҙлөк; оставить сотню йөҙлөк ҡалдырыу 3. мн. сотни; мат. (разряд чисел) йөҙҙәр 4. мн. сотни; разг. йөҙҙәрсә, йөҙәрләгән, бик күп; сотни людей йөҙәрләгән кеше; сотни дел бик күп эш; сотни машин бик күп машина 5. ист. (войсковое подразделение ) йөҙ
СОТОВАРИЩ м иптәш; сотоварищ по службе эштәге иптәш
СОТОВИДНЫЙ, -ая, -ое кәрәҙ һымаҡ, кәрәҙгә оҡшаған
СОТОВЫЙ и СОТОВЫЙ, -ая, -ое 1. кәрәҙ ...ы, кәрәҙле; сотовый мёд кәрәҙле бал; сотовая рамка кәрәҙ ҡыҫаны 2. спец. см. сотовидный; сотовый кирпич кәрәҙ һымаҡ кирбес ♦ сотовый телефон кеҫә телефоны
СОТРАПЕЗНИК м; книжн. ҡорҙаш, табындаш
СОТРУДНИК м и СОТРУДНИЦА ж 1. хеҙмәттәш (бергә эшләцсе); быть единомышленником и сотрудником фекерҙәш һәм хеҙмәттәш булыу 2. (служащий) хеҙмәткәр; научный сотрудник ғилми хеҙмәткәр; сотрудник газеты гәзит хеҙмәткәре
СОТРУДНИЧАТЬ несов. 1. с кем бергә эшләү, бергә хеҙмәттәшлек итеү 2. (в каком-л. учреждении ) эшләү, хеҙмәткәр булыу; (в печатном органе) яҙыу, яҙышыу, ҡатнашыу; сотрудничать в газете гәзиттә яҙышыу
СОТРУДНИЧЕСТВО с 1. хеҙмәттәшлек; культурное сотрудничество мәҙәни хеҙмәттәшлек; экономическое сотрудничество иҡтисади хеҙмәттәшлек 2. эшләү, эштә ҡатнашыу; (в печатном органе) яҙыу; сотрудничество в журнале журналда эшләү
СОТРЯСАТЬ несов. что һелкетеү, ҡалтыратыу, дерелдәтеү, тетрәтеү
СОТРЯСАТЬСЯ несов. һелкенеү, ҡалтырау, дерелдәү, тетрәү
СОТРЯСЕНИЕ с см. сотрясти — сотрясать, сотрястись — сотрясаться; сильное сотрясение көслө һелкенеү ♦ сотрясение мозга баш мейеһе һелкенеү (ҡуҙғалыу)
СОТРЯСТИ сов. см. сотрясать
СОТРЯСТИСЬ сов. см. сотрясаться
сОты мн. (ед. сот м) кәрәҙ; мёд в сотах кәрәҙ балы
сОтый, -ая, -ое йөҙөнсө; сотый километр йөҙөнсө километр; сотый раз йөҙөнсө тапҡыр; сотая часть гектара гектарҙың йөҙҙән бер өлөшө
сОус м соус; томатный соус томат соусы
СОУСНИК м соус һауыты
СОУСНЫЙ, -ая, -ое соуслы
СОУЧАСТВОВАТЬ несов. в чём ҡатнашыу
СОУЧАСТИЕ с см. соучаствовать
СОУЧАСТНИК м и СОУЧАСТНИЦА ж ҡатнашыусы; соучастник преступления енәйәттә ҡатнашыусы
СОУЧЕНИК м и СОУЧЕНИЦА ж һабаҡташ
СОФА ж софа (диван төрө)
СОФИЗМ м софизм (логика ҡанундарын аңлы рәцештә боҙоп ҡулланыуҙың бер төрө)
СОФИСТ м софист (1. Боронго Грецияла фәлсәфәци фәндәр һәм ораторлыҡ сәнгәтен уҡытҡан остаз 2. этика, сәйәсәт, логика белгестәре 3. софизм яҡлы кеше)
СОФИСТИКА ж софистика (софизмга нигеҙләнгән фекерләц )
439