Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 440 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СОХА
СОХА ж һуҡа; деревянная соха ағас һуҡа; пахать землю сохой һуҡа менән ер һөрөү
СОХАТИНА ж 1. (мясо лося) мышы ите 2. (шкура лося) мышы тиреһе
СОХАТЫЙ, -ая, -ое 1. обл. (развилистый ) тарбаҡ, тарбаҡлы 2. тарбаҡ мөгөҙлө; сохатый олень тарбаҡ мөгөҙлө болан 3. в знач. сущ. сохатый м мышы
СОХНУТЬ несов. 1. кибеү, ҡороу; бельё сохнет кер кибә; земля сохнет ер кибә; губы сохнут ирендәр кибә; краска сохнет буяу кибә; река сохнет йылға кибә; в горле сохнет безл. тамаҡ кибә 2. (вянуть) ҡороу, һулыу; цветы сохнут сәскәләр һулый 3. перен. һарғайыу, һарыға һабышыу; сохнуть от тоски һағыштан һарғайыу
СОХРАНЕНИЕ с см. сохранить — сохранять, сохраниться — сохраняться; сохранение тайны сер һаҡлау; закон сохранения и превращения энергии энергияның һаҡланыу һәм әүерелеү законы
СОХРАНИТЬ сов. кого-что 1. (сберечь) һаҡлау, һаҡлап (алып) ҡалыу, юғалтмау; сохранить имущество милекте һаҡлау 2. (не изменить, не нарушить) һаҡлау, тотоу, боҙмау; сохранить порядок тәртип һаҡлау 3. һаҡлау, юғалтмау; сохранить здоровье һаулыҡ һаҡлау 4. (не забыть) һаҡлау, онотмау, һаҡлап (алып) ҡалыу; сохранить воспоминания иҫтәлектәрҙе онотмау ♦ сохрани бог (боже) см. Бог
СОХРАНИТЬСЯ сов.; в разн. знач. һаҡланыу, һаҡланып ҡалыу, онотолмау, ҡалыу; здание хорошо сохранилось бина яҡшы һаҡланған; древние обряды сохранились боронғо йолалар һаҡланған; сохранилось в памяти хәтерҙә һаҡланып ҡалған
СОХРАННОСТЬ жс һаҡланғанлыҡ, бөтөн көйө һаҡланыу; полная сохранность тулыһынса һаҡланғанлыҡ
сохранный, -ая, -ое 1. (охраняемый, оберегаемый ) һаҡлана торған, һаҡлау ...ы 2. (целый , невредимый) һаҡланған
СОХРАНЯТЬ несов. см. сохранить
СОХРАНЯТЬСЯ несов. 1. см. сохраниться 2. страд. от сохранять
СОЦВЕТИЕ с; бот. (ойош) сәскәлек; соцветие-кисть тәлгәш сәскәлек; соцветие-зонтик сатыр сәскәлек; соцветие-колос башаҡ сәскәлек
СОЦИАЛ-ДЕМОКРАТ м социал-демократ (социал-демократия яҡлы кешее)
СОЦИАЛ-ДЕМОКРАТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое социал-демократик; социал-демократические взгляды социал-демократик ҡараштар
СОЦИАЛ-ДЕМОКРАТИЯ ж социал-демократия; немецкая социал-демократия немец социал-демократияһы
СОЦИАЛИЗАЦИЯ ж см. социализировать
СОЦИАЛИЗИРОВАТЬ сов., несов. что социаллаштырыу, дөйөм милеккә әйләндереү, йәм
440
ғиәтләштереү; социализировать промышленность сәнәғәтте дөйөм милеккә әйләндереү
СОЦИАЛИЗМ м социализм; идеи социализма социализм идеялары ♦ утопический социализм см. утопический
СОЦИАЛИСТ м социалист (социализм яҡлы кеше )
СОЦИАЛИСТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое социалистик; социалистическая партия социалистик фирҡә; социалистическая экономика социалистик иҡтисад; социалистический строй социалистик ҡоролош ♦ социалистический реализм см. реализм
СОЦИАЛИСТ-РЕВОЛЮЦИОНЕР м социалист-революционер (эсерҙар фирҡәһе ағзаһы)
СОЦИАЛЬНО-БЫТОВОЙ, -ая, -ое социаль-көнкүреш, ижтимағи-көнкүреш; социально-бытовые вопросы ижтимағи-көнкүреш мәсьәләләре
СОЦИАЛЬНО-ПОЛИТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое социаль-сәйәси, ижтимағи-сәйәси; социально-политические преобразования ижтимағи-сәйәси үҙгәртеүҙәр
СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКИЙ, -ая, - ое социаль-иҡтисади, ижтимағи-иҡтисади; социально-экономическая политика ижтимағи-иҡтисади сәйәсәт
СОЦИАЛЬНЫЙ, -ая, -ое социаль, ижтимағи; социальная борьба социаль көрәш; социальное происхождение социаль сығыш; социальное явление ижтимағи күренеш; социальные науки ижтимағи фәндәр; социальный состав населения халыҡтың социаль составы ♦ социальное обеспечение социаль тәьминәт; социальное страхование социаль яҡлау страховкаһы
СОЦИОЛОГ м социолог (социология белгесе ); работа социолога социолог эше
СОЦИОЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое социологик; социологические исследования социологик тикшеренеүҙәр; социологический закон социологик ҡанун
СОЦИОЛОГИЯ ж социология (1. йәмғиәт-тец дөйөм цҫеш ҡанундары һәм айырым системалар цҫеше тураһындағы фән 2. ижтимағи институттарҙы йәки йәмғиәт тормошона ҡағылышлы сфераларҙың мәғлцмәттәрен өйрә-нецҙән торған фән бцлеге)
СОЦСТРАХ м соцстрах (социаль страховкалау )
СОЦСТРАХОВСКИЙ, -ая, -ое разг. соцстрах ...ы; соцстраховская путёвка соцстрах пу-тёвкаһы
СОЧЕТАЕМОСТЬ ж ярашлыҡ, ярашыусан-лыҡ, тура килеш; сочетаемость слов һүҙҙәрҙең ярашлығы
СОЧЕТАНИЕ с см. сочетать, сочетаться; сочетание красок буяуҙарҙың тура килеүе; сочетание слов һүҙҙәр бәйләнеше
СОЧЕТАТЬ сов., несов. что, с чем берләштереү, яраштырыу, бергә алып барыу, тура килте
СОХА ж һуҡа; деревянная соха ағас һуҡа; пахать землю сохой һуҡа менән ер һөрөү
СОХАТИНА ж 1. (мясо лося) мышы ите 2. (шкура лося) мышы тиреһе
СОХАТЫЙ, -ая, -ое 1. обл. (развилистый ) тарбаҡ, тарбаҡлы 2. тарбаҡ мөгөҙлө; сохатый олень тарбаҡ мөгөҙлө болан 3. в знач. сущ. сохатый м мышы
СОХНУТЬ несов. 1. кибеү, ҡороу; бельё сохнет кер кибә; земля сохнет ер кибә; губы сохнут ирендәр кибә; краска сохнет буяу кибә; река сохнет йылға кибә; в горле сохнет безл. тамаҡ кибә 2. (вянуть) ҡороу, һулыу; цветы сохнут сәскәләр һулый 3. перен. һарғайыу, һарыға һабышыу; сохнуть от тоски һағыштан һарғайыу
СОХРАНЕНИЕ с см. сохранить — сохранять, сохраниться — сохраняться; сохранение тайны сер һаҡлау; закон сохранения и превращения энергии энергияның һаҡланыу һәм әүерелеү законы
СОХРАНИТЬ сов. кого-что 1. (сберечь) һаҡлау, һаҡлап (алып) ҡалыу, юғалтмау; сохранить имущество милекте һаҡлау 2. (не изменить, не нарушить) һаҡлау, тотоу, боҙмау; сохранить порядок тәртип һаҡлау 3. һаҡлау, юғалтмау; сохранить здоровье һаулыҡ һаҡлау 4. (не забыть) һаҡлау, онотмау, һаҡлап (алып) ҡалыу; сохранить воспоминания иҫтәлектәрҙе онотмау ♦ сохрани бог (боже) см. Бог
СОХРАНИТЬСЯ сов.; в разн. знач. һаҡланыу, һаҡланып ҡалыу, онотолмау, ҡалыу; здание хорошо сохранилось бина яҡшы һаҡланған; древние обряды сохранились боронғо йолалар һаҡланған; сохранилось в памяти хәтерҙә һаҡланып ҡалған
СОХРАННОСТЬ жс һаҡланғанлыҡ, бөтөн көйө һаҡланыу; полная сохранность тулыһынса һаҡланғанлыҡ
сохранный, -ая, -ое 1. (охраняемый, оберегаемый ) һаҡлана торған, һаҡлау ...ы 2. (целый , невредимый) һаҡланған
СОХРАНЯТЬ несов. см. сохранить
СОХРАНЯТЬСЯ несов. 1. см. сохраниться 2. страд. от сохранять
СОЦВЕТИЕ с; бот. (ойош) сәскәлек; соцветие-кисть тәлгәш сәскәлек; соцветие-зонтик сатыр сәскәлек; соцветие-колос башаҡ сәскәлек
СОЦИАЛ-ДЕМОКРАТ м социал-демократ (социал-демократия яҡлы кешее)
СОЦИАЛ-ДЕМОКРАТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое социал-демократик; социал-демократические взгляды социал-демократик ҡараштар
СОЦИАЛ-ДЕМОКРАТИЯ ж социал-демократия; немецкая социал-демократия немец социал-демократияһы
СОЦИАЛИЗАЦИЯ ж см. социализировать
СОЦИАЛИЗИРОВАТЬ сов., несов. что социаллаштырыу, дөйөм милеккә әйләндереү, йәм
440
ғиәтләштереү; социализировать промышленность сәнәғәтте дөйөм милеккә әйләндереү
СОЦИАЛИЗМ м социализм; идеи социализма социализм идеялары ♦ утопический социализм см. утопический
СОЦИАЛИСТ м социалист (социализм яҡлы кеше )
СОЦИАЛИСТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое социалистик; социалистическая партия социалистик фирҡә; социалистическая экономика социалистик иҡтисад; социалистический строй социалистик ҡоролош ♦ социалистический реализм см. реализм
СОЦИАЛИСТ-РЕВОЛЮЦИОНЕР м социалист-революционер (эсерҙар фирҡәһе ағзаһы)
СОЦИАЛЬНО-БЫТОВОЙ, -ая, -ое социаль-көнкүреш, ижтимағи-көнкүреш; социально-бытовые вопросы ижтимағи-көнкүреш мәсьәләләре
СОЦИАЛЬНО-ПОЛИТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое социаль-сәйәси, ижтимағи-сәйәси; социально-политические преобразования ижтимағи-сәйәси үҙгәртеүҙәр
СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКИЙ, -ая, - ое социаль-иҡтисади, ижтимағи-иҡтисади; социально-экономическая политика ижтимағи-иҡтисади сәйәсәт
СОЦИАЛЬНЫЙ, -ая, -ое социаль, ижтимағи; социальная борьба социаль көрәш; социальное происхождение социаль сығыш; социальное явление ижтимағи күренеш; социальные науки ижтимағи фәндәр; социальный состав населения халыҡтың социаль составы ♦ социальное обеспечение социаль тәьминәт; социальное страхование социаль яҡлау страховкаһы
СОЦИОЛОГ м социолог (социология белгесе ); работа социолога социолог эше
СОЦИОЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое социологик; социологические исследования социологик тикшеренеүҙәр; социологический закон социологик ҡанун
СОЦИОЛОГИЯ ж социология (1. йәмғиәт-тец дөйөм цҫеш ҡанундары һәм айырым системалар цҫеше тураһындағы фән 2. ижтимағи институттарҙы йәки йәмғиәт тормошона ҡағылышлы сфераларҙың мәғлцмәттәрен өйрә-нецҙән торған фән бцлеге)
СОЦСТРАХ м соцстрах (социаль страховкалау )
СОЦСТРАХОВСКИЙ, -ая, -ое разг. соцстрах ...ы; соцстраховская путёвка соцстрах пу-тёвкаһы
СОЧЕТАЕМОСТЬ ж ярашлыҡ, ярашыусан-лыҡ, тура килеш; сочетаемость слов һүҙҙәрҙең ярашлығы
СОЧЕТАНИЕ с см. сочетать, сочетаться; сочетание красок буяуҙарҙың тура килеүе; сочетание слов һүҙҙәр бәйләнеше
СОЧЕТАТЬ сов., несов. что, с чем берләштереү, яраштырыу, бергә алып барыу, тура килте