Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 441 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СПАД
реү, бәйләү, бәйләп алып барыу; сочетать спорт и науку спорт менән фәнде бергә алып барыу; умело сочетать краски буяуҙарҙы оҫта тура килтереү; сочетать теорию с практикой теорияны практика менән бергә алып барыу
СОЧЕТАТЬСЯ 1. сов., несов. берләшеү, яра булыу; в нём сочетались умения и талант унда оҫталыҡ менән һәләт бергә тура килгән 2. только несов. страд. от сочетать
СОЧИНЕНИЕ с 1 . см. сочинить — сочинять; сочинение стихов шиғырҙар яҙыу 2. әҫәр, китап, намә; собрание сочинений З.Биишевой З.Би-ишева әҫәрҙәренең йыйынтығы; сочинение о любви мөхәббәт китабы 3. инша; писать сочинение инша яҙыу 4. грам. теҙмә бәйләнеш
СОЧИНИТЕЛЬ м и СОЧИНИТЕЛЬНИЦА ж 1. уст. ижадсы, яҙыусы 2. разг. алдаҡсы, ялғансы, уйҙырма сығарыусы
СОЧИНИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое грам. теҙеүсе, теҙмә; сочинительная связь теҙмә бәйләнеш; сочинительные союзы теҙеүсе теркәүестәр
СОЧИНИТЕЛЬСТВО с 1. уст. ижадсылыҡ, яҙыусылыҡ; заниматься сочинительством ижадсылыҡ менән шөғөлләнеү 2. разг. (выдумка) ялған, уйҙырма, алдыҡ
СОЧИНИТЬ сов. что 1. ижад итеү, яҙыу; сочинить пьесу пьеса яҙыу; сочинить стихи шиғырҙар яҙыу 2. ялғанлау, алдау, уйҙырма сығарыу
СОЧИНЯТЬ несов. см. сочинить
СОЧИНЯТЬСЯ несов. страд. от сочинять
СОЧИТЬСЯ несов. тамыу, һарҡыу, һырҡырау, һарҡып (һырҡырап) ағыу (тамыу); сочится сок һут һарҡып тора; рана сочится кровью йәрәхәттән ҡан һырҡырап тора
СОЧЛЕНЕНИЕ с 1. книжн. см. сочленить — сочленять, сочлениться — сочленяться 2. тех. тоташҡан (ялғанған) урын, тоташма; шарнирное сочленение күгәнле тоташма 3. анат., бот. быуын, быуынтыҡ; сложное сочленение ҡатмарлы быуын
СОЧЛЕНИТЬ сов. что 1. книжн. тоташтырыу, ялғау, ҡушыу, берләштереү 2. тех. тоташтырыу, нығытыу; сочленить концы брёвен бүрәнә остарын нығытыу
СОЧЛЕНИТЬСЯ сов. 1. книжн. тоташыу, ялғаныу, ҡушылыу, берләшеү 2. тоташыу, ҡушылыу, нығытылыу
СОЧЛЕНЯТЬ несов. см. сочленить
СОЧЛЕНЯТЬСЯ несов. 1. см. сочлениться 2. страд. от сочленять
СОЧНОСТЬ ж 1. һутлылыҡ; сочность травы үләндең һутлылығы 2. перен. баҙыҡлыҡ, сағыу-лыҡ; сочность красок буяуҙарҙың баҙыҡлығы
сОчный, -ая, -ое 1. һутлы; сочная трава һутлы үлән; сочные плоды һутлы емештәр 2. перен . асыҡ, баҙыҡ, сағыу; сочная краска баҙыҡ буяу 3. перен. асыҡ, яңғырауыҡлы, көслө; сочный голос яңғырауыҡлы тауыш 4. перен. һын
лы, үткер, тасуирлы; сочный язык тасуирлы тел; сочный юмор үткер көлөү
СОЧУВСТВЕННЫЙ, -ая, -ое 1. шәфҡәтле, миһырбанлы, изгелекле, мәрхәмәтле; сочувственный взгляд мәрхәмәтле ҡараш; сочувственное отношение шәфҡәтле мөнәсәбәт 2. (благожелательный ) теләктәш (булған), теләктәшлек менән, яҡшы; сочувственный отзыв яҡшы баһалама
СОЧУВСТВИЕ с 1. мәрхәмәт, шәфҡәт, изгелек; проявлять сочувствие мәрхәмәт күрһәтеү 2. (одобрение) теләктәшлек, хуплау, булышлыҡ; вызвать сочувствие хуплау табыу
СОЧУВСТВОВАТЬ несов. кому-чему 1. шәфҡәт (мәрхәмәт) күрһәтеү, ҡыҙғаныу, ҡайғыһын уртаҡлашыу; сочувствовать горю ҡайғыһын уртаҡлашыу 2. теләктәшлек (булышлыҡ) күрһәтеү, хуплау; сочувствовать мнению чьему-л. кемдеңдер фекерен хуплау
СОЧУВСТВУЮЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от сочувствовать 2. в знач. сущ. сочувствующий м и сочувствующая ж теләктәш, хуплаусы, булышсы
СОШКА ж 1. уменьш. от соха 2. (подставка для ружья, ручного пулемёта и др.) таған, терәгес 3. терәк (пирамида рәцешендәге ҡулайлама ) ♦ мелкая сошка см. мелкий
СОШНИК м 1. (лемех) төрән 2. (у орудий) терәү, терәгес
СОЩУРИВАТЬ несов. см. сощурить
СОЩУРИВАТЬСЯ несов. см. сощуриться
СОЩУРИТЬ сов. что күҙ ҡыҫыу; сощурить левый глаз һул күҙҙе ҡыҫыу
СОЩУРИТЬСЯ сов. күҙ ҡыҫылыу, күҙ ҡыҫыу соЮз м 1. в разн. знач. союз, берләшмә, берлек, берекмә; братский союз народов туғандаш халыҡтар берлеге; дипломатический союз дипломатик берләшмә; союз племён ырыуҙар берләшмәһе; Союз писателей РБ БР яҙыусылар союзы 2. грам. теркәүес; сочинительные союзы теҙеүсе теркәүестәр
СОЮЗКА ж; спец. йоллоҡ, йоллоҡ баш (итек һ. б. башына тегелгән кцн)
СОЮЗНИК м и СОЮЗНИЦА ж союздаш; верный союзник тоғро союздаш
СОЮЗНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое союздаш(тар) ...ы, союздашлыҡ ...ы; союзнические обязательства союздашлыҡ йөкләмәләре; союзнический долг союздаштар бурысы
СОЮЗНЫЙ, -ая, -ое 1. союз ...ы; союзный бюджет союз бюджеты 2. союздаш; союзные республики союздаш республикалар 3. грам. теркәүесле; союзные конструкции теркәүесле конструкциялар
сОя ж соя (ҡуҙаҡлылар ғаиләһенә ҡараған культуралы цҫемлек); мука из сои соя оно
СПАД м см. спасть — спадать 2; спад давления баҫым төшөү; спад воды в реке йылғалағы һыуҙың кәмеүе; спад экономики иҡтисадтың түбәнәйеүе
441
реү, бәйләү, бәйләп алып барыу; сочетать спорт и науку спорт менән фәнде бергә алып барыу; умело сочетать краски буяуҙарҙы оҫта тура килтереү; сочетать теорию с практикой теорияны практика менән бергә алып барыу
СОЧЕТАТЬСЯ 1. сов., несов. берләшеү, яра булыу; в нём сочетались умения и талант унда оҫталыҡ менән һәләт бергә тура килгән 2. только несов. страд. от сочетать
СОЧИНЕНИЕ с 1 . см. сочинить — сочинять; сочинение стихов шиғырҙар яҙыу 2. әҫәр, китап, намә; собрание сочинений З.Биишевой З.Би-ишева әҫәрҙәренең йыйынтығы; сочинение о любви мөхәббәт китабы 3. инша; писать сочинение инша яҙыу 4. грам. теҙмә бәйләнеш
СОЧИНИТЕЛЬ м и СОЧИНИТЕЛЬНИЦА ж 1. уст. ижадсы, яҙыусы 2. разг. алдаҡсы, ялғансы, уйҙырма сығарыусы
СОЧИНИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое грам. теҙеүсе, теҙмә; сочинительная связь теҙмә бәйләнеш; сочинительные союзы теҙеүсе теркәүестәр
СОЧИНИТЕЛЬСТВО с 1. уст. ижадсылыҡ, яҙыусылыҡ; заниматься сочинительством ижадсылыҡ менән шөғөлләнеү 2. разг. (выдумка) ялған, уйҙырма, алдыҡ
СОЧИНИТЬ сов. что 1. ижад итеү, яҙыу; сочинить пьесу пьеса яҙыу; сочинить стихи шиғырҙар яҙыу 2. ялғанлау, алдау, уйҙырма сығарыу
СОЧИНЯТЬ несов. см. сочинить
СОЧИНЯТЬСЯ несов. страд. от сочинять
СОЧИТЬСЯ несов. тамыу, һарҡыу, һырҡырау, һарҡып (һырҡырап) ағыу (тамыу); сочится сок һут һарҡып тора; рана сочится кровью йәрәхәттән ҡан һырҡырап тора
СОЧЛЕНЕНИЕ с 1. книжн. см. сочленить — сочленять, сочлениться — сочленяться 2. тех. тоташҡан (ялғанған) урын, тоташма; шарнирное сочленение күгәнле тоташма 3. анат., бот. быуын, быуынтыҡ; сложное сочленение ҡатмарлы быуын
СОЧЛЕНИТЬ сов. что 1. книжн. тоташтырыу, ялғау, ҡушыу, берләштереү 2. тех. тоташтырыу, нығытыу; сочленить концы брёвен бүрәнә остарын нығытыу
СОЧЛЕНИТЬСЯ сов. 1. книжн. тоташыу, ялғаныу, ҡушылыу, берләшеү 2. тоташыу, ҡушылыу, нығытылыу
СОЧЛЕНЯТЬ несов. см. сочленить
СОЧЛЕНЯТЬСЯ несов. 1. см. сочлениться 2. страд. от сочленять
СОЧНОСТЬ ж 1. һутлылыҡ; сочность травы үләндең һутлылығы 2. перен. баҙыҡлыҡ, сағыу-лыҡ; сочность красок буяуҙарҙың баҙыҡлығы
сОчный, -ая, -ое 1. һутлы; сочная трава һутлы үлән; сочные плоды һутлы емештәр 2. перен . асыҡ, баҙыҡ, сағыу; сочная краска баҙыҡ буяу 3. перен. асыҡ, яңғырауыҡлы, көслө; сочный голос яңғырауыҡлы тауыш 4. перен. һын
лы, үткер, тасуирлы; сочный язык тасуирлы тел; сочный юмор үткер көлөү
СОЧУВСТВЕННЫЙ, -ая, -ое 1. шәфҡәтле, миһырбанлы, изгелекле, мәрхәмәтле; сочувственный взгляд мәрхәмәтле ҡараш; сочувственное отношение шәфҡәтле мөнәсәбәт 2. (благожелательный ) теләктәш (булған), теләктәшлек менән, яҡшы; сочувственный отзыв яҡшы баһалама
СОЧУВСТВИЕ с 1. мәрхәмәт, шәфҡәт, изгелек; проявлять сочувствие мәрхәмәт күрһәтеү 2. (одобрение) теләктәшлек, хуплау, булышлыҡ; вызвать сочувствие хуплау табыу
СОЧУВСТВОВАТЬ несов. кому-чему 1. шәфҡәт (мәрхәмәт) күрһәтеү, ҡыҙғаныу, ҡайғыһын уртаҡлашыу; сочувствовать горю ҡайғыһын уртаҡлашыу 2. теләктәшлек (булышлыҡ) күрһәтеү, хуплау; сочувствовать мнению чьему-л. кемдеңдер фекерен хуплау
СОЧУВСТВУЮЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от сочувствовать 2. в знач. сущ. сочувствующий м и сочувствующая ж теләктәш, хуплаусы, булышсы
СОШКА ж 1. уменьш. от соха 2. (подставка для ружья, ручного пулемёта и др.) таған, терәгес 3. терәк (пирамида рәцешендәге ҡулайлама ) ♦ мелкая сошка см. мелкий
СОШНИК м 1. (лемех) төрән 2. (у орудий) терәү, терәгес
СОЩУРИВАТЬ несов. см. сощурить
СОЩУРИВАТЬСЯ несов. см. сощуриться
СОЩУРИТЬ сов. что күҙ ҡыҫыу; сощурить левый глаз һул күҙҙе ҡыҫыу
СОЩУРИТЬСЯ сов. күҙ ҡыҫылыу, күҙ ҡыҫыу соЮз м 1. в разн. знач. союз, берләшмә, берлек, берекмә; братский союз народов туғандаш халыҡтар берлеге; дипломатический союз дипломатик берләшмә; союз племён ырыуҙар берләшмәһе; Союз писателей РБ БР яҙыусылар союзы 2. грам. теркәүес; сочинительные союзы теҙеүсе теркәүестәр
СОЮЗКА ж; спец. йоллоҡ, йоллоҡ баш (итек һ. б. башына тегелгән кцн)
СОЮЗНИК м и СОЮЗНИЦА ж союздаш; верный союзник тоғро союздаш
СОЮЗНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое союздаш(тар) ...ы, союздашлыҡ ...ы; союзнические обязательства союздашлыҡ йөкләмәләре; союзнический долг союздаштар бурысы
СОЮЗНЫЙ, -ая, -ое 1. союз ...ы; союзный бюджет союз бюджеты 2. союздаш; союзные республики союздаш республикалар 3. грам. теркәүесле; союзные конструкции теркәүесле конструкциялар
сОя ж соя (ҡуҙаҡлылар ғаиләһенә ҡараған культуралы цҫемлек); мука из сои соя оно
СПАД м см. спасть — спадать 2; спад давления баҫым төшөү; спад воды в реке йылғалағы һыуҙың кәмеүе; спад экономики иҡтисадтың түбәнәйеүе
441