Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 442 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СПАДАТЬ
СПАДАТЬ несов. 1. см. спасть 2. (свисать — об одежде, ткани) һалыныу, төшөү, һалынып (төшөп) тороу
СПАДАТЬСЯ несов. см. спасться
СПАЗМ м и СПАЗМА ж спазм, спазма, киҫкен ҡыҫылыу, быуылыу; спазм кровеносного сосуда ҡан тамырының киҫкен ҡыҫылыуы
СПАЗМАТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое спазмалы, спазматик, быуылып ...ы; спазматический кашель спазмалы йүтәл
СПАИВАТЬ I несов. см. споить
СПАИВАТЬ II несов. см. спаять
СПАИВАТЬСЯ I несов. страд. от спаивать I
СПАИВАТЬСЯ II несов. 1. см. спаяться
2. страд. от спаивать II
спАйка ж 1. см. спаять — спаивать II, спаяться — спаиваться II; спайка проводов сымдарҙы йәбештереү 2. йәбештерелгән урын; разрыв труб на спайках торбаларҙың йәбештерелгән урынынан айырылыуы 3. перен. (спаянность ) берҙәмлек, ойошҡанлыҡ; спайка сотрудников хеҙмәткәрҙәрҙең берҙәмлеге 4. биол., мед. тоташма, йәбешеү; боковая спайка век күҙ ҡабаҡтарының ян-яҡ тоташмаһы; спайки в кишечнике эсәктәге йәбешеүҙәр
спАйщик м йәбештереүсе (эшсе)
СПАЛИТЬ сов. что 1. разг. яндырыу, яндырып (яғып) бөтөрөү, үртәү; спалить деревню ауылды үртәү; спалить все дрова барлыҡ утынды яғып бөтөрөү 2. көйҙөрөү, көйҙөрөп (киптереп) бөтөрөү, бик ныҡ ҡыҙҙырыу; солнце спалило траву ҡояш үләнде көйҙөрөп бөтөргән 3. разг. яндырыу; спалить спину на солнце арҡаны ҡояшҡа яндырыу 4. разг. көйҙөрөү, өтөү; спалить простыню утюгом йәймәне үтек менән көйҙөрөү
СПАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. йоҡо ...ы, йоҡлау ...ы; спальное место йоҡлау урыны; спальный мешок йоҡо тоғо 2. в знач. сущ. спальная ж; разг. см. спальня
СПАЛЬНЯ ж йоҡо бүлмәһе; детская спальня балаларҙың йоҡо бүлмәһе
СПАНИЕЛЬ ж спаниель (эт тоҡомо)
СПАРЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от спарить 1;
2. прил. ҡуш, ҡушар, ҡушарлы; спаренные лодки ҡушарлы кәмә; спаренные столбы ҡушар бағаналар
СПАРЖА ж спаржа, себен ҡыуағы; спаржа тонколистная тар япраҡлы спаржа
СПАРИВАТЬ несов. см. спарить
СПАРИВАТЬСЯ несов. 1. см. спариться
2. страд. от спаривать
СПАРИТЬ сов. кого-что 1. ишләү, ҡушлау, ҡушаҡлау, ҡушарлау, парлау; спарить лошадей аттарҙы ҡушаҡлау 2. с. -х. ҡасырыу, ҡушылдырыу, ҡаплатыу, тороҡтороу (мал-тыуарга ҡарата)
СПАРИТЬСЯ сов. 1. прост. бергәләшеү, ҡушылыу, берләшеү; спариться для сенокоса бе
442
сән сабырға бергәләшеү 2. с.-х. ҡушылыу, ҡасыу, тороғоу
СПАРТАКИАДА ж спартакиада; зимняя спартакиада ҡышҡы спартакиада
СПАРТАНЕЦ м и спартАнка ж спартан; жить как спартанец спартан һымаҡ йәшәү
СПАРТАНСКИЙ, -ая, -ое спартан ...ы, спар-тандарса; спартанская жизнь спартандарса тормош
СПАРЫВАТЬ несов. см. спороть
СПАРЫВАТЬСЯ несов. 1. см. спороться 2. страд. от спарывать
СПАС: спасу нет от кого-чего ҡотолор әмәл юҡ, сыҙар хәл юҡ
СПАСАТЬ несов. см. спасти
СПАСАТЬСЯ несов. 1. см. спастись 2. страд. от спасать
СПАСЕНИЕ с 1. см. спасти, спастись; спасение утопающих батыусыларҙы ҡотҡарыу 2. (то (тот), что (кто) спасает, избавляет от кого-чего-л.) ҡотолоу (арыныу) сараһы (юлы)
СПАСИБО частица 1. кому и без доп. рәхмәт; спасибо на добром слове яҡшы һүҙегеҙгә рәхмәт 2. в знач. сущ. спасибо с нескл. рәхмәт; сказать спасибо рәхмәт әйтеү 3. в знач. сказ., безл. рәхмәт инде, яҡшы әле, ярай әле; спасибо соседу, что помог күршегә рәхмәт инде, ярҙам итте ♦ за (одно) спасибо рәхмәт өсөн, бушҡа
СПАСИТЕЛЬ м и СПАСИТЕЛЬНИЦА ж ҡотҡарыусы; поблагодарить спасителей ҡотҡарыусыларға рәхмәт әйтеү
СПАСИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое ҡотолоу ...ы, ҡотҡарыу ...ы, ҡотолорлоҡ; спасительное средство ҡотолоу сараһы
СПАСОВАТЬ сов. перед кем-чем ҡурҡыу, шөрләү, ҡурҡып (шөрләп) ҡалыу
СПАСТИ сов. кого-что ҡотҡарыу, һаҡлау, йолоу, ҡотҡарып (һаҡлап, йолоп) алып ҡалыу, аралау; спасти имущество от пожара мөлкәтте янғындан ҡотҡарыу; спасти от гибели һәләкәттән аралау; спасти от врагов дошмандан йолоп алып ҡалыу
СПАСТИСЬ сов. ҡотолоу, ҡотолоп (һаҡланып) ҡалыу, арыныу; спастись от смерти үлемдән ҡотолоу; спастись бегством ҡасып ҡотолоу; спастись от скуки һағыштан арыныу
СПАСТЬ сов. 1. с кого-чего төшөү, ысҡыныу, төшөп (ысҡынып) китеү; пальто спало с плеч пальто яурындан төшөп китте 2. (понизиться в уровне после разлива) ҡайтыу, кәмеү; вода спала һыу ҡайтҡан 3. (уменьшиться в силе проявления ) кәмеү; жара спала эҫелек кәмене 4. (уменьшиться в объёме) ҡайтыу, шиңеү; опухоль спала шеш ҡайтҡан ♦ спасть с тела прост. бик ныҡ ябығыу
СПАСТЬСЯ сов. ҡайтыу, шиңеү
СПАТЬ несов.; прям., перен. йоҡлау; крепко спать ҡаты йоҡлау; спать как убитый үлек кеүек йоҡлау; чутко спать һаҡ йоҡлау; уложить спать
СПАДАТЬ несов. 1. см. спасть 2. (свисать — об одежде, ткани) һалыныу, төшөү, һалынып (төшөп) тороу
СПАДАТЬСЯ несов. см. спасться
СПАЗМ м и СПАЗМА ж спазм, спазма, киҫкен ҡыҫылыу, быуылыу; спазм кровеносного сосуда ҡан тамырының киҫкен ҡыҫылыуы
СПАЗМАТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое спазмалы, спазматик, быуылып ...ы; спазматический кашель спазмалы йүтәл
СПАИВАТЬ I несов. см. споить
СПАИВАТЬ II несов. см. спаять
СПАИВАТЬСЯ I несов. страд. от спаивать I
СПАИВАТЬСЯ II несов. 1. см. спаяться
2. страд. от спаивать II
спАйка ж 1. см. спаять — спаивать II, спаяться — спаиваться II; спайка проводов сымдарҙы йәбештереү 2. йәбештерелгән урын; разрыв труб на спайках торбаларҙың йәбештерелгән урынынан айырылыуы 3. перен. (спаянность ) берҙәмлек, ойошҡанлыҡ; спайка сотрудников хеҙмәткәрҙәрҙең берҙәмлеге 4. биол., мед. тоташма, йәбешеү; боковая спайка век күҙ ҡабаҡтарының ян-яҡ тоташмаһы; спайки в кишечнике эсәктәге йәбешеүҙәр
спАйщик м йәбештереүсе (эшсе)
СПАЛИТЬ сов. что 1. разг. яндырыу, яндырып (яғып) бөтөрөү, үртәү; спалить деревню ауылды үртәү; спалить все дрова барлыҡ утынды яғып бөтөрөү 2. көйҙөрөү, көйҙөрөп (киптереп) бөтөрөү, бик ныҡ ҡыҙҙырыу; солнце спалило траву ҡояш үләнде көйҙөрөп бөтөргән 3. разг. яндырыу; спалить спину на солнце арҡаны ҡояшҡа яндырыу 4. разг. көйҙөрөү, өтөү; спалить простыню утюгом йәймәне үтек менән көйҙөрөү
СПАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. йоҡо ...ы, йоҡлау ...ы; спальное место йоҡлау урыны; спальный мешок йоҡо тоғо 2. в знач. сущ. спальная ж; разг. см. спальня
СПАЛЬНЯ ж йоҡо бүлмәһе; детская спальня балаларҙың йоҡо бүлмәһе
СПАНИЕЛЬ ж спаниель (эт тоҡомо)
СПАРЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от спарить 1;
2. прил. ҡуш, ҡушар, ҡушарлы; спаренные лодки ҡушарлы кәмә; спаренные столбы ҡушар бағаналар
СПАРЖА ж спаржа, себен ҡыуағы; спаржа тонколистная тар япраҡлы спаржа
СПАРИВАТЬ несов. см. спарить
СПАРИВАТЬСЯ несов. 1. см. спариться
2. страд. от спаривать
СПАРИТЬ сов. кого-что 1. ишләү, ҡушлау, ҡушаҡлау, ҡушарлау, парлау; спарить лошадей аттарҙы ҡушаҡлау 2. с. -х. ҡасырыу, ҡушылдырыу, ҡаплатыу, тороҡтороу (мал-тыуарга ҡарата)
СПАРИТЬСЯ сов. 1. прост. бергәләшеү, ҡушылыу, берләшеү; спариться для сенокоса бе
442
сән сабырға бергәләшеү 2. с.-х. ҡушылыу, ҡасыу, тороғоу
СПАРТАКИАДА ж спартакиада; зимняя спартакиада ҡышҡы спартакиада
СПАРТАНЕЦ м и спартАнка ж спартан; жить как спартанец спартан һымаҡ йәшәү
СПАРТАНСКИЙ, -ая, -ое спартан ...ы, спар-тандарса; спартанская жизнь спартандарса тормош
СПАРЫВАТЬ несов. см. спороть
СПАРЫВАТЬСЯ несов. 1. см. спороться 2. страд. от спарывать
СПАС: спасу нет от кого-чего ҡотолор әмәл юҡ, сыҙар хәл юҡ
СПАСАТЬ несов. см. спасти
СПАСАТЬСЯ несов. 1. см. спастись 2. страд. от спасать
СПАСЕНИЕ с 1. см. спасти, спастись; спасение утопающих батыусыларҙы ҡотҡарыу 2. (то (тот), что (кто) спасает, избавляет от кого-чего-л.) ҡотолоу (арыныу) сараһы (юлы)
СПАСИБО частица 1. кому и без доп. рәхмәт; спасибо на добром слове яҡшы һүҙегеҙгә рәхмәт 2. в знач. сущ. спасибо с нескл. рәхмәт; сказать спасибо рәхмәт әйтеү 3. в знач. сказ., безл. рәхмәт инде, яҡшы әле, ярай әле; спасибо соседу, что помог күршегә рәхмәт инде, ярҙам итте ♦ за (одно) спасибо рәхмәт өсөн, бушҡа
СПАСИТЕЛЬ м и СПАСИТЕЛЬНИЦА ж ҡотҡарыусы; поблагодарить спасителей ҡотҡарыусыларға рәхмәт әйтеү
СПАСИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое ҡотолоу ...ы, ҡотҡарыу ...ы, ҡотолорлоҡ; спасительное средство ҡотолоу сараһы
СПАСОВАТЬ сов. перед кем-чем ҡурҡыу, шөрләү, ҡурҡып (шөрләп) ҡалыу
СПАСТИ сов. кого-что ҡотҡарыу, һаҡлау, йолоу, ҡотҡарып (һаҡлап, йолоп) алып ҡалыу, аралау; спасти имущество от пожара мөлкәтте янғындан ҡотҡарыу; спасти от гибели һәләкәттән аралау; спасти от врагов дошмандан йолоп алып ҡалыу
СПАСТИСЬ сов. ҡотолоу, ҡотолоп (һаҡланып) ҡалыу, арыныу; спастись от смерти үлемдән ҡотолоу; спастись бегством ҡасып ҡотолоу; спастись от скуки һағыштан арыныу
СПАСТЬ сов. 1. с кого-чего төшөү, ысҡыныу, төшөп (ысҡынып) китеү; пальто спало с плеч пальто яурындан төшөп китте 2. (понизиться в уровне после разлива) ҡайтыу, кәмеү; вода спала һыу ҡайтҡан 3. (уменьшиться в силе проявления ) кәмеү; жара спала эҫелек кәмене 4. (уменьшиться в объёме) ҡайтыу, шиңеү; опухоль спала шеш ҡайтҡан ♦ спасть с тела прост. бик ныҡ ябығыу
СПАСТЬСЯ сов. ҡайтыу, шиңеү
СПАТЬ несов.; прям., перен. йоҡлау; крепко спать ҡаты йоҡлау; спать как убитый үлек кеүек йоҡлау; чутко спать һаҡ йоҡлау; уложить спать