Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 475 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СУСЛИК
ғы сырайлы, күңелһеҙ; сумрачный человек ҡараңғы сырайлы кеше
СУМЧАТЫЙ, -ая, -ое 1. зоол., бот. муҡсалы; сумчатые млекопитающие муҡсалы имеҙеүселәр 2. в знач. сущ. сумчатые мн.; зоол. муҡсалылар
СУМЯТИЦА ж; разг. ығы-зығы, шау-шыу, мәхшәр
сундУк м һандыҡ; железный сундук тимер һандыҡ; узорчатый сундук семәрле һандыҡ
СУНДУЧНЫЙ, -ая, -ое һандыҡ ...ы; сундучный замок һандыҡ йоҙағы
СУННА ж; рел. Сөннә
СУННИЗМ м (одно из главных направлений ислам а) сөнниселек
СУННИТЫ мн. (ед. суннит м) сөнниселәр
СУНУТЬ сов. см. совать
СУНУТЬСЯ сов. см. соваться 1
СУП м аш, һурпа; мясной суп итле аш
СУПЕРМЕН м; ирон. супермен (цҙен бөтәһенән дә өҫтөн һанаған кеше)
СУПЕРОБЛОЖКА ж суперобложка, супер-тышлыҡ (китаптың ҡатырға тышлығы өҫтөнә ҡапланған ҡағыҙ тыш)
СУПЕРФОСФАТ м суперфосфат (ашлама); двойной суперфосфат икеләтелгән суперфосфат
СУПЕРЭЛИТА ж; с. -х. суперэлита (иң юғары сифатлы орлоҡ)
СУПЕСОК м см. супесь
СУПЕСЧАНЫЙ, -ая, -ое ҡомло, ҡомһол; супесчаная почва ҡомло тупраҡ
сУпесь ж; спец. ҡомло тупраҡ (составында 60 — 80% ҡом булған)
СУПОВОЙ, -ая, -ое 1. һурпа ...ы; суповая миска һурпа сеүәтәһе 2. һурпалыҡ; суповое мясо һурпалыҡ ит
СУПОНИТЬ несов. кого-что тамаҡбауҙы тартыу (ат еккәндә)
супОнь ж тамаҡбау, сөйөлдөрөк, түшелдерек (ҡамытта); распустить супонь тамаҡбауҙы бушатыу
СУПОРОСАЯ и СУПОРОСНАЯ быуаҙ (сусҡаға ҡарата)
супорОсность ж быуаҙлыҡ (сусҡаға ҡарата )
СУПОСТАТ м 1. уст., высок. дошман, яуыз (кеше) 2. прост. алама, әшәке (кеше)
СУПРУГ м 1. ир, иптәш 2. мн. супруги ирле-ҡатынлы, ир-ҡатын, ир менән ҡатын
СУПРУГА ж ҡатын, йәмәғәт, хәләл ефет, иптәш
СУПРУЖЕСКИЙ, -ая, -ое ирле-ҡатынлы, ир менән ҡатын ...ы; супружеская жизнь ир менән ҡатын тормошо
СУПРУЖЕСТВО с ғаилә ҡороу, ирле-ҡатынлы йәшәү, ирле-ҡатынлы булыу сургУч м сургуч, һурғыс
СУРГУЧНЫЙ, -ая, -ое 1. һурғыс ...ы, сургуч ...ы; сургучный запах һурғыс еҫе 2. һурғыс, сур
475
гуч, һурғыстан яһалған; сургучная печать һурғыс мөһөр
СУРДИНКА: под сурдинку: 1) шым, тауыш-тын сығармай; 2) (тайком) аҫтыртын, йәшерен, йәшертен
СУРДОКАМЕРА ж сурдокамера (космонав-тарҙы абсолют тынлыҡта эшләргә әҙерләц өсөн файҙаланыла торған махсус бцлмә)
СУРДОПЕДАГОГИКА ж сурдопедагогика (ҡолаҡҡа ҡаты йәки ишетмәгән балаларҙы тәр-биәләц һәм уҡытыу тураһындағы фән)
СУРЕПКА ж тиле шалҡан, бүҙәнә ҡуҙағы (ҡый цләне)
СУРЕПНЫЙ, -ая, -ое тиле шалҡан ...ы; сурепное масло тиле шалҡан майы
СУРЖА и СУРЖИК ж; с. -х. бойҙайлы арыш (көҙгө бойҙай менән арыш ҡатнашмаһы)
сУрик м сурик (ҡыҙыл һары йәки ҡыҙыл көрән буяу)
СУРИКОВЫЙ, -ая, -ое ҡыҙғылт һары, ҡыҙғылт көрән
СУРКОВЫЙ, -ая, -ое байбаҡ ...ы; сурковая норка байбаҡ өңө
СУРОВЕТЬ несов. ҡырыҫлана (киҫкенләшә, ҡатылана) барыу (төшөү)
СУРОВОСТЬ ж 1. ҡатылыҡ, һалҡынлыҡ; суровость зимы ҡыштың һалҡынлығы 2. ауырлыҡ, ҡатылыҡ; суровость слов һүҙҙәрҙең ауырлығы 3. перен. ҡатылыҡ, ҡырыҫлыҡ; суровость характера холоҡтоң ҡырыҫлығы; суровость наказания язаның ҡатылығы
сурОвый I, -ая, -ое 1. (о человеке) ҡырыҫ, ҡаты күңелле, уҫал; суровый человек ҡырыҫ кеше 2. (трудный для жизни) ҡаты, һалҡын; суровая зима һалҡын ҡыш 3. ҡаты; суровая критика ҡаты тәнҡит 4. (тяжёлый) ауыр, әсе; суровая доля әсе яҙмыш
сурОвый II, -ая, -ое (грубый, небелёный — о ткани и т.п.) сей, ағартылмаған; суровое полотно сей киндер туҡыма
сурОк м һыуыр, байбаҡ (йәнлек)
СУРРОГАТ м суррогат (цҙенең ҡайһы бер сифаттары менән генә ысын продуктты һ. б. алмаштыра ала торған нәмә)
СУРРОГАТНЫЙ, -ая, -ое суррогат; суррогатный продукт суррогат продукт
СУРЬМА ж (металл, краска) һөрмә; окись сурьмы хим. һөрмә әсемәһе
СУРЬМИТЬ несов. что һөрмәләү, һөрмә яғыу (тартыу); сурьмить брови ҡашҡа һөрмә тартыу
СУСАК м сәскәғамыш; сусак зонтичный сатырлы сәскәғамыш
СУСАЛЬ ж собир.; спец. сусаль (биҙәц эшендә ҡулланылған йоҡа ғына алтын-көмөш пластина)
сусАльный, -ая, -ое 1. сусаль; сусальное золото сусаль алтын 2. перен. артыҡ сөсө; сусальные разговоры артыҡ сөсө һүҙҙәр
СУСЛИК м йомран; суслик-свистун сәкей
ғы сырайлы, күңелһеҙ; сумрачный человек ҡараңғы сырайлы кеше
СУМЧАТЫЙ, -ая, -ое 1. зоол., бот. муҡсалы; сумчатые млекопитающие муҡсалы имеҙеүселәр 2. в знач. сущ. сумчатые мн.; зоол. муҡсалылар
СУМЯТИЦА ж; разг. ығы-зығы, шау-шыу, мәхшәр
сундУк м һандыҡ; железный сундук тимер һандыҡ; узорчатый сундук семәрле һандыҡ
СУНДУЧНЫЙ, -ая, -ое һандыҡ ...ы; сундучный замок һандыҡ йоҙағы
СУННА ж; рел. Сөннә
СУННИЗМ м (одно из главных направлений ислам а) сөнниселек
СУННИТЫ мн. (ед. суннит м) сөнниселәр
СУНУТЬ сов. см. совать
СУНУТЬСЯ сов. см. соваться 1
СУП м аш, һурпа; мясной суп итле аш
СУПЕРМЕН м; ирон. супермен (цҙен бөтәһенән дә өҫтөн һанаған кеше)
СУПЕРОБЛОЖКА ж суперобложка, супер-тышлыҡ (китаптың ҡатырға тышлығы өҫтөнә ҡапланған ҡағыҙ тыш)
СУПЕРФОСФАТ м суперфосфат (ашлама); двойной суперфосфат икеләтелгән суперфосфат
СУПЕРЭЛИТА ж; с. -х. суперэлита (иң юғары сифатлы орлоҡ)
СУПЕСОК м см. супесь
СУПЕСЧАНЫЙ, -ая, -ое ҡомло, ҡомһол; супесчаная почва ҡомло тупраҡ
сУпесь ж; спец. ҡомло тупраҡ (составында 60 — 80% ҡом булған)
СУПОВОЙ, -ая, -ое 1. һурпа ...ы; суповая миска һурпа сеүәтәһе 2. һурпалыҡ; суповое мясо һурпалыҡ ит
СУПОНИТЬ несов. кого-что тамаҡбауҙы тартыу (ат еккәндә)
супОнь ж тамаҡбау, сөйөлдөрөк, түшелдерек (ҡамытта); распустить супонь тамаҡбауҙы бушатыу
СУПОРОСАЯ и СУПОРОСНАЯ быуаҙ (сусҡаға ҡарата)
супорОсность ж быуаҙлыҡ (сусҡаға ҡарата )
СУПОСТАТ м 1. уст., высок. дошман, яуыз (кеше) 2. прост. алама, әшәке (кеше)
СУПРУГ м 1. ир, иптәш 2. мн. супруги ирле-ҡатынлы, ир-ҡатын, ир менән ҡатын
СУПРУГА ж ҡатын, йәмәғәт, хәләл ефет, иптәш
СУПРУЖЕСКИЙ, -ая, -ое ирле-ҡатынлы, ир менән ҡатын ...ы; супружеская жизнь ир менән ҡатын тормошо
СУПРУЖЕСТВО с ғаилә ҡороу, ирле-ҡатынлы йәшәү, ирле-ҡатынлы булыу сургУч м сургуч, һурғыс
СУРГУЧНЫЙ, -ая, -ое 1. һурғыс ...ы, сургуч ...ы; сургучный запах һурғыс еҫе 2. һурғыс, сур
475
гуч, һурғыстан яһалған; сургучная печать һурғыс мөһөр
СУРДИНКА: под сурдинку: 1) шым, тауыш-тын сығармай; 2) (тайком) аҫтыртын, йәшерен, йәшертен
СУРДОКАМЕРА ж сурдокамера (космонав-тарҙы абсолют тынлыҡта эшләргә әҙерләц өсөн файҙаланыла торған махсус бцлмә)
СУРДОПЕДАГОГИКА ж сурдопедагогика (ҡолаҡҡа ҡаты йәки ишетмәгән балаларҙы тәр-биәләц һәм уҡытыу тураһындағы фән)
СУРЕПКА ж тиле шалҡан, бүҙәнә ҡуҙағы (ҡый цләне)
СУРЕПНЫЙ, -ая, -ое тиле шалҡан ...ы; сурепное масло тиле шалҡан майы
СУРЖА и СУРЖИК ж; с. -х. бойҙайлы арыш (көҙгө бойҙай менән арыш ҡатнашмаһы)
сУрик м сурик (ҡыҙыл һары йәки ҡыҙыл көрән буяу)
СУРИКОВЫЙ, -ая, -ое ҡыҙғылт һары, ҡыҙғылт көрән
СУРКОВЫЙ, -ая, -ое байбаҡ ...ы; сурковая норка байбаҡ өңө
СУРОВЕТЬ несов. ҡырыҫлана (киҫкенләшә, ҡатылана) барыу (төшөү)
СУРОВОСТЬ ж 1. ҡатылыҡ, һалҡынлыҡ; суровость зимы ҡыштың һалҡынлығы 2. ауырлыҡ, ҡатылыҡ; суровость слов һүҙҙәрҙең ауырлығы 3. перен. ҡатылыҡ, ҡырыҫлыҡ; суровость характера холоҡтоң ҡырыҫлығы; суровость наказания язаның ҡатылығы
сурОвый I, -ая, -ое 1. (о человеке) ҡырыҫ, ҡаты күңелле, уҫал; суровый человек ҡырыҫ кеше 2. (трудный для жизни) ҡаты, һалҡын; суровая зима һалҡын ҡыш 3. ҡаты; суровая критика ҡаты тәнҡит 4. (тяжёлый) ауыр, әсе; суровая доля әсе яҙмыш
сурОвый II, -ая, -ое (грубый, небелёный — о ткани и т.п.) сей, ағартылмаған; суровое полотно сей киндер туҡыма
сурОк м һыуыр, байбаҡ (йәнлек)
СУРРОГАТ м суррогат (цҙенең ҡайһы бер сифаттары менән генә ысын продуктты һ. б. алмаштыра ала торған нәмә)
СУРРОГАТНЫЙ, -ая, -ое суррогат; суррогатный продукт суррогат продукт
СУРЬМА ж (металл, краска) һөрмә; окись сурьмы хим. һөрмә әсемәһе
СУРЬМИТЬ несов. что һөрмәләү, һөрмә яғыу (тартыу); сурьмить брови ҡашҡа һөрмә тартыу
СУСАК м сәскәғамыш; сусак зонтичный сатырлы сәскәғамыш
СУСАЛЬ ж собир.; спец. сусаль (биҙәц эшендә ҡулланылған йоҡа ғына алтын-көмөш пластина)
сусАльный, -ая, -ое 1. сусаль; сусальное золото сусаль алтын 2. перен. артыҡ сөсө; сусальные разговоры артыҡ сөсө һүҙҙәр
СУСЛИК м йомран; суслик-свистун сәкей